Orta Anadolu obsidiyen teknolojisi:Asıklı höyük modeli, tekno-kültürel kökeni ve evrimi
Obsidian technology in Central Anatolia: The model of Aşıklı Höyük, techno-cultural origins and development
- Tez No: 217012
- Danışmanlar: PROF. DR. NUR BALKAN ATLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Prehistorya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 550
Özet
Yontmatasların ayrıntılı olarak incelenmesi, tarihöncesi kültürlerinintanımlanmasında önemli rol oynamaktadır. Obsidiyen, hammadde olarak OrtaAnadolu Bölgesi'nde bol miktarda bulunmasından dolayı, bölgede yontmatasaletlerin yapımında yaygın olarak kullanılmıstır.Bu çalısmada, Asıklı Höyük obsidiyenlerinin teknolojik özelliklerinden yola çıkarak,Orta Anadolu Bölgesi'nin Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem obsidiyen teknolojisinive gelisimini tanımlamak amaçlanmıstır.Epipaleolitik Dönem'de (Pınarbası A) yontmatas endüstrisi, agırlık tek vurmadüzlemli sistemde olmak üzere, tek ve iki vurma düzlemli sistemle çıkarılmıs, düz yada çarpık profilli merkez dısı ayırtlı dilgicikler seklindedir. Daha sonra bölgedekiÇanak Çömleksiz Neolitik Dönem'in en eski örneklerinde (Asıklı Höyügün erkenevreleri), benzer sekilde tek vurma düzlemli sistemle çıkarılmıs fakat daha büyükboyutlarda dilgicikler görülmektedir. Dönem içerisinde tek vurma düzlemli sistemzamanla yerini iki vurma düzlemli sistemle dilgi çıkarımına bırakmaktadır. Busistemle çıkarılan dilgilerin erken örnekleri tek vurma düzlemli sistemde oldugu gibiçarpık profilli, merkez dısı ayırtlı iken, geç örnekleri daha düzgün profilli ve merkeziayırtlı dilgiler seklindedir (Asıklı Höyügün geç evreleri ve Musular Mevkii). Budönemde, bölgedeki yerlesmeler Kayırlı, Kömürcü ve Nenezi yataklarınınobsidiyenlerini kullanmıslardır. Bu yatakların yakınında yer alan isliklerdekiobsidiyen teknoloji ile yerlesmelerdeki obsidiyen teknolojisi faklılıklargöstermektedir. Özellikle Kömürcü-Kaletepe ve Kayırlı-Bitlikeler isliklerindebulunan baskı teknigi ve naviform teknoloji uzmanlık isteyen daha geliskinteknolojilerdir.
Özet (Çeviri)
Detailed analysis of the chipped stones plays a significant role on the definition ofprehistoric cultures. Obsidian, abundant as a raw material in Central Anatolia, wasused largely in production of chipped stone tools.The aim of this study is to define the technological and typological evolution ofobsidian industries in Central Anatolia during the Pre-pottery Neolithic, with aspecial emphasis on Asıklı Höyük.During the Epipalaeolithic Period (Pınarbası A) chipped stone industry wasrepresented mainly by straight or twisted profiled bladelets without axial arrises.These bladelets were produced mostly from unipolar cores. Later, during the PrepotteryNeolithic Period (early phases of Asıklı Höyük) bladelets were still producedwith similar unipolar system but they became larger and longer. This unipolar systemwas gradually replaced by the bipolar system. The early samples of the bipolarbladelets had twisted profiles and non axial arrises as in the unipolar system but withtime they were produced with more straight profiles and axial arrises (late phases ofAsıklı Höyük and Musular Mevkii). During this period, the settlements in the areaprocured obsidian from Kayırlı, Kömürcü and Nenezi sources. The workshopssituated near these sources display also different technologies than those observed inthe settlements. Especially pressure technology and naviform technology observed inKömürcü-Kaletepe and Kayırlı-Bitlikeler are more developed and specializedtechnologies.
Benzer Tezler
- Yüzey obsidiyen buluntularının tekno-kültürel açıdan değerlendirilmesi: Çakılbaşı/Yapılıpınar örneği
Techno-cultural valuation of surface obsidien foundings: Çakılbaşı/Yapılıpınar sample
MERVE ANDAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiPrehistorya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR BALKAN ATLI
- Kömürcü/Kaletepe Obsidien atöylesinde gözlenen Levallois tekniğindeki farklı yöntemler
Different methodes of the Levallois technology in the Kömürcü/Kaletepe workshop
SEDEN YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Arkeolojiİstanbul ÜniversitesiPrehistorya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR BALKAN ALTI
- Burdur ili mermer sektörünün kurumsal ve ekonomik yapısı
İnstitutional and economic structure of marble sector in burdur
AHMET SARITAŞ
- Nevşehir ? Avanos Camihöyük yontmataş endüstrisinin tipolojik analizi
Typological analysis of Nevşehir ? Avanos Camihöyük chipped stone industry
SİMGE GÖKKOYUN