Motorlu taşıtlarda yavaşlatıcı etkilerinin deneysel analizi ve yapay sinir ağları ile modellenmesi
Experimental analysis and artificial neural networks modelling of retarder effects in motor vehicles
- Tez No: 212833
- Danışmanlar: PROF. DR. DURAN ALTIPARMAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kazalar, Mühendislik Bilimleri, Trafik, Accidents, Engineering Sciences, Traffic
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kazaların Çevresel ve Teknik Araştırması Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Ağır taşıtların servis frenleri, uzun mesafeli yokuş aşağı inişlerde taşıtı kontrol altında tutmak için kullanıldığında aşırı bir yükle karşı karşıya kalırlar. Bunun sonucunda disk-balata (veya kampana-balata) arasında ortaya çıkan ısı, sürtünme katsayısının düşmesine yol açar. Ağır taşıt kazalarının önemli nedenlerinden birisi olan bu durum, ?fading? olarak bilinen fren etkinliği kaybıdır. Servis frenlerini aşırı yükten korumak ve bu olumsuzluğu ortadan kaldırmak için servis freni yerine sürtünmesiz bir sistem olan yavaşlatıcı (retarder) kullanılması problemin en önemli çözüm yollarından biridir. Bu deneysel çalışmada, yük ve yolcu taşıma amaçlı ağır taşıtlarda kullanılan elektromanyetik bir yavaşlatıcının taşıt hareketine ve fren güvenliğine etkileri incelenmiştir. Çalışmanın deneysel boyutu iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada; elektromanyetik yavaşlatıcının, eğimli bir yolda, değişik yük ve hız şartlarında taşıtın fren sistemi üzerindeki etkileri incelenmiştir. İkinci aşamada ise; aynı taşıtın değişik fren disk sıcaklıklarındaki fren v etkinliğini belirleyebilmek amacıyla durma mesafesi deneyleri yapılmıştır. Çalışmanın model oluşturma aşamasında ise Yapay Sinir Ağları (YSA) metodu kullanılmıştır. Yapılan yol deneylerinin sonuçlarından yararlanılarak, fren disk sıcaklığı, taşıt ağırlığı, taşıt hızı, yavaşlatıcı torku, durma mesafesi, pedal kuvveti gibi parametreleri tahmin edebilen yüksek performanslı 8 farklı model geliştirilmiştir. Deney sonuçları, yavaşlatıcı donanımına sahip olmayan taşıtların, fren etkinliği kaybı ve kaza riski taşıdığını ortaya koymuştur. Geliştirilen modellerin performans ve çeşitliği, meydana gelmiş bir kazanın oluş biçimini tahmin etmede de (Accident Reconstruction) kullanılabileceğini göstermiştir. Anahtar kelimeler : Ağır taşıt kazaları, yavaşlatıcılar, yol deneyleri, yapay sinir ağları
Özet (Çeviri)
Foundation brakes of heavy-duty vehicles while descending downhill and applying the brakes continuously to control the vehicle are subject to coercion. In this case, temperature of the friction materials in brake system significantly increases. This causes to decrease friction coefficient of disc-pad (or drum-pad). One of the reasons of heavy vehicle accidents is inefficiency of the brakes known as ?fading?. In order to keep the servis brake from overheating and solve fading problem an auxiliary system known as retarder can be used. In this experimental study, functions of an electromagnetic retarder used in transportation vehicles and its effects on a vehicle behaviour and brake efficiency were investigated. Experimental aspect of the study has been divided into two sections. In the first section; stopping distance tests were carried out to evaluate the break efficiency of the same vehicle at different brake disc temperatures. In the modeling section of the study, Artificial Neural Networks (ANN) method was used. Using the data obtained from road test results, 8 vii different high performance ANN models which predict parameters like disc temperature, vehicle mass, vehicle velocity, retarder torque, stopping distance and pedal force have been develeoped. Test results show that the vehicles without retarder have the risk of accident and brake fading. The high performance models developed can also be use to predict vehicle accident reconstruction. Key words : Heavy-duty vehicle accidents, retarders, road tests, artificial neural networks
Benzer Tezler
- İçten yanmalı dizel motorlu araçlarda kullanılan motor fren sistemleri üzerine bir araştırma
A Research about engine brake systems used in diesel internal conbustion engine
ALİ ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Makine MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL HAKKI AKÇAY
- Motorlu taşıtlarda 3D eklemeli imalat yöntemiyle üretilen çarpışma kutularının enerji sönümleme performansının incelenmesi
Investigation of the energy absorption performance of 3D crash boxes produced by additive manufacturing method in motor vehicles
ÖMER FARUK ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Makine MühendisliğiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ERDEM
- Motorlu taşıtlarda kabin içi ve dışındaki gürültünün sayısal akustik analiz yöntemleri ile incelenmesi 'ekzos sistemleri'
Başlık çevirisi yok
RECEP KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Makine MühendisliğiUludağ ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDAL EMEL
- Motorlu taşıtlarda kullanılan ek ısıtıcıların egzoz gazlarındaki atık ısı enerjisinin geri kazanılması
Recovery of waste heat energy in exhaust gas of additional heaters used in motor vehicles
EMRAH TAŞPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Makine MühendisliğiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADNAN ÖZTÜRK
- Motorlu taşıtlarda değişken yol-eğim şartlarındaki fren kuvvetlerinin ölçümünü yapabilen fren test cihazı tasarım ve imalatı
On motorized vehicels brake test device measuring brake power on changing road-slope conditions
MURAT KONTBİLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Makine MühendisliğiAfyon Kocatepe ÜniversitesiMakine Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HÜSEYİN BAYRAKÇEKEN