Benefit analysis approach as a tool for sustainable management a case study in Köyceğiz Dalyan watershed
Sürdürülebilir yönetim için bir araç olarak fayda analizi yaklaşımı Köyceğiz Dalyan havzasında yapılan bir çalışma
- Tez No: 216804
- Danışmanlar: PROF. DR. ETHEM GÖNENÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Bu çalısmanın gelismekte olan ülkelerde yatırım programlarında yer alan baslıca çevre koruma projelerinin fayda maliyet analizlerinin yapılmasında büyük önem tasıyan fayda analizlerinin yapılmasına bir rehber olması amaçlanmıstır. Çevresel mal ve hizmetlerin ekonomik fayda analizleri giderek daha çok ilgi toplamaktadır. Ekonomik deger tayinine olan bu ilgi, çevrenin korunması ve iyilestirilmesi için harcanan çabaların maliyetli olmasından kaynaklanan kaygı sonunda dogmustur. Çevre Ekonomistleri, faydayı (çevre kalitesindeki degisimin toplam ekonomik degeri) kisilerin refah düzeylerindeki degisimi ölçerek belirlemektedirler. Amaç, çevre kalitesinde olusan herhangi bir degisiklik sonucu yasam kalitesinin iyi ya da kötü yönde ne oranda degistiginin belirlenmesidir. Çevresel hizmet ve mallar için bir piyasa degeri olmadıgı için klasik fayda maliyet analizleriyle çevresel etkiyi hesaplamak mümkün degildir. Yeni bir kavram gelistirilmistir. Diger market degerlerine esit olarak fiyatlandırılamayan çevresel etkileri parasal olarak ifade etmek için gelistirilen bu kavram, WTP (Willingness to Pay; Ödeme stegi)' dir. WTP, çevre kalitesindeki artısın sonunda kisinin refahında (veya mutlulugunda) meydana gelen degisimin parasal karsılıgıdır. Bu çalısmada WTP'yi ölçmek için Çevre Ekonomistleri tarafından gelistirilen ve özellikle su kalitesi ile ilgili çalısmalarda yaygın olarak kullanılan CV (Contingent Valuation) (Senaryo Destekli Degerlendirme) Metodu tercih edilmistir. SDD (Senaryo Destekli Degerlendirme) Metodu bireylerin mal ve hizmetler için tercihleri hakkında bilgi toplamak amacıyla yapılan bir arastırma teknigidir. Çevresel mal ve hizmetleri olusturan deger bütününde kullanılmayan degerlerin fayda tayininde kullanılan tek yöntemdir. Arastırma sırasında bireylerin bir hizmet veya mal için biçtikleri degeri ögrenmeye çalısan soru yada sorular serisi kullanılmaktadır. SDD Metodu özel malların, hem özel hem de kamu mallarının (altyapı gibi) yada yalnız kamu mallarının fayda tayininde kullanılabilmektedir. Bu yöntemle genelde standart bir piyasası olmayan mal ve hizmetler için yapılan tercihler degerlendirilmektedir. SDD Metodunun uygulandıgı Köycegiz Dalyan Bölgesi, Türkiye'nin güney batısında Mugla ili sınırları içinde yer almaktadır. Dalyan belde belediyesi iken Köycegiz il belediye sınırları içinde kalmaktadır. Bölge, 12.06.1988 tarihinde ?Köycegiz-Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesi? olarak ilan edilmis, 18.01.1990 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile bölge sınırları genisletilmistir. Yaklasık olarak 7500 kisilik (2000 yılı) nüfusa sahip olan Köycegiz'de tarıma dayalı bir yasam tarzı gözlenmektedir. Dalyan'da ise topraga bagımlılık, özellikle pamukçuluga dayalı geleneksel yasam tarzı degismis ve yaklasık 4850 kisilik (2000 yılı) bir nüfusa sahip olan Dalyan, varolan kaynaklarını hem bireysel hem de bölgesel düzeyde turizm sektörüne yatırım faktörü olarak kullanmaya yönelmistir. Köycegiz ve Dalyan'da ayrı ayrı yapılmakta olan atıksu arıtma tesislerinin tamamlanmasıyla birlikte septik tanklardan kaynaklanan ve yüzey (göl) ve yeraltı suyunun kirlenmesine sebep olan problem ortadan kalkacaktır. Zaman içersinde tamamen ortadan kalkacak olan kirliligin arıtma tesislerinin çalıstırılmasıyla ortadan kalkmasının yarattıgı faydanın orada yasayan halk için kaç para ifade ettigini ölçmek için bir çalısma yapılmıstır. Çalısma yapılırken, her iki yerlesim biriminde de Arıtma Tesislerinin yapımı devam etmekteydi. Belediye ve Tesisleri insaa eden Müteahhit arasında imzalanan sözlesmeye göre müteahhit, tesisleri 1 yıl süreyle isletmekle mükelleftir. Bu sure içinde halktan bir bedel tahsil edilmeyecektir. Bu çalısma yapılırken, Belediye ile yapılan görüsmelerde onların da gelecek yıllarda halktan tahsil etmeyi planladıkları aylık su bedellerini hesaplamakta oldukları görülmüstür. Çevresel faydanın tahmin edilmesinde Köycegiz Dalyan yerlesim birimlerinde Haziran 2002 tarihinde en pratik metod olan Contingent Valuation Method (CVM) (Senaryo Destekli Degerlendirme Metodu) uygulanmıstır. Uzman çevre ekonomistlerinin danısmanlıgında ve literatürdeki anket çalısmalarının incelenmesi sonucu, Köyçegiz Dalyan kasabalarına uygulanacak olan anketin soruları tespit edilmistir. Bu çalısmada , SDD soru tipi olarak Single