Risk koşullarında tarım işletmelerinin planlanması: oyun teorisi yaklaşımı
Farm planning in risk conditions: Game theory approach
- Tez No: 222940
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT MİRAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Ziraat, Economics, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Tarım işletmeleri üretim-pazarlama sürecinde risk koşullarında faaliyetlerini sürdürmektedir. İşletmeleri başarılı duruma getirmek, riske karşı etkin kararlar almayı gerektirmektedir. Özellikle fiyat belirsizliğine karşı Oyun Teorisinden yararlanmak mümkündür.Bu araştırmanın amacı, Oyun Teorisi yaklaşımını risk koşullarında işletme planlamasında uygulamaktır. Çalışmanın esas materyalini, İzmir ili Bayındır ilçesinde 162 tarım işletmesinden 2005 yılı üretim dönemine ilişkin olarak anket yöntemiyle toplanan orijinal veriler oluşturmuştur.Araştırma alanında yetiştirilen 18 ürün için optimumum satış dönemi ve fiyatın hesaplanmasında Wald (Maksimin) ve Fayda kriterleri kullanılmıştır. İşletmelerde risk düzeylerine göre üretim planlaması yapılmasında Doğrusal Programlama modeli ve Oyun Teorisi yaklaşımından yararlanılmıştır.Ürünlerde ortalama fiyat riski %28.5 olarak belirlenmiştir. Fiyattan kaynaklanan risk en fazla % 40.2 ile pamuktadır. Pamuk fiyatlarına uygulanan Wald kriteri ile 1.037 YTL/kg garanti edilmiş bir fiyat, fayda kriterinin uygulanması ile risk düzeyi düşük 1.283 YTL/kg fiyat elde edilmiştir.Uygulanan farklı üretim planları sonucunda farklı üretim desenleri elde edilmiştir. İşletmeler genelinde Doğrusal Programlama yönteminin kullanılması ile mevcut duruma göre %4.71 daha avantajlı üretim desenine ulaşılmıştır. Oyun Teorisi optimum sonucuna göre risk düzeyi düşük olmasına karşılık mevcut sermeyenin %7.32'sinin kullanılmadığı durumda %0.25'lik bir avantaj sağlanmıştır. İncelenen işletmelerden risk alan 57 işletme için Doğrusal Programlama modeli ile planlama yapılmıştır. Plan sonucunda 32444.99 TL'lik brüt marja ulaşılmış ve %6.19 daha avantajlı olmuştur. Riskten kaçınan 105 işletme için Oyun Teorisi modeline göre planlama yapılmıştır. Daha az riskli garanti edilmiş bir geliri veren model sonucunda işletmeler için 30848.12 YTL brüt marj hesaplanmıştır. Bu sonuca göre riski az bir üretim planı olmasına karşılık mevcut sermeyenin %5.01'nin kullanılmadığı durumda %0.13 daha yüksek bir brüt marj elde edilebilmiştir.Mevcut koşullara göre brüt marj yükselmiş ve sermeye daha iyi kullanılmıştır. İlginçtir ki, işletmeler optimuma yakın bir üretim deseni uygulamaktadır. Bu açıdan geliştirilen planlar, çiftçilerin küçük değişikliklerle uygulayabilecekleri niteliktedir.
Özet (Çeviri)
Farms are operating agricultural activities under the risk of production and marketing. Farmers need to make decisions against risk to be successful. For this reason, particularly the game theory can be used with respect to price risks.This study aims at applying the game theory approaches into farm planning under risk conditions. Data of the study was gathered by face to face interviews from 162 farms located in Bayındır, İzmir, in 2005.Wald and Benefit criteria were used for determining the optimal sale months and prices for widely grown 18 agricultural products. For the farmers, linear programming and game theory approaches were applied and comparatively discussed.Average price risk for the products were found as 28.5%. Maximum price risk was of cotton with 40.2% Wald criterion provided a guaranteed price while Benefit criterion presented a low risky price of 1.037 TL/kg for cotton. A linear programming model developed for representing the farms was solved and the optimal solution was found to be 4.71 % more profitable than that of the cropping pattern applied by the farmers. Optimum plan from the Game Theory model provided 0.25% more profit with less risk plus some unused capital. Linear programming was applied to the risk lover farmers, totally 57, and gross margin from the optimal solution was found as 32444.99 YTL. For the risk averter 105 farms, a game theory model was constructed, which has an optimal solution of 30848 YTL gross margin.Both linear programming and game theory models presented more gross margin and unused capital could have been allocated to other activities. A general conclusion is that the models increase the profit.Interestingly it was found that the farmers applied a cropping pattern which was very close to the optimum plans. This refers to the opportunity that the farmers can adopt and apply these optimum plans very easily with small modifications in their plans.
Benzer Tezler
- Örtüaltı sebze tarımı yapılan işletmelerin oyun teorisi yaklaşımı ile planlanması: Mersin ili örneği
Planning of greenhouse vegetable enterprises through game theory approach: Mersin province
OSMAN UYSAL
Doktora
Türkçe
2016
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. UFUK GÜLTEKİN
- Bireysel işletme, grup ve bölge bazında uygulamaya elverişli esnek üretim planlarının bulanık çok amaçlı doğrusal programlama yöntemiyle elde edilmesi üzerine bir araştırma: İzmir ili Torbalı ilçesi örneği
A study on developing flexible and applicable individual production plans for region and farm size level by farmers via fuzzy goal programming: The case of Torbalı, İzmir
CİHAN GÜNDEN
- Baraj ve sulama projelerinde ölçme-kamulaştırma sorunları ve çözüm önerileri
Measuring – expropriation problems and solve suggetions on the dam and irrigation projects
LOKMAN GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Jeodezi ve FotogrametriGümüşhane ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF AŞIK
- Buğday üretiminde risk analizi ve risk yönetimi: Ankara ili Polatlı ilçesi örneği
Risk analysis and risk management in wheat production: A case of Ankara province, Polatli district
İZEL ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ÖZÇELİK