Etikte akıl ve duygu ikilemi
The reason-emotions dichotomy in ethics
- Tez No: 229124
- Danışmanlar: PROF. DR. HARUN TEPE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Etik, akıl, duygu, iyi, kötü, değer, erdem, Ethics, reason, good, bad, value, virtue
- Yıl: 2007
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 259
Özet
Bu çalışmada, etikte akıl ve duyguların yeri konu edilmektedir. Etiğin kaynağı sorunuçerçevesinde ele alınan bu mesele, felsefe tarihi boyunca filozofları en çok uğraştıran konularınbaşında gelmiştir. Zira etik sorunlarla ilgilenen hemen hemen her filozof, ?ahlaklı olmanıntemelinde akıl mı, yoksa duygu mu vardır?? sorusuna yanıt aramak zorunda kalmıştır. Busoruya çok farklı bağlamlarda yanıt verilmişse de, bu yanıtlar iki genel yaklaşım altındatoplanabilir: akılcı yaklaşım ve duygucu yaklaşım. Ahlaklı olmanın temel kaynağının akılolduğunu savunan akılcı yaklaşım, insanın, ancak aklın yolunu takip ettiğinde, ahlaklıolabileceğini ileri sürüyor. Buna karşılık duygucu yaklaşıma göre, insan duygularını takip ettiğisürece ahlaklı olabilir. Dolayısıyla soruna çözüm arayan her iki yaklaşımın da hareket noktası,insanın varlık yapısının özsel özellikleri arasında bir çatışma yaratarak, meseleyi daha karmaşıkbir hale sokuyor.Oysa bu sorunun çözülmesinde hareket noktası ancak eylem olabilir. Zira ?iyi? ile ?kötü?,eylemler aracılığıyla varlık kazanır. Soruna, eylem nesne edilerek bakıldığında, niteliği neolursa olsun, hiçbir eylemin yalnızca aklın ya da duyguların ürünü olmadığı görülüyor. Akıl veduygular şu ya da bu şekilde her eylemde yer alıyor, onun varlığa gelmesine katkıdabulunuyorlar. Dolayısıyla ahlaklılık, akıl ile duyguların ortak ürünüdür. Bu nedenle çalışma,akılcı ve duygucu yaklaşımların sorunlu yanlarını göstererek, etikte akıl ve duygu ikilemineilişkin kimi sorunlara ilişkin olası çözümleri göstermeyi amaçlıyor.Bu amaçla, çalışmanın birinci bölümünde akılcı yaklaşımın önemli temsilcilerinin görüşleriinceleniyor. İkinci bölümde duygucu yaklaşımın belli başlı temsilcilerinin görüşleriserimleniyor. Üçüncü ve son bölümde ise, akılcı ve duygucu yaklaşımların yol açtığı sorunlartespit edilerek, etikte akıl ve duyguların yeri belirlenmeye çalışılıyor.
Özet (Çeviri)
The subject of this dissertation is the role of reason and emotions in ethics. The discussion ofthis problem within the frame of the origin of ethics has been in the forefront of subjects whichhave occupied the minds of philosophers. The reason for this priority is that almost allphilosophers who were interested in ethical problems had to find an answer to the question, ?isthere reason or emotions at the foundation of morality?? Although answers in very differentconnections were given to this question, they can be gathered and put under two generalapproaches: rationalist and emotivist. The rationalist approach which contends that thefoundation of morality (of being moral) is reason, has the thesis that the human being can bemoral only if he/she follows the path of reason. In opposition to this, the emotivist approachclaims that one can be moral as long as the emotions are followed. The dichotomous standpointsof approches create a conflict among the essential characteristics of the structure of the humanbeing and make the problem even more complex.However, the starting point for the solution of this problem can only be the concept of action;because ?good and evil? come into being through actions. When the problem is handled bymaking action as the object of study, it is seen that not a single action, whatever its quality maybe, is solely a product of reason or emotion. In some way or other, reason and emotions playtheir roles in every action and contribute its coming into being. Morality is the common productof reason and emotions. This study, therefore, by showing the problematic sides of therationalist and emotivist approaches, aims to point out the probable solutions of the dichotomyof reason and emotion in ethics.With this objective, in the first part the views of the significant representatives of the rationalistapproach are investigated. In the second part the main representatives of the emotivist approachare the subject of exposition. And in the third and last part, the places of reason and emotions inethics are tried to be determined by showing and analyzing the problems which the rationalistand the emotivist approaches have brought forth.
Benzer Tezler
- Understanding shape preferences in architectural design through evolutionary computation
Mimari tasarımdaki şekil tercihlerini evrimsel hesaplama ile anlama
ECENUR YAVUZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DR. MICHAEL STEFAN BITTERMANN
- Le bonheur le travail et les choix dans l'ethique
Etikte mutluluk iş ve seçimler
YILDIZ GÜL HACIEVLİYAGİL CÜCELOĞLU
- Levinas'ta Öteki'nin özgürlüğü
Freedom of the other in Levinas
PINAR KARADAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEVLÜT ALBAYRAK
- Augustinus'un felsefesinde mutluluk kavramının varlık, bilgi ve ahlak kuramları açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the concept of happiness in the philosophy of Augustinus in terms of being, knowledge and moral theories
SEDA ÖZDAL
- Une etude sur le concept de negation dans le cadre de la critique Hegelinne de l'ironie romantique
Hegel'in romantik ironi eleştirisi çerçevesinde olumsuzlama kavramı üzerine bir inceleme
SEMA ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ÖKSÜZAN