bounded dichotomous choice seçilmistir. Bu yöntemin avantajı, ankete katılan her bir kisiye cevap vermesi kolay tek bir degerlendirme sorusu sorulmaktadır. Dezavantajı ise bu yöntemin degerlendirilebilmesi için ankete yüksek sayıda katılımın gerekliligidir (300 ve daha fazla). Bu çalısmada her iki kasaba için ayrı ayrı 400 kisiyle görüsülmüstür. Toplamda 800 anket tamamlanmıstır. Arastırma süresince, her iki halkın projeye bakıslarının pozitif oldugu gözlemlenmistir. Bazıları idarelerin onları proje baslamadan önce bilgilendirmedigi hususunda yakınmıslardır. SDD analizine geçmeden önce anket sonuçlarının degerlendirilebilmesi için bir istatistik program olan SPSS (Statistical Package for the Social Sciences ) seçilmistir. SPSS, data analizinde kullanılan etkili bir istatiksel paket programdır. Bu çalısmada , ortalama Ödeme stegini WTP (Willingness to pay) tahmin etmek için parametrik ve parametrik olmayan iki ayrı model kullanılmıs ve sonuçları da detaylı olarak , 4. bölümde anlatılmıstır. Yapılan bu çalısmanın güvenilirligini test etmek için çok degiskenli analizler kullanılmaktadır. Çok degiskenli regresyon çalısması yapılmıstır. Her iki kasabaya ait veriler , tek bir havuzda toplanmıs ve böylece gözlem sayısı arttırılmıstır. ki farklı model denenmis ve her iki modelin de sonuçları istatistiksel olarak ki-kare testinin sonucu olarak, anlamlı bulunmustur. Her iki modelin açıklama gücü (R2 olarak ölçülmektedir) , literatürde bulunan aralık da çıkmıstır. Modellerin tahmin etme gücü, oldukça yüksek bir oranda çıkmıstır. Yüzde 78 ve yüzde 83 olarak bulunmustur. Bunun anlamı, her iki model, WTP sorusuna bu analizde evet mi yoksa hayır mı cevabının verilecegini yüzde 80 dogru olarak tahmin edebilmektedir. Bu çalısma , bes kısımdan olusmaktadır. lk bölümde , tanıtım kısmı yer almaktadır. Tanıtım bölümünde çalısmanın kapsamı ve önemi vurgulanmıstır. kinci bölümde piyasası olmayan degerlendirme teknikleri hakkında ilgili literatür çalısması yer almaktadır. Üçüncü bölümde, SDD Metodunun uygulaması ele alınmıs ve çalısma alanı olan Köyçegiz Dalyan bölgesinin sosyo ekonomik yapısı incelenmistir. Ayrıca anket çalısmasının hazırlık devresi detaylarıyla açıklanmıstır. Dördüncü bölümde ise analizlerin sonuçları verilmis ve sonuçlarla ilgili degerlendirmeler yapılmıstır. Son bölüm, besinci bölümde ise çalısmanın sonuçları ve daha sonraki çalısmalar için yapılan öneriler yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to create a guide in benefit analysis of investment projects - mainly environmental protection projects in developing countries. Environmental Economists measure the benefit (total economic value of the change in environmental quality) using a change in an individuals? well-being as a criterion. Environmental impacts are not accounted for in traditional benefit cost analysis (BCA) since there exists no market price for many environmental goods and services. A new concept was developed and as money speaks louder than words, the concept of Willingness to Pay (WTP) has been used to equate non-priced environmental impacts with other market values. WTP is defined as the monetary value of the change in well-being resulting from a rise in environmental quality. CVM (Contingent Valuation Method), developed by Environmental Economists mainly for use in water quality research, was preferred to measure the WTP Concept in this study. The contingent valuation method (CVM) is a survey technique that attempts to elicit information about individuals? (or households?) preferences for a good or service. Respondents in the survey are asked a question or a series of questions about how much they value a good or service. The technique is termed ?contingent? because the good or service is not, in fact, necessarily going to be provided by the enumerator or research analyst: the situation the respondent is asked to value is hypothetical. The CVM can be used to obtain values of private goods, goods with both private and public characteristics (such as various kinds of infrastructure) and ?pure? public goods. Often it is used to assess preferences for goods or services for which a conventional market does not exist. Over the last decade, the contingent valuation method has attracted an increasing amount of attention in the environmental economics profession and in the broader environmental policy community. A survey was conducted to evaluate the benefits to households from reduced sewage pollution of surface and ground water quality due to wastewater treatment plants in the Köycegiz-Dalyan Area. While the survey was being implemented, wastewater treatment facilities