Sovyet öncesinden günümüze hazar ve çevresinin durumu
Situation of the caspian sea and the caspian region from pre-Soviet era to present
- Tez No: 218283
- Danışmanlar: PROF. DR. SAADETTİN GÖMEÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Bölümü
- Bilim Dalı: Genel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 343
Özet
Hazar çevresi, Sovyetler Birliğinin çöküşü ile birlikte, büyük güçlerin en gözde merkezleri arasına girdi. Aslında bölge yüzyıllardır ülkeler ve kültürler arası ilişkilerde önemli yerlerden birisiydi. Doğu-Batı arasındaki ticaret yolları üzerinde bulunan Hazar çevresi, bu nedenle kültürler arası etkileşimde etkili olduğu gibi, bölgeye hâkim olmak isteyen devletler arasında gerçekleşen mücadelelere de sahne olmuştur.Rus işgaline kadar bölge genellikle Türk devletlerinin kontrolünde kalmıştır. Ruslar, 19. yüzyılın sonlarına doğru güneydeki İran hariç, Hazar çevresini tamamen ele geçirmeyi başarmışlardır.Hazar çevresi Çarlık Rusya'sı ve halefi Sovyet Rusya döneminde Moskova'nın ihtiyaçlarını karşılayan bir sömürge haline gelmiştir. Bölgede varlığı, seyyahların kayıtlarına göre 13. yüzyıldan itibaren bilinen petrolün 20. yüzyıl başlarında öneminin artması ile Hazar çevresi Rusya ve dönemin sanayisi gelişmiş devletleri için ayrı bir önem arz etmiştir. I. Dünya Savaşı sonrasında Sovyet kontrolüne geçen Hazar çevresi; SSCB'nin çöküşüne kadar dış dünyaya kapalı kalmıştır.Soyvet Rusya'nın çöküşü ile birlikte Hazar çevresinde yeni rekabetler yaşanmaya başlandı. Hazar Denizi'nde yer alan enerji kaynakları AB, ABD, Çin gibi küresel güçlerin hedefi haline geldi. Bu rekabette Türkiye, Rusya ve İran gibi bölgesel aktörler de yer aldılar. Denizin enerji kaynaklarının büyük bir kısmına sahip olan Türk cumhuriyetleri ise, bu kaynaklarla refaha ulaşmayı beklerken kendilerini küresel bir rekabetin içinde buldular. Hazar Denizi'nin hukuki statüsü, çevre sorunları ve enerji nakil hatlarının güzergâhı gibi ortaya çıkan sorunlar; Hazar'ın, kaderinin Türk cumhuriyetlerine bırakılamayacak kadar, önemli bir saha olduğunun göstergesi olmuştur.
Özet (Çeviri)
The Caspian Region has taken its place among the most favorite spots of the great powers following the collapse of the Soviet Union. Actually the region was one of the important places for centuries in terms of international and intercultural relationships. Being on East-West trade routes, the Caspian Region was effective on intercultural interactions as well as it witnessed struggles of the states aspiring to dominate the area.Until the Russian invasion the region was controlled mainly by Turkish states. Towards the end of the 19th century, Russians managed to capture all of the Caspian Region with the exception of Iran in the south.During the Tsarist Russia and their successor Soviet Russia, the Caspian Region was turned to be a colony meeting the needs of Moscow. Coupled with growing importance of oil whose existence was reported by traveler?s journals beginning from 13th century, the Caspian Region posed a different significance for Russia and the industrial nations of the time. The Caspian Region which passed to the Soviet control after the World War I, was left closed to the outside world until collapse of the USSR.Upon collapse of the Soviet Russia, new competitions took place in the Caspian Region. The energy resources in the Caspian Region became targets of the global powers such as EU, USA, and China. In this competition, local actors such as Turkey, Russia, and Iran took their place too. On the other hand, in the midst of their hope for prosperity, Turkish republics, that have the greatest portion of the energy resources of the sea, found themselves in a global competition. Problems such as legal status of the Caspian Sea, environmental issues, and the routes of energy transmission lines have demonstrated that fate of the Caspian Region is too important to be left to the Turkish republics.
Benzer Tezler
- İkinci Dünya Savaşı sonrasında gerginleşen Türkiye-Sovyetler Birliği ilişkilerinin Türk kamuoyundaki tepkileri (1945-1952)
The reactions of the public opinion's of Turkish people because of the tension between soviet union and Turkey after the Second World War (1945-1952)
SÜLEYMAN ÜNLÜSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk İnkılap Tarihiİstanbul ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABAHATTİN ÖZEL
- Küreselleşme çağında sosyal konut kavramının yeniden değerlendirilmesi: Türkiye örneği
Re-evaluation the concept of social housing in the globalization age: The housing practices in Turkey
EZGİ HAZAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN DURSUN
- Hazar Denizi'nin hukuki statüsü ve kıyıdaş ülkelerin görüşleri
Legal status of Caspian Sea and littoral states' opinions
GÖKTÜRK DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Uluslararası İlişkilerKocaeli ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İRFAN KAYA ÜLGER
- Hazar Havzası enerji kaynakları ve Türkiye'nin geçiş terminali olma hedefi
Caspian Basin energy resources and Turkey's goal of becoming transit terminal
ÖZGE SAĞIR MURAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonomiErzincan Binali Yıldırım Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ METİN UÇAR
- Hazar denizi enerji kaynaklarının uluslararası ilişkiler açısından önemi
The importance of the Caspian sea basin energy resources for the current international relations
ZEYNEP ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Uluslararası İlişkilerİstanbul ÜniversitesiBalkanlar, Ortadoğu ve Asya Gelişmeleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YAVUZ GÖKALP YILDIZ