Diskursif etiğin Kant'taki temelleri
The basics of discursive in Kant
- Tez No: 227428
- Danışmanlar: DOÇ. DR. METİN COŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Bölümü
- Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
Bu çalışma, günümüzde, Habermas öncülüğünde gerçekleştirilmeye çalışılan tartışım etiği'nin Kant'daki temellerini ortaya koymayı amaçlamaktadır.Tartışım etiği olarak bilinen `etik' esasen köklerini Aristoteles'in Nikomakhos'a Etik'inden getirmekle birlikte, Kant'ın ahlak felsefesine de doğrudan bağlıdır. Çalışma bu bağlamda Habermas'ın Kant eleştirisi üzerine yapılan bir eleştiri olma özelliği taşımaktadır.Habermas'ın içinde yer aldığı ikinci dönem Frankfurt Okulu'nun genel amacı toplumun doğasını analitik olarak sergilemektir. Bu amaçla sosyal-entelektüel yaşamın çeşitli yönlerine eleştirilerde bulunulmuştur. Bu eleştiriler özellikle kapitalist sistemin doğası, pozitivizm, Marx'çı kuram, sosyoloji, kültür ve modern toplum üzerinde yoğunlaşmıştır. Eleştirel kuramcılardan olan Habermas özellikle Marx'ın çalışmalarında yer alan tek yönlülüğü eleştirir. Marx'ın ekonomik alanda odaklanmasını yanlış bulmaz; ancak sosyal yaşamın diğer alanlarının da aynı ölçüde değerlendirilmesi gerektiği üzerinde durur. Marx'ın kuramını insan eylemlerinin özünü oluşturan iletişim boyutunu göremediği ve yanlış çıkarım ve sonuçlara vardığı gerekçesiyle eleştirir. Bu amaçla da çalışmalarını kültürel alana yöneltmiştir. Marx ve Weber'den temel olarak aldığı ve onlardan ayrıldığı rasyonalite kavramını evrimsel bir süreçte açıklar.Habermas, iki ciltten oluşan ?iletişimsel Eylem Kuramı? adlı eserinde, rasyonel ölçütlerin neler olması gerektiğini de tekrar sorgulayarak, eylem sınıflandırması geliştirmeye çalışmıştır. Habermas, `anlam-anlama' parametresi içinde oluşturulan yeni etik'te iletişim (uzlaşım) yönelimli eylemlerle, başarı yönelimli (ussal amaç) yönelimli eylemleri ayırmıştır. Buna bağlı olarak stratejik eylem ve araçsal eylem ayrımına gitmiştir. Araçsal eylemler fiziksel dünyada gerçekleştirilen amaç yönelimli eylemlerdir. Etkililikleri teknik kurallarla açıklanır. Stratejik eylemler belli sonuçlar elde etmek için insanları etkilemeyi amaçlayan eylemlerdir. Bu tür eylemler etkililikleri ile değerlendirilir. Uzsal seçim kuramlarınca açıklanır.İletişimsel eylemlerin en önemli özelliği bireysel eylemelerden tamamen bağımsız toplumsal eylem türü olmalarıdır. Sadece etkileme ile gerçekleşmezler, amaçları başkalarını etkilemek değildir. İletişimsel eylem, dünyadaki herhangi bir konu üzerine uzlaşıma varma, karşılıklı anlamaya çalışma çabası olarak anlaşılmalıdır. İletişimsel eylemde amaç; karşıdaki kişi ya da kişilerin (ötekilerin) yaşam alanlarında, onlarla işbirliği yaparak beraber yürütülen yorumlama süreci ile ortak bir anlayışa varmaktır. Habermas'ın amacı burada iletişimi çarpıtan yapıları, özgür iletişime yönelik engelleri ortadan kaldırmak ve nedenlerin kaynağını göstermektir.İletişim etiği, Habermas'ın iletişim kuramının belirleyicisidir. Habermas, uzlaşım sonrası etiğe karşıdır; bu sebeple Kant'çı ve yararcı etiğe karşı çıkar. Habermas iletişimsel etikte; birbiriyle çarpışan savların geçerliliklerinin sınanmasını sağlayacak uslama ilkeleri geliştirmek gerektiğini ileri sürer. Bu konu bizi tekrar rasyonalite kavramına götürür. Rasyonalite kavramını açıklarken Frankfurt Okulu düşüncesinden ayrıldığı nokta da belirginleşir. Habermas bilimsel ve teknik bilginin, formu gereği, ideolojik olduğunu reddeder. Karşı konulması gereken şey teknik ya da araçsal aklın rasyonalitenin evrenselleşmesinin tek biçimi olarak alınmasıdır. Pratik bilgelik ve teknik beceriler arasındaki Aristoteles'ten gelen klasik ayrımın korunmamasının bunu doğurduğunu ileri sürer.Habermas ölçülemeyen niceliklerden hareket ederek oluşturulan iyi niyet etiği'nin bir ideal olarak mümkün olabileceğini, ancak eylemelerin sonuçlarına göre bir uzlaşım içinde gerçekleştirilmesi gerektiğini savunur. Bu Kant'ın ahlak felsefesine getirdiği eleştiridir. Bu eleştirinin diğer Kant eleştirilerinden farkı ve özgünlüğü; Habermas'ın ahlakı tamamen toplumsal normlardan oluşan rasyonel ve bir uzlaşıma dayanan bütünlük içinde görmesidir. Bu Kant'ın ahlak felsefesine ters bir tutum değildir; Kant `teknik pratik akıl' kavramıyla zaten bunu hedeflemişti, ancak o `ödev ahlakı' ile bireyin insan olma onurunu yaşatması gerektiğini de düşünmüştür.
