Dergi kullanım verilerinin bibliyometrik analizi ve koleksiyon yönetiminde kullanımı
The bibliometric analysis of journal usage data and its use in collection management
- Tez No: 231465
- Danışmanlar: PROF. DR. YAŞAR TONTA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Information and Records Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Kütüphanelerin en önemli fonksiyonlarından biri kullanıcıların bilgi ihtiyacını en üst düzeyde karşılayan etkin bir koleksiyonun geliştirilmesi ve yönetimidir. Elektronik kaynakların gündeme gelmesiyle birlikte koleksiyon geliştirme ve yönetimi politikaları çok daha karmaşık ve ilginç bir hâl almıştır. Bu araştırmada Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) belge sağlama, kütüphane içi kullanım ve elektronik dergi veri tabanları kullanım istatistikleri ile konsorsiyum üyesi üniversite kütüphanelerinin 2000-2007 yılları arasında ScienceDirect, SpringerLink, Wiley InterScience ve EBSCOHost veri tabanlarından indirdikleri 30 milyonun üzerinde tam metin makale kullanım verisi betimleme yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Kullanılan makalelerin dergilere dağılımı bibliyometrik yasalardan yararlanılarak analiz edilmiş, çekirdek dergiler saptanmıştır. Urquhart Yasası ?bilimsel ve teknik dergilerin kütüphane ötesi kullanımları ile bir sistemde o dergilere sahip olan kütüphanelerin sayısı arasında pozitif bir korelasyon olduğunu ve bu nedenle bu korelasyonun, dergilerin bireysel kütüphanelerdeki kütüphane içi kullanımları da dahil, bir kütüphane sistemindeki toplu kullanımın bir ölçüsü olduğunu? ifade eder. Bu çalışmada Urquhart Yasası elektronik dergilerin konsorsiyal kullanımı açısından uluslararası anlamda ilk defa test edilmiştir.Kullanılan makalelerin üçte biri tüm dergilerin %1,4 ile %5''ini oluşturan çekirdek dergilerden sağlanmıştır. Kullanılan makalelerin dergilere dağılımları Bradford ve Price Yasalarına, 80/20 Kuralına uymamaktadır. Çekirdek dergilerin kullanım sıklıkları ile etki faktörü, bu dergilerde yayımlanan makalelere yapılan toplam atıf sayısı ve yarı-yaşam arasında ilişki yoktur. Çekirdek dergiler için atıfa göre hesaplanmış yarı-yaşam ile kullanıma göre hesaplanmış yarı-yaşam arasında pozitif bir ilişki vardır. ULAKBİM kütüphane içi kullanım isteklerinin karşılandığı çekirdek dergilerin tamamına yakını belge sağlama isteklerinin karşılandığı çekirdek dergilerle ortaktır. Daha güncel makalelere daha çok istek yapılmaktadır. ScienceDirect, SpringerLink ve Wiley InterScience veri tabanlarındaki dergilerin ülkemizdeki konsorsiyum üyesi kütüphanelerdeki kullanım sıklıkları ile ULAKBİM'deki kullanım sıklıkları arasında pozitif bir ilişki vardır. ULAKBİM'de sık kullanılan dergiler konsorsiyum üyesi kütüphanelerde de sık kullanılmaktadır.ULAKBİM'de ve konsorsiyum üyesi üniversite kütüphanelerinde son sekiz yılın elektronik dergi kullanım verilerine dayanan bu araştırmanın sonuçları koleksiyon geliştirme ve yönetiminde kullanılmalı, çok kullanılan çekirdek dergiler koleksiyonda bulundurulmalı, az kullanılan ya da hiç kullanılmayan dergiler ise koleksiyondan çıkarılmalıdır. Kullanım verilerine dayanan bulgular konsorsiyal lisans anlaşmalarında pazarlık için kullanılmalıdır. Kullanım verileri konsorsiyum üyesi üniversitelerin büyüklükleri, öğretim programları gibi özellikleri de dikkate alınarak daha ayrıntılı olarak analiz edilmelidir.
Özet (Çeviri)
One of the most important functions of libraries is to develop and manage an effective collection that best meets the information needs of its users. With the introduction of electronic resources, collection development and management policies have become much more complex and interesting. Using the survey method, more than 30 million journal articles that were used at the National Academic Network and Information Center (ULAKBİM) and downloaded by the users of the consortium members (universities) from ScienceDirect, SpringerLink, Wiley InterScience and EBSCOHost databases between 2000 and 2007, were evaluated. Journal articles used were analyzed by means of bibliometric laws and the core journals were identified. The Urquhart Law, which ?specifies that the supralibrary use of scientific and technical (sci/tech) journals is positively correlated with the number of libraries holding these journals in a system and therefore is a measure of their aggregate use within the library system, including their intralibrary use at the individual libraries of the system?, was tested for the first time in this study for the consortial use of electronic journals.One third of articles used were satisfied by the core journals that constitute some 1.4% and 5% of all journals. Distributions of used articles to journals do not conform to the Bradford and Price Laws and the 80/20 Rule. No correlation was observed between the frequencies of use of core journals and a) their impact factors; b) total number of citations they received; and c) their half-lives. There was a positive correlation between the half-lives of core journals calculated by the frequencies of use of journals and the frequencies of citations they received. Almost all the core journals that satisfied the in-house needs of ULAKBİM users and those that did the document delivery requests were common. Current articles were used more often. There is a positive correlation between the frequencies of use of journals within the ScienceDirect, SpringerLink and Wiley InterScience databases by the consortium members and ULAKBİM users. Journals that are used frequently at ULAKBİM were also used more often by the library members of the consortium.Based on eight years? of use data of ULAKBİM and the university libraries making up the consortium, findings of this study should be used in collection development and management. Frequently used core journals should be retained while rarely used or never used journals should be excluded from the collection. Findings should be used to negotiate better consortial license agreements. The use data should be analyzed in more detail by taking into account the characteristics of universities such as their size and curricula.
Benzer Tezler
- Afet eğitiminde yapay zekâ kullanımı, metin sınıflandırma ve soru-cevap çözümleri (bibliyometrik analiz)
The use of artificial intelligence, text classification and question-answer solutions in disaster education (biometric analysis)
DEMET KARACAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BibliyografyaİZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİAkıllı Sistemler Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİHAN ÖZBALTAN
- İlkokulda değerler eğitimi ile ilgili yapılan çalışmaların bibliyometrik ve içerik analizi
Bibliometric and content analysis of studies on values education in primary school
ESİN EBRU TOZLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAmasya ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEŞE KUTLU ABU
- Elektronik bilgi kaynaklarında maliyet-yarar analizi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kütüphanesi üzerine bir değerlendirme
Cost-benefit analysis of electronic information resources: An evaluation on Middle East Technical University Library
HACER BATI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Bilgi ve Belge YönetimiHacettepe ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. YAŞAR TONTA
- Dergi yönetim sistemlerinde sunulan hizmetlerin sistem kullanıcıları açısından değerlendirilmesi: DergiPark analizi
Evaluation of services provided in journal management systems in terms of system users: DergiPark analysis
EMİN ERAY YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bilgi ve Belge YönetimiHacettepe ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TOLGA ÇAKMAK
- Yayın grafiği dersinde dergi sayfa tasarımı konusunda dijital iletişim kanallarının kullanılmasının öğrenci çalışmalarına etkisi
The effect of using digital communication channels on magazine page desing in publication graphics course on student studies
PINAR ŞAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN ÇAYDERE