Gölova masifi doğu kesiminin petrojenezi
Petrogenesis of the eastern part of Gölova massif
- Tez No: 232438
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TİMUR USTAÖMER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 169
Özet
Gölova Masifi, Doğu Pontid'lerin güney zonunda, İzmir-Ankara-Erzincan kenet kuşağının kuzey kenarında yer alan ve başlıca bazik mağmatik kayaçlardan oluşan metamorfik bir kaya topluluğudur. Stratigrafik benzerlikleri nedeniyle Gölova Masifi, Batı Anadolu'daki Karakaya Kompleksi'nin bir bileşeni olan Nilüfer Birimi ile deneştirilmiştir. Gölova Masifi tabanda bazik volkanojenik kayaçlar ve bunlar ile ara katkılı karbonat ve çörtlerden oluşur. İstifin görünür en üst bölümünde kalın kireçtaşları yer alır. Bu istif tronjemitik bir intrüzyon ve çok sayıda dasitik dayk ve sil ile kesilmiş ve daha sonraki bir aşamada tüm birimler metamorfizma ve deformasyona uğramıştır. Metamorfikler Eosen döneminde kuvars-diyoritik bileşimli bir plüton ve dasitik sil ve dayklar ile kesilmiştir. Masif kuzeyden ve doğudan Paleosen yaşlı ofiyolitik kökenli kırıntılı sedimenter kayaçlar (Taşdemir Formasyonu) ile tektonik ilişkilidir.Orta-Üst Eosen yaşlı Mendemebaşı Formasyonu hem metamorfik kayaçları hem de Taşdemir Formasyonu'nu uyumsuz olarak örten en yaşlı birimdir. O nedenle Masifin Orta Eosen öncesi yüzeylediği ve Taşdemir Formasyonu ile bir araya geldiği söylenebilir. Pliyosen yaşlı göl çökelleri (Kırantepe Formasyonu) inceleme alanında geniş bir yer tutar. Bu birim kendinden yaşlı tüm birimler üzerine açısal uyumsuzlukla oturur.Gölova Masifi BKB-DKD gidişli bir eksen boyunca kıvrımlanmış, bu sünek deformasyon sırasında foliasyon ve uzama lineasyonu gibi mesoskopik yapılar da meydana gelmiştir. Masifin en son yüzeylemesi Kuzey Anadolu Fay Zonunun oluşumundan sonra gerçekleşmiş, bunun sonucunda yükselmeyle birlikte çok sayıda doğrultu atımlı fay da Masifi kesmiştir. İnceleme alanındaki fay zonları üzerinde yerel olarak travertenler de oluşmuştur. Hızla yükselime bir tepki olarak yatağını derine doğru kesen akarsu ve derelerde alüvyonlar ve alüvyal yelpaze çökelleri birikmiş, yerel olarak alüvyal taraçalar da vadi yamaçlarında korunmuştur.Ada yayı ve levha içi volkanizmasının ürünü olan Gölova Masifi'nin bazaltik kayaları toleyitik ve alkali bileşimlidirler. Metabazitleri kesen metatronjemit kalkalkali bileşimli olup yay mağmatizması özellikleri taşır. Metabazitlerin yay karakteristiği, Gölova Masifi'nin Batı Anadolu'daki Nilüfer Birimi'nden çok farklı olduğunu ve onunla deneştirilemeyeceğini ortaya koymaktadır.Gölova Masifi'nde farklı bileşimdeki iki volkanik ürünün aralarında herhangi bir uyumsuzluk olmadan bir arada görülmesi ve kalk-alkali mağmatiklerin bu istife sokulması, Gölova Masifi stratigrafisinin bir litosferik gerilme alanında oluştuğunu düşündürmektedir. Böylesine gerilmeli bir ortamda önce litosferik mantonun kısmi ergimesi ile yay tipi volkanikler, gerilmenin artmasıyla zaman içinde astenosfer kökenli levha içi tipi lavlar derin denizel bir ortamda püskürmüştür. Bu litosferik gerilmenin, varlığı Orta ve Doğu Pontid'lerde yapılan çalışmalar ile son zamanlarda ortaya konan ve Pontid'lerin güney kenarı boyunca oluşan Üst Kretase yaşlı, yeşilşist fasiyesinde metamorfizmaya uğramış bir mağmatik yayın riftleşmesi ile ilişkili olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Gölova Massif is a metamorphic rock association, comprising dominantly basic magmatic rocks and is located at the S margin of E Pontides, to the N of the İzmir-Ankara-Erzincan