Geri Dön

Yazılı belgeler ve arkeolojik kalıntılar ışığında Urartu Krallığının batı yayılımı

In the light of archaeological remain's and written document's spread of Urartian Kingdom to westward

  1. Tez No: 219906
  2. Yazar: BÜLENT GENÇ
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HANİFİ BİBER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Arkeoloji, Archeology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2008
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 214

Özet

Neolitik Çağdan günümüze değin kesintisiz ve yoğun bir yerleşime sahne olan Doğu Anadolu Bölgesi ve özelde Yukarı Fırat Havzası, ekonomik zenginliklerinden dolayı, tarihsel süreç içerisinde Önasya devletleri arasında savaşlara sahne olmuş ve sürekli el değiştirmiştir. Bu bölgede cereyan eden savaşların ana nedenleri, sık sık tekrar ettiğimiz gibi bölgenin madeni zenginlikleri ile Anadolu içlerine ulaşan ticaret yollarının buralardan geçmesinden kaynaklanmaktadır. Bu bağlamda Urartuların batıya açılımları noktasında, Harput, Palu, Bağın, Mazgirt, Pertek, İzoli, Kaleköy, Burmageçit, Haroğlu, Köşkerbaba, Maltepe yerleşmelerinde önemli kalıntıları günümüze kadar ulaşmıştır.Van Gölü'nün batısındaki ülkeler ile siyasi ilişkiler Urartu krallarından Menua ile gündeme gelir. Bu yayılım noktasında bilgi veren Van ve özellikle de Palu yazıtları Menua'nın asıl amacının Meliteialhe Krallığı'nı egemenlik altına almak olduğunu göstermektedir. Konum olarak Meliteialhe ülkesi, Kuzey Suriye'den Orta Anadolu'ya ve Urartu ülkesinden Akdeniz'e giden yol üzerinde yer alması ayrıca bu ülkenin zengin demir ve bakır madenlerine sahip bir bölgede olmasıyla da sürekli dikkat çeken ve ele geçirilmek istenen bir anahtar bölge durumundadır.Özellikle Elazığ civarındaki Maden ve Ergani'deki bakır yataklarıyla Palu'nun doğusundaki Sivan Maden'deki demir yataklarına sahip olmak Urartu Krallığı içinde büyük bir önem teşkil edecektir. Nitekim bölgenin Asur için de önemli olduğu Asur krallarından I. Salmanasar'ın yöreye yaptığı askeri seferlerden anlaşılmaktadır. Bölgenin ele geçirilmesiyle kazanılacak bu zenginliklerin yanında Kuzey Suriye'nin ve Akdeniz'in yolları da Urartu'nun denetimine geçmiş olacaktı.Kuzey Suriye ve Toroslardaki ekonomik çıkarların Urartu Devleti lehine değişmesi tehlikesinin baş göstermesi sonucu Asur Devleti bu duruma karşı önlem almaya çalışmıştır. Bu noktada Asur kralı III. Tiglat-Pileser Urartu'ya karşı harekete geçerek II. Sarduri ve bağlaşıklarını M.Ö. 743 yılında Halpa'da bozguna uğratmış ve buraları geçici bir süre Asur'a bağlamıştır.

Özet (Çeviri)

İn general Eastern Anatolia region, particularly upper Eurphrates river-basin permanently had been scene of the war and had changed hands because of it?s economic richness in the between of Near-East Kingdom. Reasons of this war which were realising in that area were that there were some precious mins sourchs and trade?s roads were extending towards the inward Anatolia. Therefore some importent evidences had reached to this time in settlement of Harput, Palu, Bağın, Mazgirt, Pertek, İzoli, Kaleköy, Burmageçit, Haroğlu, Köşkerbaba, Maltepe at point where Urartian?s were being opened by that to wester- ward.Diplomatic connection with kingdoms where were west of the Van Lake appears at the time of Menua who one of the Urartian kings. At this spreading point Van and Palu?s inscriptions showing us that Menua?s main purpose was conquest of Meliteialhe?s Kingdom. This kingdom is very important region and has key position, because it has precious iron and copper mins and had been positioned on the roads which is spreading from South Syria to Middle Anatolia, from urartian Kindom to Mediterrane.Expecially occupation of iron and copper mins where at Elazığ-Maden-Ergani and Sivan Maden were so important for Urartion Kingdom. We understand that this area is very important for Asyrian Kingdom because one of the great Asyrian king I. Salmanasar is frequently marching to this area. Thus, if Asyrians conquers this region will have been that important mins sourchs and South Syria and Mediterrane?s roads. Asyrian Kingdom beganed to take measures againist that economic advantages had changed to benefit of Urartians and this situation beganed to be dangerous for Asyrian. At that point Kingdom of Asyrian III. Tiglath-pileser had started action, had subdued II. Sarduri and his alley in B.C. 743 at Hapla, temprorarly had asigned this area to Asyrian country.

Benzer Tezler

  1. Yazılı kaynaklar ışığında Tuwanuva/Tyana

    Tuwanuwa/Tyana in the light of written sources

    KISMET BACAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    ArkeolojiNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. LÜTFİ GÜRKAN GÖKÇEK

  2. Klasik Türk müziğinde III.Selim

    Selim III. classical Turkish music

    YILDIRIM AKTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    MüzikAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Müzik Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. AHMET ALTINTAŞ

  3. Hıristiyanlık öncesi Anadolu medeniyetlerinde müzik aletleri

    Musical instruments in Anatolian civilizations before Christianity

    CENK CELASİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Temel Bilimler Ana Bilim Dalı

    DR. SEMİH ALTINÖLÇEK

  4. Urartu yazılı belgeleri ve betimleme sanatında savaş ve savaş ekipmanları

    War and war equipment in Urartian written documents and descriptive art

    ADEM BAYDAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HANİFİ BİBER

  5. Rhodiapolis agora ve stoaları, arkeolojisi, rölöve ve restitüsyonu

    Rhodiapolis agora and stoas, archeology, survey and restitution

    NİSA YILMAZ ERKOVAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    ArkeolojiAkdeniz Üniversitesi

    Arkeoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İSA KIZGUT