Özet (Çeviri)
This study aims to clarify the Kantian basis of discourse-ethics, a movement tried to be put in effect by the initiatives of Habermas.The type of ethics known as discourse-ethics finds its roots in Aristotle?s Ethica Nicomachea but is also directly connected to Kant?s moral philosophy. In this context this study has the specialty of being a criticism of Habermas? criticism of Kant.The general aim of the second period of the Frankfurt School in which Habermas takes place is to analytically exhibit the nature of society. With this purpose criticisms were directed to various aspects of socio-intellectual life. These criticisms were especially focused on the nature of the capitalist system, positivism, Marxist theory, sociology, culture and modern society. Being one of the critical theorists, Habermas especially criticizes the one-sidedness of Marx?s studies. He does not find erronous Marx?s concentration of his investigation on economic phenomena, but he emphasizes that the other aspects of social life must be equally evaluated. He criticizes Marx?s theory by the contention that it overlooks the communicative dimension which constitutes the essence of human action and that it therewith is led to incorrect deductions and conclusions. To remove this defect Habermas directs his investigations to the cultural field. He explains the concept of rationality, which he takes as a fundament from Marx and Weber, as an evolving process.Habermas? Communicative Theory of Action, published in two volumes, renews the question on what the rational criteria ought to be, and tries to develop a classification of actions. He makes a distinction between communication (consensus) oriented actions which are analysed within the `meaning-understanding? parameter of the new ethics, and the achievement oriented (rational purpose) actions. Depending on this distinction he also makes a distinction between strategic and instrumental (mediate) actions. Instrumental actions are purposive actions which are realized in the physical world. Their influences are explained by technical rules. Strategic actions are those which aim to influence people by getting certain results. This type of actions are evaluated by their impact. They are explained by rational choice theories.The most important aspect of communicative actions is that they constitute a type of action completely independent of individaul actions. They are not put in effect by solely influencing others; their purpose is not to influence other people. Communicative action must be understood as reaching a consensus on any one of the subjects in the world and as an attempt to arrive at a mutual understanding. In the communicative action the purpose is to arrive at a common understang with the person or persons (the others) standing there in front of us by going through a process of collective interpretation. Here, Habermas? aim is to remove the obstacles on the way to free communication, to remove the structures which misdirect communication and to show the origins of the reasons of such discrepancies.Ethics of communication (or communicative ethics) is the determinant of Habermas? theory of action. He is against post-consensus ethics and for this reason he criticizes both the Kantian and the utilitarian ethics. Habermas argues that in the communicative ethics, rationalizing principles which shall secure the fundaments for the examination of the validaty of contending theses, must be developed. This topic leads us again to the concept of rationality. In his clarification of the concept of rationality Habermas? point of departure from the Frankfurt School becomes apparent. He rejects the contention that scientific and technical knowledge are ideological due to their forms. What sould be opposed to is the acceptance of the technical or instrumental reason as the only form for the universal validity of rationality. He argues that the loss of the important distinction, coming from Aristotle, between practical wisdom and technical capacities has led minds to this negative conlusion.Habermas argues that the ethics of goodwill formed by starting from unmeasurable qualities is possible as an ideal, but he emphasizes that actions must be taken in a consensus according to their results. This is his criticism of Kantian ethics. The difference and originality of this from other criticms directed to Kant is the thoght that Habermas sees moralty as completely constituted by social norms and as a whole depending on a consensus. This view is not in contradistinction to Kant?s moral philosophy. Kant indeed aimed at this by his concept of `technical practical reason?; bu he also thought that by the `morality of duty? he ought to keep living the dignity of being human.
Benzer Tezler
- Dibilimsel gerekçelenmdirme çözümlemesi -Almanca ve Türkçe boşanma metinleri bağlamında gerekçelendirme ve belirleyenleri-
Başlık çevirisi yok
FAİK KANATLI
Doktora
Türkçe
1998
DilbilimÇukurova ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ONUR BİLGE KULA
- Platon düşüncesinde şiirin yeri ve işlevi üzerine bir inceleme
An analysis on the place and function of poetry in Plato's thought
AHMET KAVAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA ALTUNYA
- L'analyse des psychologismes dans les structures scientifiques discursives chez Gaston Bachelard
Gaston Bachelard'da bilimsel diskursif yapıların psikolojizmler analizi
İSKENDER ÇELİK
Yüksek Lisans
Fransızca
2023
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERİNÇ ASLANBOĞA
- Analyse semiotique du conte
Başlık çevirisi yok
ATİLLA DEMİRCİOĞLU
Yüksek Lisans
Fransızca
1985
Fransız Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHSİN YÜCEL
- Analyse sémiotique du conte- théorie et application
Göstergebilimsel öykü çözümlemesi- kuram ve uygulama
HANZADE ÜNAL
Yüksek Lisans
Fransızca
2010
DilbilimGalatasaray ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATTİLA DEMİRCİOĞLU