Peyami Safa'nın Fatih Harbiye romanının ilk seksen sayfasının söz dizimi incelemesi
The word syntagm of the novel Fatih- Harbiye
- Tez No: 215201
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. BİLAL AKTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 436
Özet
Bu çalısma, Peyami SAFA'nın ?Fatih-Harbiye? adlı romanının ilk seksen sayfasının söz dizimi açısından incelenmesinden olusmaktadır. Hem klâsik dilbilgisi, hem de modern dilbilim anlayısıyla romanın incelenmesine farklı bir yorum getirebilmek, Türkçenin ifade gücünü ve sınırlarını bu roman aracılıgıyla tespit edebilmek, aynı zamanda yazarın duygu, düsünce ve gözlemlerinin yüzeysel yapıya nasıl dönüstügünü belirlemek, ulasmak istenen amaçlardan bazılarıdır. Bunun için de roman 10 ayrı bölümde incelenmistir: ?Giris? bölümünde, sözdizimi ve sözdiziminin tarihçesi hakkındaki bilgilerden, 1. bölümde, yazarın hayatından, dil ve üslûp anlayısından, edebî kisiliginden ve eserlerinden, 2. bölümde, romanı olusturan kavramlarla ilgili özelliklerden, 3. bölümde, kavramlar arasındaki iliskileri kuran isim çekimleri, geçici kavram isimleri ?belirtili isim? ve ?sıfat? tamlamaları biçiminde gösterilmistir. 4. bölüm, tümleç- yüklem iliskilerinin ele alındıgı bölümdür. Çalısmanın temelini olusturan bu bölümde, tümleçler, islevlerine göre sınıflandırılmıstır. Ad ve eylem öbeklerinin birlikte tümledigi ?cümle tümleçleri?nin degerlendirilmesi ise 5. bölümü olusturmustur. 6. bölüm, 1444 cümle yapısının ayrıntılı olarak incelendigi bölümdür. Cümle yapılarının sıralanıs özellikleri ise; ?Sıralı Cümleler? baslıgı altında 6. bölüm içerisinde yer almıstır. 7. bölümde; ?Ögelerinin Dizilisine Göre Cümleler? yer almaktadır. 8. bölümde; ?Yükleminin Türüne Göre Cümleler? yer almaktadır. 9. bölümde; ?Anlamına Göre Cümleler? istatiksel olarak verilmistir. 10. bölüm, incelemenin genelinden çıkarılan toplu sonuçları içermektedir. Okuyucunun/ arastırıcının, bu çalısmadan azami ölçüde faydalanabilmesini saglamak için de, 11. bölümde bütünce (sözceler bütünü/ corpüs) verilmistir. Son olarak, çalısmada kullanılan biçimbirimler ?Sekil Bilgisi Dizini?nde, çalısmanın olusturulmasında yararlanılan eserlerde ?Kaynaklar? bütününde gösterilmistir.
Özet (Çeviri)
This study consists of an observation of the first eighty pages of Peyami Safa?s ?Fatih-Harbiye? novel according to the word syntagm. Some of the aims which are desired to be achieved are to bring out a different comment on observing a novel with the understandings of both classical grammar and modern philology, to fix the power and limits of Turkish by this novel and besides to identify how the author?s emotions, thoughts and observations turn into broad structures. As a result of this the novel is surveyed in 10 different parts. In the introduction part, information about syntax and historical backround of syntax, In the first part, the life of the author, his understanding of language and genre, his personality of literary and his works are referred. In the second part, features about concepts which form the novel are mentioned. In the third part, inflection of nouns which sets the relations among the concepts and temporary concept nouns are pointed out as `defined noun? and `adjective? subordinatives. In the fourth part, the relations between sentence and verb are mentioned. This part is also the basic part of the study and sentences are classified according to their functions. The assessment of `sentence complements? which were complemented by noun and verb phrases formed the fifth part. In the sixth part 1444 structure of sentences are observed in details. The array characteristics of the structures of the sentences take place under the title of `serial sentences? in the sixth part. `Sentences according to their elements? array? take place in the seventh part. `Sentences according to their kind of verb? take place in the eighth part. In the ninth part `sentences according to their meanings? are given as statistical. The tenth part includes the total results which are referred from the general of the observation. In order to provide the reader?s/observer?s making maximum use of this study it is given a corpus in the eleventh part. Finally the morphemes which are used in the study are given in `concordance of form info? and the works which are used to form this study are given in `resources? aggregate.
Benzer Tezler
- Fatih-Harbiye ve Yaban romanlarında cümlelerin anlam merkezli incelenerek üslûp özelliklerinin karşılaştırılması ve eğitime katkısı
Comparing of stylistic feautures of sentences at ?Fatih-Harbiye? and ?Yaban? novels by analyzing meaning based and contribution on education
AYŞE ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DilbilimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF AVCI
- Peyami Safa'nın ?Fatih-Harbiye? romanı üzerine cümle (sentaks) çalışması
Syntactic study of ?Fatih-Harbiye? novel by Peyami Safa
ÖZGÜL GÜNAY
- Peyami Safa'nın Fatih-Harbiye Romanı'nın setaksı üzerine bir inceleme
A syntax on the fiction: ?Fatih-Harbiye? of Peyami Safa
SHUZHEN Lİ
Doktora
Türkçe
2005
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiYeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN
- Modern Türk ve Mısır romanlarında toplumsal değişim: Fatih-Harbiye ve Midak Sokağı
Social change in modern Turkish and Egyptian novels: Fatih-Harbiye and Midaq Alley
FATMA AYMAN ELAGAMY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Karşılaştırmalı Edebiyatİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KOÇAK
- Peyami Safa'nın romanlarında doğu-batı dikotomisi çerçevesinde ötekilik
In the novels of Peyami Safa otherness in the framework of east-west dichotomy
FEYZA NUR BİÇEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSELİ GAMZE KORKMAZ