Geri Dön

Halit Ziya Uşaklıgil'in 'Bir Ölünün Defteri' romanında Türkçenin sadeleşme seyri

The simplification process of language (Turkish) in Halit Ziya Usakligil's novel: 'A dead man's notebook'

  1. Tez No: 218753
  2. Yazar: MEHMET ŞİRİN GÜZEL
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA TOKER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Halit Ziya UŞAKLIGİL, Bir Ölünün Defteri, sadeleşme, sadeleştirme, özleşme, özleştirme, tasfiyecilik, Halit Ziya USAKLIGIL, Bir Olunun Defteri (A Dead Man?s Notebook), simplification, purification, refinement
  7. Yıl: 2008
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Selçuk Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 334

Özet

Bu çalışmada, Türkçenin ağır ve ağdalı dönemlerine ait eserlerden birinin bugüne değin baskıları incelenerek Türkçenin sadeleşme seyri belirlenmeye çalışılmıştır. Bir eserin bünyesinde, yazıldığı ya da yeniden kaleme alındığı döneme ait ses ve dil özelliklerine rastlanır. Zaman içerisinde sonraki nesillere hitabında belirgin farklılıklara tesadüf edilmesi de doğal seyrin bir parçası olarak telakki edilir. Bu nedenle klasik eserlerimizin dilinde meydana gelen değişimin, Türk dilinin sadeleşme oranı hakkında bizlere bilgi verebileceği düşünülerek böyle bir çalışmaya başlanmıştır.Giriş bölümünde Türk dilinin sadeleşme tarihçesi ile bu alanda çalışmalarda bulunmuş bazı yazarların görüşlerine yer verilmiştir. Ayrıca ?Bir Ölünün Defteri ve Baskılar Üzerine Notlar? bölümünde, eser ve incelenen baskıları hakkında bilgiler verilmiştir. ?Baskıların İncelenmesi ve Sadeleşme Seyri? bölümünde baskılar sözcük ve cümle düzeylerinde karşılıklı olacak şekilde bir tablo içinde verilmiştir.Servet-i Fünûn dönemi yazarlarından Halit Ziya UŞAKLIGİL'in ?Bir Ölünün Defteri? adlı eserinin baskıları karşılaştırılarak eserde değişime uğrayan sözcük ya da sözcük grupları tespit edilmiştir. ?İnceleme ve İstatistikler? bölümünde baskılar, ?isim, fiil, zarf, zamir, ünlem, bağlaç, edat, isim ve sıfat tamlamaları, bağlama ve edat grupları, zarf-fiiller, sıfat fiiller ve birleşik fiil? gibi sözcük ya da sözcük grubu bazında incelenmiştir. Bu kategorilere göre eserin baskılarında görülen değişimler ayrı ayrı belirlenerek bazı sayısal verilere ulaşılmıştır. ?Sonuç? bölümünde ise, elde edilen bu verilerin ışığında değişim oranları istatistiksel veriler ve grafikler hâlinde bir araya getirilmiştir. Değerlendirme bölümünde yapılan çalışma ile ulaşılmak istenen hedefler irdelenmiştir.

Özet (Çeviri)

In this study, the process of Turkish language simplification was recognized through comprehensive analyses of one of the works of a period when Turkish of rich elaborated style was employed. In a piece of work, the linguistic and acoustic properties of the period in which the work was written can be observed. In time, it is also a part of the natural process to witness explicit differences in addressing to the future generations. Therefore, this study was motivated by the idea that the alteration in language used in Turkish classics might provide information about simplification of Turkish language.In introduction part, comprehensive information about the process of simplification of Turkish language and views of the researchers studying in this field are provided. Moreover, in the part titled ?A Dead Man?s Notebook and Notes on the Editions?, information over the work and editions analyzed is given. In ?Analyses of Editions and Process of Simplification? part, editions are given in a table which shows the lexical and sentential equivalences.By comparing the editions of Halit Ziya USAKLIGIL?s, one of the authors of Wealth of Sciences (Servet-i Fünûn) Period, work titled ?A Dead Man?s Notebook? the lexical items or phrases which were observed to have been changed were identified. In the part of ?Analyses and Statistics?, editions were examined on the basis of lexical categories such as; nouns, verbs, adverbs, pronouns, exclamations, conjunctions, prepositions, noun and adjective phrases, prepositional phrases, participles, and compound verbs. According to this categorization, alterations observed in different editions were identified and related statistical data was collected. The part ?Results and Graphs?, in the light of the statistical data collected, presents the proportions of alterations and statistical values in graphs. In ?Evaluation? part the study itself and the anticipated results are assessed.

Benzer Tezler

  1. Genç edebiyatın gençleri: Geç Dönem Osmanlı romanında gençlik, gelecek ve idealler

    Youths of the young literature: Youths, future and the ideals in The Late Ottoman novel

    MERYEM DEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAVVA NURAN TEZCAN

  2. Halid Ziya Uşaklıgil'in roman kahramanlarında kültürel ve ahlaki bocalama

    Cultural and ethical confusion in Halid Ziya Uşaklıgil's novel characters

    BERNA TERZİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN AKAY

  3. Her şeyin ve hiçbir şeyin kıyısında: Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarında kapılar, pencereler ve can sıkıntısı

    On the edge of everything and nothing: Doors, windows and boredom in Halit Ziya Uşaklıgil's novels

    ABDULLAH EZİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVAL ŞAHİN GÜMÜŞ

  4. Halid Ziya Uşaklıgil'in İzmir dönemi romanlarındaki aile ilişkilerinin psikanalitik yaklaşıma göre incelenmesi

    The analysis of family relations in İzmir period novels of Halid Ziya Uşaklıgil according to psychoanalytic approach

    ZEYNEP CANDIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Türk Dili ve EdebiyatıYeditepe Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. AYŞE MELDA ÜNER

  5. Halid Ziya Uşaklıgil'in romanlarında burjuva

    Bourgeoisie in the novels of Halid Ziya Usakligil

    NEŞE PELİN KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HANDAN İNCİ