Öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri ile yöneticileri için algıladıkları dönüşümcü ve etkileşimci liderlik stilleri arasındaki ilişki (Karabük ilköğretim okulları örneği)
The relationship between the burnout levels of teachers and their perception of transformational and transactional leadership styles for their school administrators (The sample of Karabük primary schools)
- Tez No: 227859
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AYŞE KORKMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bölümü
- Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Bu betimsel araştırma, ilköğretim okullarında görevli öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak; okul yöneticilerinin dönüşümcü ve etkileşimci liderlik boyutlarında liderlik özelliklerini gösterme düzeyini, öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerini, yöneticilerin dönüşümcü liderlik davranışları ile öğretmenlerin tükenmişlik düzeyi arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını ve yöneticilerin etkileşimci liderlik davranışları ile öğretmenlerin tükenmişlik düzeyi arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmıştır.Bu araştırmanın evrenini Karabük merkez ilçe ve Karabük sınırları içerisindeki Safranbolu, Eflani, Ovacık, Yenice ve Eskipazar ilçelerinde 2007-2008 öğretim yılında 73 ilköğretim okulunda görevli 1206 ilköğretim öğretmeni oluşturmaktadır. Evrendeki öğretmenlerden tabakalı örnekleme yöntemi ile 450 öğretmen belirlenmiş, bunların arasından değerlendirmeye alınan 416 anketten araştırma için gerekli veriler elde edilmiştir. Araştırmada, veriler, üç bölümden oluşan bir anket (Ek-I) aracılığı ile toplanmıştır. Ankette Kişisel Bilgi Formu, Çoklu Faktör Liderlik Anketi ve Maslach Tükenmişlik envanteri - öğretmen formu kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 10.00 programından yararlanılmıştır. Araştırmada frekans (f), yüzde (%), aritmetik ortalama (x), standart sapma (s) ve Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı (r) hesaplanmıştır.Araştırma sonucunda; 1) Okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik davranışlarını, etkileşimci liderlik davranışlarından daha fazla gerçekleştirmekte oldukları; dönüşümcü liderliğin alt boyutlarından en fazla idealleştirilmiş etki (davranış)'ı en az bireysel desteği; etkileşimci liderliğin alt boyutlarından en fazla koşullu ödülü, en az ise tam serbestlik tanıyan liderlik (laissez - faire)'i gerçekleştirdikleri belirlenmiştir. Öğretmenlerin sonuçlara ilişkin görüşlerinde en fazla gerçekleşen alt boyutun etkililik, en az gerçekleşen alt boyutun ise ekstra çaba olduğu saptanmıştır. 2) Öğretmenlerin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma düzeylerinin düşük, kişisel başarı tükenmişlik düzeylerinin yüksek olduğu görülmektedir. 3) Dönüşümcü liderliğin alt boyutlarının tümünün duygusal tükenme ile negatif, kişisel başarı ile ise pozitif ve anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu saptanmıştır. Okul yöneticilerinin bireysel destek, telkinle güdüleme ve idealleştirilmiş etki (atfedilen) davranışlarının görülme sıklığı arttıkça, öğretmenlerin duyarsızlaşma yaşama düzeylerinin azaldığı saptanmıştır. 4) Koşullu ödülün, duygusal tükenme ve duyarsızlaşma ile düşük düzeyde negatif; kişisel başarı ile ise düşük düzeyde pozitif ilişkiye sahip olduğu saptanmıştır. tam serbestlik tanıyan liderliğin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma ile düşük düzeyde pozitif ilişkiye sahip olduğu belirlenmiştir. İstisnalarla yönetim (aktif/pasif) ile tükenmişliğin hiç bir alt boyutunda anlamlı bir ilişki bulunmamıştır.
Özet (Çeviri)
This study was done in order to investigate the levels of transformational and transactional leadership styles of school administrators and burnout levels of teachers, find out whether there was a relationship between transformational leadership behaviour of school administrators and burnout levels of teachers and whether there was a relationship between transactional leadership behaviour of school administrators and burnout levels of teachers. It was a descriptive one made according to the views of the teachers working in primary schools.Among the 1206 teachers in the center of Karabük, and Safranbolu, Eflani, Ovacık, Yenice and Eskipazar with in the boundaries of Karabük, 450 teachers were determined as the samples of the research by the method of ?Stratified Sampling?. The sample contained 416 teachers. The data were collected through the public survey including Personal Information Form, Multifactor Leadership Questionnaire (MLQ), and Maslach Burnout Invertory (Educators Survey). In order to analize the data SPSS 10.00 program was used. The research for ferquency (f) , percent (%), mean (x), standart deviation (SD), and Pearson Momentus (r) were used.According to the results of the study; 1) School administrators performed transformational leadership behaviour more than transactional leadership behaviour; among the dimensions of transformational leadership they preferred idealized influence (behaviour) most, and individualized consideration least; among the dimensions of transactional leadership they preferred contingent reward most and laissez ? faire least. Teachers thought that the most common dimension of results was effectiveness, and the least one was extra effort. 2) The levels of emotional exhaustion and depersonalization were low, and personal accomplishment was high. 3) All of the dimensions of transformational leadership negatively correlated with emotional exhaustion, and positively correlated with personal accomplishment. It was found that as the frequency of school administrators? individualized consideration, inspirational motivation and idealized influence (attributed) behaviour increased, teachers? level of depersonalization decreased. 4) Contingent reward had low-level negative correlation with emotional exhaustion and depersonalization, and low-level positive correlation with personal accomplishment. The results demonstrated that there were low-level positive correlations between laissez-faire leadership and emotional exhaustion and, laissez-faire leadership and depersonalization. There weren?t any significant correlation between management-by-exception (active/passive) and the dimensions of burnout.
Benzer Tezler
- Öğretmenlerin tükenmişliği ile yöneticileri için algıladıkları liderlik davranışları arasındaki ilişki düzeyi üzerine bir araştırma uygulaması: Mersin ili örneği
The relation level between the burn out of teachers and their perception of leadership behaviors of their administrators: Sample of Mersin province
ADEM NANE
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İşletmeÇağ Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERTUĞRUL GÖDELEK
- Rehber öğretmenlerin yöneticilerinin liderlik tarzını algılamaları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between the perceptions of guidance counselors on the leadership style of their directors and their burnout levels
SİNEM AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT ÖNEN
- Okul yöneticileri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between levels of school administrators and teachers' organizational commitment and burnout
İBRAHİM KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET FARUK LEVENT
- İlköğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin iş doyum ve mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between job sotisfaction and burnout levels of managers and teachers who work in primary schools
SELMA EMLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER YALÇINKAYA
- Ilköğretim okullarında örgütsel ayrımcılık ve öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerine etkisi
Organizational discrimination in primary schools and its effects on teacher's burnout levels
GÜLHANIM ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA BAYRAKÇI