Suture Zone. Gölova Massif is commonly considered to be the equivalents of Nilüfer Unit of the Karakaya Complex of W Anatolia, regarding their stratigraphic similarities. Gölova Massif is made up of basic volcanogenic rocks and interbedded limestones and cherts at the base. Thic bedded limestones form the upper most part of the Massif. This sequence is cut by a trondjhemitic intrusion and by a number of dacitic dykes and sills and were then subject to metamorphism and deformation. The metamorphics was invaded by dacitic sills and dykes and, a quartz-diorite pluton. The Massif is in tectonic contact with the Palaeocene ophiolite derived clastics (Taşdemir Formation) to the north and east.The oldest unit that unconformably overlies both the Gölova Massif and the Taşdemir Formation is the Mendemebaşı formation of Mid to Upper Eocene age, suggesting that the Massif was exhumed and came to a contact with the Taşdemir Formation by the Mid-Eocene. Pliocene lake deposits (KıranTepe formation) covers a large area in the region. This unit unconformably overlies all the units decribed above.Gölova Massif was folded along a WNW-ESE axis, accomponied by formation of mesoscopic structures such as foliation and stretching lineations. Final exhumation of the Massif took place after the formation of the North Anatolian Fault Zone and as a result a number of strike-slip faults dissected the study area. Travertines occur locally along the fault zones of the study area. The rivers cut deep into their valleys in response to rapid uplift and deposited alluviums and alluvial fan deposits. Alluvial terraces are locally preserved on the valley slopes.Islan arc- and within plate-type basaltic rocks of the Gölova Massif are tholeiitic to alkaline in composition. The cross-cutting metatrondjhemite is of calc-alkaline in composition and suggests arc-type setting of formation. The arc-type nature of the metabasites is completely different and rules out any correlation with the Nilüfer Unit of W Anatolia.Presence of two contrasting volcanic unit in the Massif without any detectable unconformity in between and intrusion of calc-alkaline magmatics suggest that the stratigraphy of Gölova Massif was formed in an environment of litospheric stretching. In such extensional settings, first volcanic products are commonly of arc-type, derived from partial melting of lithospheric mantle. The arc-type volcanics are replaced with within plate-type volcanics with the gradual influence of astenospheric melts with progressive extension. This extension is thought to related to rifting of an Upper Cretaceous arc located at the S margin of Pontides, as documented recently in the studies of Central and Eastern Pontides.
Benzer Tezler
- Yatağan fayının paleosismolojik ve morfotektonik özellikleri (Muğla, GB Türkiye)
Paleoseismologic and morphotectonic characteristics of the Yatağan fault (Muğla, SW Turkey)
MEHRAN BASMENJI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSNÜ SERDAR AKYÜZ
- Gölova-Hacıyusuflar (Elmalı, Antalya) arasının jeolojisi
The geology of the area between Gölova and Hacıyusuflar (Elmalı, Antalya)
SÜLEYMAN AKSARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAHMİ AKSOY
- Gölova Baraj Gölü (Sivas) suyunda ve gölde yaşayan bazı balık türlerinde ağır metal birikimi
Heavy metal accumulation in Gölova Dam Lake (Sivas) water and some fish species living in the lake
SUAT ŞENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyolojiErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE ZENCİR TANIR
