Basketbol hakemlerinin stres kaynakları ile stresle başa çıkma yöntemlerinin tespiti ve önleyici yönetsel uygulamaların geliştirilmesi
Source of stress and coping style of basketball referees and development of preventive managerial applications
- Tez No: 215661
- Danışmanlar: PROF. DR. GAZANFER DOĞU, DOÇ. DR. F. HÜLYA AŞÇI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Spor, Psychology, Sports
- Anahtar Kelimeler: Spor, Spor Yönetimi, Stres, Örgüt, Yönetsel tedbir, Basketbol, Hakem, Sport, Sport Management, Stress, Organization, Managerial precaution, Basketball, Referee
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Spor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 340
Özet
Bu araştırmanın amacı, basketbol hakemlerinin stres kaynakları ve bu stres kaynakları ile başa çıkma yöntemlerinin neler olduğunu tespit etmek ve önleyici yönetsel uygulamalar geliştirmektir.Tezde nicel ve nitel olmak üzere iki aşamalı metot uygulanmıştır. Nicel bölümde hakemlerin stres kaynakları ve başa çıkma yollarını tespit etmek için Anshel ve Weinberg (1995) tarafından geliştirilen ?Basketbol Hakemleri Stres Anketi? (BHSA) kullanılmıştır. Anket 2006?2007 sezonunda Türkiye Basketbol Federasyon'una bağlı 106 A ve B klasmanı hakeme e-posta yolu ile uygulanmıştır. Veriler tanımlayıcı (ortalama değer, standart sapma ve frekans) istatistik ve bağımsız örneklerde t-testi ile analiz edilmiştir.Analiz sonuçlarına göre basketbol hakemlerinin stres kaynakları alt boyutları en yüksek ortalama değeri ?performansla ilgili stres kaynakları? (2.34±0.52) ve en düşük ortalama değer ise ?diğerlerinin varlığına? (2.23±0.56) ilişkin stres kaynaklarına aittir. BHSA'nde yer alan 14 stres kaynağı incelendiğinde en önemli stres kaynağının ?partnerle problem yaşamak? (3.20±0.90) olduğu bulunmuştur. En önemsiz stres kaynağı ise ?başka birinin sakatlığı?'dır (1.54±0.74). Basketbol hakemlerinin stres kaynaklarının hakemlik yılına ve klasmanına göre karşılaştırılması amacı ile yapılan t-test sonuçları, stres kaynakları alt boyutlarında hakemlik yıllarına göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığını gösterirken; klasmana göre fiziksel ve sözel saldırı alt boyutunda istatistiksel olarak anlamlı bir fark (p .05). Öte yandan, hakemlik yılına göre 1-10 yıl ve 11-daha fazla yıl hakemlik deneyimine sahip hakemlerin ?yanlış ve hatalı karar verme? ve ?başkaları tarafından fiziksel ve sözel saldırı? stres kaynakları ile başa çıkmada kullandıkları davranışsal başa çıkma yöntemi arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p< .05).Önleyici yönetsel uygulamaların geliştirilmesinde görüşme tekniği ve doküman analizi kullanılmıştır. Nitel araştırma yöntemi olarak yarı-yapılandırılmış görüşme formu 6 katılımcıya uygulanmıştır. Katılımcıların verdikleri yanıtlar çerçevesinde hakemlerin stres kaynakları ile ilgili veri çözümlemesi de gerçekleştirilmiştir. Yapılan içerik analizi sonucu motivasyon, tecrübe eksikliği, bireysel hazır bulunuşluk, bireysel gelişmişlik düzeyi, hata yapma korkusu, hakemin psikolojik durumu, kendine güven eksikliği, fiziksel durum ve müsabakanın zorluk derecesi, çevresel faktörler; seyirci baskısı, partner, fiziksel ve sözel saldırı, medya, antrenör, oyuncu ve idareci baskısı, güvenlik ve sağlık önlemlerinin olmaması, salonun fiziksel durumu, başarı değerlendirmesi ve adil olmama stres kaynaklarının Türk basketbol hakemlerinin stres kaynağı olduğunu göstermektedir.Yarı yapılandırılmış görüşmeler ve Basketbol Federasyonu'nun 6 yönergesinin içerik analizi sonucunda, stres kaynaklarını önleyici tedbirler olarak ise, ?psikolojik destek?, düzenli kural bilgisi eğitimi ve testleri, düzenli fiziksel testler, kişisel gelişim seminerleri, tecrübeye göre atama yapılması, hakemler arası takım ruhu yaratma, antrenörlere kural bilgisi eğitiminin verilmesi, caydırıcı idari tedbirlerin alınması, güvenlik ve sağlık önlemlerinin yeteri düzeyde alınması, salonun fiziki şartlarını belirli düzeyde tutma, objektif ve bilimsel değerlendirme, olarak bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study was to determine the source of stress and coping style of basketball referees and develop preventive managerial applications.Quantitative and Qualitative methods were applied in this thesis. ?Basketball Official Stress Survey? (BOSS) was used (Anshel ve Weinberg 1995) to determine coping style and source of stress of basketball referees. BOSS was administered to 106 A and B level licensed Turkish Basketball Federation referees in the season of 2006?2007. Data was analyzed by descriptive statistical techniques (mean, standard deviation and frequency) and independent