Geri Dön

Zeynüddîn-i Hâfî ve eserlerinde tasavvuf görüşleri

Zain al-Din Khawafi and sufistic views of his works

PDF İndir

  1. Tez No: 228270
  2. Yazar: BEKİR KÖLE
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ETHEM CEBECİOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2009
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 514

Özet

Zeyniye Tarîkatı'nın kurucusu Zeynüddîn-i Hâfî, 757/1356'da Horasan Bölgesi'nin Bûşenc ile Zevzen arasında yer alan Hâf şehrinde doğmuş ve 838/1435'de Herat'ta vefat etmiştir. Kendisine Hâfî denilmesi, doğduğu bu şehre nispetledir Ayrıca, vefat yeri Herat'tan dolayı da, Herevî denilmiştir. Yaşadığı devir, Kert Hükümdarı Gıyaseddin Pir Ali, Timur ve Şahrûh zamanlarını kapsamaktadır.Hâfî, zâhir ilimlerini, dönemin ileri gelen ve meşhûr âlimlerinden tahsîl ettikten sonra, seyr u sülûk denilen manevî yolculuğuna başlamıştır. Bu amaçla birçok şehir ve ülkeye seyahatta bulunan bu sûfî, kısa zamanda döneminin en çok itibar gören meşhûr şeyhleri arasında gösterilmiştir. Hâfî, telif ettiği eserler ve yetiştirdiği çok sayıda mürîdlerle, kendi adıyla anılan (Zeyniyye) yeni bir tarîkatın da temellerini atmıştır.Zeyniyye Tarîkatı, kısa zamanda dünyanın birçok yerine yayılma imkânı bulmuştur. Tarîkatın bu kadar çok rağbet görmesinde, Hâfî'nin engin ilmî ve tasavvufî birikiminin büyük etkisi olmuştur. Diğer bir etki ise, Hâfî'nin yetiştirerek dünyanın dört bir yanına gönderdiği halîfeleri ve mürîdleri aracılığıyla gerçekleşmiştir. Bu halîfeler, şeyhleri Hâfî'den, icâzetlerini aldıktan sonra, geri döndükleri memleketlerinde ?Zeyniyye?nin şubelerini oluşturmuşlardır. Örneğin; Abdüllatîf Kudsî, Abdürrahîm Merzifonî ve Şeyh Muhammed, Anadolu'da, Sadreddin-i Revvâsî, Celâleddin-i Kâyinî, Muhammed Tebâdegânî ve Dervîş Ahmed-i Semerkandî, Herat ve Horasan bölgesinde, Abdülmu'tî, Hicâz bölgesinde, Nuruddin Ebu'l-Fütûh, Medine'de, Abdülkerîm Halîfe, Haleb'de, Kemâleddin İbnü'l-Hümâm, Safiyüddin Îcî ve Dimyâtî, Hicaz, Suriye ve Mısır bölgelerinde ve adını zikredemediğimiz diğer halîfeleri de dünyanın değişik coğrafyalarında, Zeyniyye'nin yayılmasını sağlamışlardır.Hâfî'nin zâhir ve bâtın ilimlere olan vukûfiyeti, Kur'ân ve sünnete uymadaki titizliği ona haklı bir şöhreti getirmiştir. Bu yüzden, dönemin ileri gelen birçok âlimi, Hâfî'ye mürîd olmada hiç tereddüt göstermemiştir. Akşemseddin de, bu büyük mutasavvıfa mürîd olmak isteyen âlimlerdendir. Ancak bir kısım sebeplerden dolayı bu intisâb gerçekleşmemiştir.Dönemin devlet adamları tarafından da büyük ilgi ve saygı gören Hâfî, onlarla prensiplerinden taviz vermeden, iyi ilişkiler içerisinde olmuştur.

