Geri Dön

Gümüşhane il merkezindeki Türk- İslam devri mimari eserler

The buildings of Turkish- İslamic period in city of Gümüşhane

  1. Tez No: 227996
  2. Yazar: İSMAİL HACIAHMETOĞLU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET TUNÇEL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Sanat Tarihi, Architecture, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2007
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk ve İslam Sanatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 184

Özet

Gümüşhane Karadeniz Bölgesi'nin doğu bölümünde kuzeyden Trabzon, doğudan Bayburt, güneyden Erzincan, batıdan Giresun ile çevrili vilayetimizdir. Trabzon ? Erzurum güzergâhı üzerinde mühim bir konaklama mevkiindeki şehir merkezi, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Eski Gümüşhane diye tabir edilen Süleymaniye mahallesinde kurulmuş akabinde 19. yy.' dan itibaren şimdiki yerine taşınmıştır.Araştırmanın ana hedefi il merkezinde Türk- İslam devrinde inşa edilen mimari eserleri Sanat Tarihi cihetinden değerlendirmektir. Çalışmamız Giriş, Gümüşhane'nin Coğrafyası ve Tarihçesi, Katalog, Karşılaştırma ve Değerlendirme ile Sonuç bölümlerinden ibarettir. Tespit edilen 42 eserden ancak 18 tanesi günümüze ulaşabilmiştir. Bunlarında hepsi 16. ila 20. yarasında yapılmıştır. Çoğunluğu Süleymaniye mahallesinin yerleşik olduğu musalla Dağı yamaçlarındadır. Tetkik edilen yapılar Dini ve sosyal içerikli olup Camii, Hamam, Türbe, Köprü ve Çeşme nevilerindendir.Plân yönünden düzgün ve basit şema içerirler. Ekserisi müstakil tasarlanmıştır. Camilerin plân tipi dikdörtgen ve kare şekillidir. Hamamlar soyunmalık, ılıklık, tıraşlık- helâ, sıcaklık ve külhan kısımlarından meydana gelmenin yanı sıra sıcaklık üniteleri üç eyvanlı köşe hücreli ve dört eyvanlı halvet hücreli tipte tasarlanmışlardır. Şehrin yer aldığı havalinin dağlık olmasından ve derelerle vadilere bölünmesinden dolayı köprülere sıkça tesadüf edilir. Köprüler genel itibariyle orta ebatlıdır ve tek kemer açıklığına sahiptir. Çeşmelerin ayna duvarı kemerli cepheye sahip olup eyvanlı, bitişik, bağımsız ve anıt çeşme tarzında vücuda getirilmişlerdir. Yaygın görülen örtü sistemi kubbedir. Bunun yanı sıra tonoz ve düz ahşap tavan sistemi de tatbik edilmiştir. Çoğunlukla cephelerine masif bir karakter hâkim olan yapılar tezyinat açısından sade tutulmuşlardır. Eserlerden üç tanesi hariç diğerlerinin kitabeleri yoktur. Bu münasebetle tarihlendirilmeleri tipolojik vasıflarına dayanılarak yapılmıştır.Gümüşhanedeki tarihi yapılar bazı istisnalar dışında Osmanlı mimarisi'nin karakteristik hususiyetlerini sergileyen ve Türk- İslâm Mimari geleneğini sürdüren örneklerdir.Bir kısım tahribatlara rağmen vaziyetlerini muhafaza eden eserler bazısı acilen tadil ve tamirata muhtaç olup ihya edilmesi zaruridir.Söz konusu bu onarımların çağdaş koruma ilkeleri doğrultusunda asli ve nitelikli yapılması, ihtimam gösterilmesi gereken husustur.

Özet (Çeviri)

Gümüşhane is a city in Black Sea Region which surrounded with Trabzon in the north, Bayburt in the east, Erzincan in the south and Giresun in the west. The city is on Trabzon ? Erzurum highway and considered one of the important stopover locations. The Süleymaniye district, which known as ?old Gümüşhane? was built during Sultan Süleyman the Magnificient era, and subsequently the city center of Gümüşhane moved to its present location in the beginning of 19th century.Object of research is examining architectural vestiges, which are built in Turk ? Islam era in aspect of History of Art. Our studies consists of sections as; Introduction, Geography and History of Gümüşhane, Catalogue, Comparison, Evaluation and Conclusion sections. Only 18 out of 42 vestiges, which have been identified, are holding their structures in present. And all these have been made between 16th and 20th centuries. Majority of them are placed on Musalla Mountain hillsides where the Süleymaniye district is built in. Examined structures are categorized in religious and social natured, such as Mosques, Turkish Baths, Mausoleums, Bridges and Fountains.These structures were built in simple and geometric schema in aspects of planning. Most of them were designed as individual structures. Covertures in buildings are generally built as dome. The domes were combined with arches and flat wood in the ceiling. While the stones used primarily in the construction, brick and timber were also used. In spite of solid characters dominates frontages of building, interior decoration were shown the simplicity.Architectural vestiges in Gümüşhane reflect Turk ? Islam architectural tradition that developed in Anatolia with some exceptions. Although they maintain their architectural characteristics, repairment is essential for some.

Benzer Tezler

  1. Mobil reklamların kabulü: X, Y ve Z kuşakları üzerine bir araştırma

    Acceptance of mobile advertisements: A research on generations X, Y and Z

    KEMAL CAN TÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    ReklamcılıkGümüşhane Üniversitesi

    Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERSİN DİKER

  2. Gümüşhane il merkezindeki magmatik kökenli kayaların jeomekanik özelliklerinin araştırılması

    Investigation of the geomechanical properties of magmatic origin rocks in Gümüşhane province

    FATİH ALKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Jeoloji MühendisliğiGümüşhane Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SERHAT DAĞ

  3. Gümüşhane il merkezi içme sularının fiziksel ve jeokimyasal özelliklerinin incelenmesi

    Investigation of physical and geochemical characteristics of Gümüşhane (Turkey) city central drinking water

    SULTAN USLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Jeoloji MühendisliğiGümüşhane Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FERKAN SİPAHİ

  4. Üç boyutlu kaya düşme analizleri ile olası tehlike haritası üretilmesi ve önlem yapıları tasarımı: Gümüşhane kent merkezi örneği

    Producing potential hazard map with three dimensional rockfall analysis and design of protection structures: Example of Gümüşhane city center

    RASİM TAYLAN KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Jeoloji MühendisliğiGümüşhane Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SELÇUK ALEMDAĞ

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN TAHSİN BOSTANCI

  5. Gümüşhane'de yaşayan 50 yaş ve üzeri kadınlarda, alt üriner sistem şikâyetleri ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları ilişkisi

    The relationship between the lower urinary system complaints and healthy life style behavior in women aged 50 and over in Gümüşhane

    HANDAN ÖZCAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Hemşirelikİstanbul Üniversitesi

    Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEZİHE KIZILKAYA BEJİ