Süveyş Kanalı'nın açılması ve Osmanlı dış politikası'ndaki önemi
Opening of the Suez Canal, and its importance in ottoman foreign policy
- Tez No: 218848
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SÜLEYMAN ÖZBEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Bölümü
- Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 260
Özet
Bu tezde, 1869 yılında Süveyş Kanalı'nın açılması ve Kanal'ın açılması ile ona hâkim olma mücadelesi veren Avrupalı devletlerin Osmanlı Devleti'ne tesirleri incelenmiştir.Doğu ile Batı ticaretinin kavşak noktasında bulunan Mısır, Hindistan yolu üzerinde önemli bir geçit noktası olması nedeniyle nüfuz mücadelesi alanını teşkil etmiştir. Bu alanın oluşmasında Napolyon'un Mısır Seferi (1798) tetikleyici rol oynayarak bölgenin üzerine dikkatleri çekmiştir.Napolyon Mısır'ı alarak, MÖ. 2000'li yıllara kadar gitmekle beraber Türkler tarafından ilk kez Piri Reis ve Murat Reis gibi Türk denizcileri döneminde teşebbüs edilen Akdeniz ile Kızıl Deniz arasında Kanal açma düşüncesini canlandırarak, Kızıl Deniz'in Fransız hâkimiyetine geçmesini amaçladı. Fakat bu plan 1798?de Fransız donanmasının imha edilmesiyle bozuldu.Napolyon'dan sonra Ferdinand de Lesseps, Kanal açmak için Abbas Paşa'dan izin istedi. Abbas Paşa buna taraftar olmadı. Abbas Paşa'nın ardından valiliğe Said Paşa'nın gelmesiyle Ferdinand de Lesseps, 1854`de Kanal imtiyazı aldı fakat Kanal çalışmaları yine başlayamadı. Zira Osmanlı Devleti'nin projeye onayı gerekiyordu. Osmanlı Devleti, ülkeye ecnebi müdahalesini sokmamak gibi gerekçelerin yanı sıra Kırım Savaşı ile kendisini tehdit eden İngiltere'den çekinerek projeye onay vermiyordu. Bunun üzerine Ferdinand de Lesseps, Kanal açabilmek için hükümetlerin desteğini sağlamaya çalıştı. Fransız Hükümeti olumlu bakıyordu fakat Kanal projesine rakip demiryolu projesi olan İngiltere, Kanal ile Fransızların Mısır'a hakim olup Hindistan yolunu tehdit edeceğini düşünerek projeyi desteklemiyordu. Ferdinand de Lesseps, 1856`da aldığı ikinci imtiyazla Kanal şirketini kurdu ve 1859`da çalışmaları başlattı. Bu çalışmaları engelleyemeyeceğini anlayan İngiltere'nin mukavemetinin yenilmesiyle 19 Mart 1866 tarihli fermanla Sultan Abdülaziz, Kanal Projesi'ni onayladı.Kanal, 1869'da açıldı. Kanal'ın açılmasıyla kontrolün Fransa'nın elinde olmasından endişelenen İngiltere, Kanal'ı ele geçirmeyi düşünüyordu. 1875'de Kanal masrafları nedeniyle iflasın eşiğine gelen İsmail Paşa, borçları ödeyebilmek için Kanal hisselerini satışa çıkardı. Bu fırsatı değerlendirerek Kanal'ın yarı hissesine sahip olan İngiltere, Kanal'da söz sahibi oldu. Bir süre sonra da Kanal'a tamamen hâkim olmak, Hint yolunu ve daha da önemlisi İngiliz İmparatorluğu'nun varlığını korumak isteyen İngiltere 1882'de Mısır'ı işgal etti. Böylece Mısır'daki İngiliz hâkimiyeti başladı.Anahtar Sözcükler1.Süveyş Kanalı2.Osmanlı3.Mısır4.İngiltere, Fransa, Rusya5.Hindistan
Özet (Çeviri)
This dissertation is about the opening of the Suez Canal in 1869 and the influences to the Ottoman Empire by European powers that struggled to control the Canal.Egypt, located on a junction on the trade route between East and West, and also on a critical crossing point on the India route, became an arena of ascendancy struggle. Napoleon?s Egypt Campaign (1798) played a trigger role in the start of those struggles and gripped the eyes of great powers on Egypt.Napoleon, through his Egypt Campaign, intended to bring Red Sea under French power via reviving the idea of a direct canal between Mediterranean and Red Sea, the idea which roots back to years 2000 B.C., but revitalized by Turks firstly in the terms of Turkish sailors Piri Reis and Murat Reis. However, Napoleon?s plan was ruined by the demolishing of French navy in 1798.After Napoleon, a French entrepreneur Ferdinand de Lesseps requested permission from Abbas Pasha to construct the Canal. Abbas Pasha did not approve that request. Anyway, Ferdinand de Lesseps managed to receive concessions in 1854 from Said Pasha, the successor of Abbas Pasha, but he could not start the construction of the canal since they needed authentication of the project by Ottoman Empire. Ottoman Empire did not endorse the project for some reasons such as preventing the intervention of foreign powers in internal affairs, as well as eschewing from England?s menace with Crimean War. Afterwards, Ferdinand de Lesseps strived to obtain support of big powers for the project. French Government was in favor of the project, but England was opposing it in regard with her own railway project which was rival to the canal and with a concern that French would get control over Egypt through the canal and thus present a threat to India route. Ferdinand de Lesseps, formed the canal company after getting second concessions in 1856, and started the construction in 1859. After defeating the resistance of England since she understood that she could not prevent the canal plan anymore, Sultan Abdülaziz ratified the Canal Project by a firman on 19 March 1866.Suez Canal was opened in 1869. England, anxious about a French dominance in Canal Company and in Egypt, was planning to seize the Canal. Ismail Pasha offered Egypt?s shares of Canal Company for sale in 1875 in order to pay debts emanated from the canal costs which brought Egypt near bankruptcy. England, exploiting this opportunity, acquired the half of the Canal Company shares and thus had a voice in Canal management. And a short time later England, following her intention of seizing full control over Canal in order to safeguard India route and the presence of British Empire, occupied Egypt in 1882. It was the beginning of British domination in Egypt.Key Words1. Suez Canal2. Ottoman3. Egypt4. England, France, Russia5. India
Benzer Tezler
- İngiliz işgalinden Lozan'a Mısır (1882-1923)
Egypt from the British occupation to Lausanne (1882-1923)
FATİH ÖZÇELİK
- İran-Osmanlı ticari ilişkileri (1900-1923)
Commercial relation between Iran and Ottoman (1900-1923)
MASOUMEH DAEİ
- Osmanlı Devleti idaresinde Mısır (1839-1882)
Egypt under Ottoman State's rule (1839-1882)
SEVDA ÖZKAYA ÖZER