were constructed in Köycegiz and Dalyan. According to the agreement signed between the Municipality and the contractor; after completion of the construction, the contractor would operate the plants for one year and no payment would be charged from the people for this period. The municipality tried to make a payment plan for the addition of the wastewater fee to water bills for the coming years. Since the Contingent Valuation Method (CVM) is the only practical means of estimating the environmental benefits, this method was applied in the Köycegiz- Dalyan Area in June 2002. The questionnaire was designed according to the results of reviewing questionnaire samples in literature and discussions with some environmental economists who were experts in that field. The single bounded dichotomous choice approach was preferred as the technique of asking contingent valuation question in this study. The advantage of the DC question is that each respondent is asked a single valuation question that is relatively easy to answer. A disadvantage is that larger samples are necessary to implement the DC approach. For each money amount, including in the experimental design, it is necessary to have large samples (n=300 or more) for statistical purposes. During the survey, the attitude of the households was very positive to the project. Some of them complained that the authorities had not informed them about the project beforehand. The majority of the community agreed that this type of research had to be completed before the realization of such projects. SPSS was used to analyze the questionnaire results. SPSS is a powerful statistical package for data analysis. The distribution of the WTP was estimated by using the parametric and non parametric approximations. In this study a (parametric) logistic probability model and the (non-parametric) Turnbull model were used to estimate mean WTP. One of the most powerful ways of checking the reliability of the valuation information is to carry out multivariate analyses of the determinants of the valuation responses. In Multivariate Regression, the datasets of the two towns are pooled into one data set in order to increase the total number of observations in the estimation procedure. Both models are found statistically significant, as a result of the Chi-square statistics. The explanatory power of both models (measured through R-square) is in the range usually found in the literature. The overall predictive power of the models is reasonable, ranging between 78 and 83 percent. This means that the estimated models are able to correctly predict a yes or no answer to the willingness to pay question in approximately 80 percent of the cases included in the analysis. This study consists of the five parts. The first is an introduction that describes the scope and importance of the study. In the second part, it is reviewed the related literature about the Non Market Valuation techniques. The third part includes the general overview of the study area and analysis of the questionnaire. The fourth, the results of the analysis were summarized and the finally, fifth presents the conclusion and recommendations.
Benzer Tezler
- Doğa koruma alanlarından milli parklarda baraj ve hidroelektrik santrali uygulamalarının incelenmesi: Munzur Vadisi Milli Parkı örneği
An analysis of dam and hydroelectric power plant applications in national parks among natural protection areas: The case of Munzur Valley National Park
NİLUFER DUNYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AZİME TEZER
- İnşaat sektöründe iş zekasının potansiyel faydalarının değerlendirilmesi: Farkındalığı artırmak için bir Q metodolojisi yaklaşımı
Evaluating the potential benefits of business intelligence in the construction sector: A Q methodology approach to enhancing awareness
MERVE ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA PINAR ÇAKMAK
- Yetenekleri elde tutma uygulamaları ve çalışan sesliliğinin çalışanların iş tutumları üzerindeki etkisi
Talent retention practices and role of employee voice on employee work attitudes
AYLİN ÖZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GAYE KARAÇAY AYDIN
- Türkiye'de ekoköyler ve ekoçiftlikler: Mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri
Ecovillages and ecofarms in Turkey: Current status, problems and solution suggestions
ESENGÜL DOĞRU
- Stratejik maliyet yönetimi aracı olarak değer zinciri analizi: Kapadokya Bölgesi uygulama örneği
Value chain analysis as a strategic cost management tool : Cappadocia region application example
SİBEL OKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRAN GÜNGÖR TANÇ