İran'da aydınlanma ve devrim; sosyo-politik ve kültürel dönüşüm 1953-2006 ' tarihsel oluşumu içinde İran devrimi ve evrimleşme süreci'
Intellectualism and revolution in İran; Socio-political and cultural transformation 1953-2006, 'İranian revolution in its historical process in an evolutionary perspective'
- Tez No: 218244
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ALİ AĞAOĞULLARI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Felsefe, Siyasal Bilimler, Religion, Philosophy, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
Bu çalışmada, İran Devrimi tarihsel evrimi içinde ve sosyo-kültürel ve politik bağlamlarla ilişkisi içinde ele alınmaktadır. Sonuç olarak bu çalışmada Devrim, tarihsel evrimleşme süreci içinde ve aşamalı olarak gerçekleşen bir süreç olarak sorunsallaştırılmıştır.Öncelikle, çalışmanın giriş bölümünde teorik ve kavramsal bir çerçeve oluşturulmuştur. Çalışmanın teorik kabulleri, Marx ve Weber'in görüşlerinden derlenen bir sentezden yola çıkarak oluşturulmuştur. Bu çerçevede, İran'ın özgül koşulları dikkate alınarak, Devrim sürecindeki etkinlikleri bağlamında muhalif Şia inancından türeyen entelektüel dinamizme özel bir vurgu yapılmıştır.Birinci bölümde, İran'ın antik kültürüne dair gözlem ve çözümlemelere yer verilmiş ve çağdaş gelişmelerin bu kültürel arkaplanla ilintisi ele alınmıştır. İslam'ın İran toplumuna nüfuz ettiği koşulların irdelenmesi bağlamında, İran'a özgü bir İslam yorumu olarak Şia'nın ortaya çıkışının temel dinamikleri de irdelenmiştir. Şia'nın muhalif içeriğinden kaynaklanan nedenlerle İran'da din adamları grubunun da siyasal süreçlerde etkili olması Devrim sürecinin anlamlandırılmasında anahtar konumdadır. Bu bağlamda, İran aydınlanması, sadece seküler grupların değil, din adamlarının da katılımlarıyla realize olmuştur ve olmaya da devam etmektedir. Meşruti hareketi belirleyen tarihsel unsurlar da Batı'yla etkileşim sonucunda ortaya çıkan ve dinsel/geleneksel boyutu da içeren karma ideolojiler ekseninde temellendirilmiştir.Tezin izleyen bölümleri, İran Devrimini hazırlayan çağdaş döneme ait olaylar dizisine yer vermektedir. Radikal bir dönüşüme sahne olan İran'ın dönüşümünde bir dini aydın kişi olarak Şeriati'nin rolünün ve sonuç olarak dini bir liderlikte karar kılınmasını belirleyen unsurların da detaylı bir biçimde tartışıldığı bu bölümün ardından Devrimin evrimleşme süreci analiz edilmiştir.Evrimleşme sürecinin ana motoru olarak, yakın dönem siyaset yaşamına damgasını vuran meşruiyet krizi saptanmıştır. Bu durum, zaman içinde din adamlarının gücünü zayıflatmış olup, İran siyasetinin dini etkiden bağımsızlaşarak modern anlamda bir hukuk düzenine yönelmesinin şartlarını hazırlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examines 1979 Iranian Revolution based on socio-cultural and political dynamics in its historical evolution. As a result, this study problematizes the Iranian Revolution in its historical continiutiy and takes it as an ongoing process in a gradual evolution.As introductionary chapter a discussion has been made around theoretical issues. The conceptual/theoretical orientation of the studty is a synthesis of Marxian and Weberian approaches. Also, it has been depended on assumptions derived from historical sociology approach. An emphasis has been made on the role Iranian intellectuals has been played on the base of opposing Şia culture.The first chapter contains historical information that shows socio-cultural background of Iranian society ?namely the antique culture of Iran. The decline of this antique culture has effected the area of religious belief and caused new searches among alternative beliefs including Islam. Yet, forceful effects in the enterance of Arabic Islam into the Iranian society has been resulted in an opposing religious culture called Şia (Anti-Arabic tradition in public action). In Iran, enlightenment movement has been effective among religious people as well. Including religious dimension, an argumentation has been made around other dynamics which determined `Meşrute movement? in Iran.Later, socio-cultural, ideological and political atmosphere of Iran has been summarized with an emphasis on Ali Şeriati?s ideas, which was played a primary role before, during and after the Iranian Revolution.Other chapters of the thesis focused on the conditions of contemporary Iran, which has been characterized by a legitimation crisis. This crisis has caused new protest movements and resulted in an evolution towards weakening traditional and religious groups in the society. The result will be expected to built a modern society based on a legitimacy of law order in its modern meaning.
Benzer Tezler
- İran'da Türk etnik yapısı ve İran'da Türk milliyetçiliği hareketleri
Turkish ethnic structure in Iran and Turkish nationalism movements in Iran
OĞUZHAN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerAkdeniz ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENOL KANTARCI
- Meşrutiyet dönemi İran basını (1905-1907)
Iranian press during the constitutional era (1905-1907)
MUHAMMED MEYSEM KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikAtatürk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM ETEM ZİNDEREN
- Türk edebiyatından Abdülhak Hâmid Tarhan'ın eseri Duhter-i Hindu ve Alman edebiyatından Hermann Hesse'nin Siddhartha eserinin dini ve felsefi açıdan karşılaştırılması
The comparison of Abdülhak Hami̇d Tarhan's Duhter-i̇ Hi̇ndu from the Turkish literature and Hermann Hesse's Siddhartha from the German literature according to their theological and philosophical aspects
GÜNGÖR ARKIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Alman Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYİT BATTAL ARVASİ
- İran'da meşrutiyet öncesi aydınlar ve düşünce akımları
Intellectuals and the currents of thought in Iran before parliamentary
FATEMEH DEHGHAN KHANGAHİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Uluslararası İlişkilerİstanbul ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAKAN GÜNEŞ
- İran sinemasında auteur kuram çerçevesinde Abbas Kiyarüstemi sinemasının incelenmesi.
Within the framework of Iranian cinema auteur Abbas Kiarostami films examining.
MAHDI SAJJADI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRAN ESEN