t-test.Descriptive analysis revealed that ?performance related? (2.34±0.52) factors was the highest mean score while the factor related to the ?presence of others? was lowest mean score (2.23±0.56). With regard to the mean rating of each 14 sources of stress; ?problem working with partner? (3.20±0.90) was the most important one and ?Injury to another person? (1.54±0.74) was the least important source of stress for referees. T-test result for testing differences in source of stress with regard to year of officiating and status indicated statistically significant difference in the physical and verbal assault stress source with regard to status (p < .05) but no significant differences were obtained in terms of officiating year (p > .05).?Positive cognitive approach? (3.20±0.90) was most frequently used style by basketball referees to cope with predetermined important source of stress. The mean frequency of using ?positive cognitive approach? ranged from 3.55 ± 0.65 (Source of stress of verbal assault by coach) to 3.77 ± 0.67 (Source of stress of Controversial call). T-test analysis revealed no significant difference in coping style in term of status. On the other hand, 1-10 year experienced basketball referees statistically differed from 11 year and more experienced referees in using ?behavioral coping method? to cope with ?made a wrong and error call? and ?threats of physical abuse from others? source of stress by 1-10 year and 11-and more year experienced referees.To develop preventive managerial application interview technique and document analysis was used. As a qualitative methodology semi-structured interview was carried out with 6 participants who are eligible to interview. Content analysis of each participant responses indicated that motivation, lack of experience, personal sufficiency, level of personal improvement, fear of made a wrong call, psychological condition of referee, lack of self confidence, physical condition of referee, difficult games, pressure of spectators, working with partner, physical and verbal abuse or assault, injury, media factor, physical condition of sports hall, pressure of trainer, player and manager, lack of security and fist-aid precaution and game evaluation were the source of stress for Turkish Basketball Referees.Based on the semi-structured interview and document analysis of six regulations of Turkish Basketball Federation, psychological support, regular rule knowledge educations and tests, regular physical tests, personal development seminars, appointment by experience, to create team spirit among referees, to give rule knowledge education to trainers, to take dissuasive managerial precautions, to take security and health precautions in sufficient level, to keep the standards physical conditions for sports hall, scientific and objective evaluation were found as preventive managerial precautions.
Benzer Tezler
- Basketbol klasman hakemlerinde karar vermede öz saygı ve algılanan stres durumlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi
Investigation of self-esteem and perceived stress situations in basketball classification referees' decision maki̇ng according to different variables
ABDULLAH İLİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKİYE ÖZKAN
- Basketbol hakemlerinin bilişsel duygu düzenleme düzeyleri ile karar verme becerilerinin incelenmesi
Investigation of basketball referees' cognitive emotion regulation levels and decision-making skills
ZAHRAA HAYDER ALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sporİstanbul Gelişim ÜniversitesiAntrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OKAN KILIÇKAYA
- Basketbol hakemlerinin yaşam doyumları ve öz yeterliklerinin iş tatmini üzerindeki etkisi:TBF klasman hakemleri üzerine bir çalışma
The effect of basketball referees' life satisfaction and self-efficacy on job satisfaction: a study on TBF referees
AHMET GÜRSEL OĞUZ
- Basketbol hakemlerinin mesleki ve aile yaşantılarında karşılaştıkları sorunların incelenmesi
The analysis of the problems encountered by basketball referees in their professional and family life
HAKAN GEREY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SporKocaeli ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT ATALI
- Basketbol hakemlerinin genel sağlık ve duygusal yeme düzeylerinin incelenmesi
EXAMİNİNG THE GENERAL HEALTH AND EMOTIONAL EATING LEVELS OF BASKETBALL REFEREES
OSMAN YETİŞKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Fizyolojiİstanbul Okan ÜniversitesiSpor Fizyolojisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN ÇETİNKAYA
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF SOYLU