Özet (Çeviri)

Zain al-Din al-Khawafi, the founder of Zainiyya order, was born in Haf city, which is between Buşenc and Zevzen, on the site of Khurasan in 757/1356 and he died at Herat in 838/1435. He was called as Khawafi as he was born in Khawaf city and also he was called as Herevi as he died at Herat. He lived in the time of Gıyaseddin Pir Ali, the suzerain of Kerts, Tamerlane and Shahruh.After Khawafi had learned exoteric wisdom from the notable and well-known savants of the age, he started his spiritual peregrination which is called seyr u sülûk. For his aim he travelled many cities and countries and in a short time he was shown as a one of the well-known sheikhs at his time. Khawafi establihed Zainiyya order, which is called with his name, with the books he compiled and the pupils he educated.Zainiyya order spread out in many places in a short time. Khawafi?s immense wisdom and mystical knowledge have a great effect on people?s demand at Zainiyya order. Khawafi educated caliphs ant pupils and sent them to evry corner of the world. Zainiyya order was also spread out by these peole. After these caliphs had taken their madrasa diplomas from Khawafi, they went back to their homecities and founded the branches of Zainiyya order. For example, Abdüllatîf Kudsî, Abdürrahîm Merzifonî and Sheikh Mohammed in Anatolia, Sadreddin-i Revvâsî, Celâleddin-i Kâyinî, Mohammed Tebâdegânî and Dervîş Ahmed-i Semerkandî in Herat and Khurasan, Abdülmu?tî in the Hejaz, Nuruddin Ebu?l-Fütûh in Medina, Abdülkerîm Halîfe in Aleppo, Kemâleddin İbnü?l-Hümâm, Safiyüddin Îcî and Dimyâtî in the Hejaz, Syria and Egypt and the other calips of Khawafi whom we cannot aforementioned spread Zainiyya order at a lot districts in the world.His cognizance on both exoteric and esoteric wisdom and his fastidiousness to Koran and the Suna make him a well-known sheikh. So many notable savants did not hesitate to become a murid of Khawafi. Akshemseddin also wanted to be a murid to him but because of some reasons this membership did not come true.Khawafi was regarded and respected by the statesman of his age and he had amity with them by giving no concession to his principles.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    767517

    Ali b. Derviş Bâyezid-i Tirevî'nin hayatı, eserleri ve tasavvufî görüşleri

    Ali b. Darwish Bayazid-i Tirawi's life, works and sûfî thought

    MEHMET ZAHİT ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinHitit Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL İBRAHİM ŞİMŞEK

  2. Tez No

    100251

    Zeynüddin Hafi hayatı, eserleri tasavvuf anlayışı ve el-Vasaya'l-Kudsiyyenin tahkiki

    The life, works and understanding of sufisim of Zain al-din al-Khawafi and study of his work al-Wasaya al-Kudsiyya

    BEKİR KÖLE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ETHEM CEBECİOĞLU

  3. Tez No

    494156

    Debating heresy: changing perceptions of Zayniyya dervishes toward İbn 'Arabi in the fifteenth century

    İlhadı tartışmak: 15. yüzyılda Zeynı̇yye tarı̇katı dervı̇şlerı̇nı̇n İbn Arabı̇ hakkındakı̇ düşüncelerı̇nı̇n değı̇şı̇mı̇

    CANKAT KAPLAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Tarihİstanbul Şehir Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ABDURRAHMAN ATÇIL

  4. Tez No

    585010

    Şeyh Mehmed Çelebi ve Şeyh Burhâneddin Efendi menâkıbı

    Epics of Sheikh Mehmed Chelebi and Sheikh Burhaneddin Chelebi

    FATMA BATUR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinSüleyman Demirel Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET NECMETTİN BARDAKÇI

  5. Tez No

    415855

    Zeynuddin-i Iraki'nin hayatı, eserleri ve hadis ilmindeki yeri

    The life, work and place of Zayn al-din al-Irakiin the science of hadith

    FEHMİ BASKALE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DinHarran Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KADİR PAKSOY

Geri Dön