Etnosentrik (ulusal menşeli ürün) tüketim davranışlarına toplumsal cinsiyet etkisinin incelenmesi: Bir tüketim değerleri modeli uygulaması
The examination of gender effect to the ethnocentric consumption behaviors (domestic product): Application of a consumption values model
- Tez No: 233215
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞENGÜL HABLEMİTOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ev Ekonomisi, Home Economics
- Anahtar Kelimeler: Ethnocentric consumption, consumption behavior, consumption values, gender
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ev Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu araştırma; bireylerin etnosentrik tüketim davranışları ve tüketim değerleri üzerinde toplumsal cinsiyet etkisinin incelenmesi amacı ile planlanmış ve yürütülmüştür. Araştırmada bir kamu kurumu olan, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı merkez kadro çalışanları 100 kadın ve 120 erkek olmak üzere 220 birey ile yüzyüze görüşülmüştür. Öncelikle, bireylerin etnosentrik tüketim eğilimini (CETSCALE) ölçmeye yönelik, 18 maddeden oluşan, yedi düzeyli (kuvvetle katılmıyorum- kuvvetle katılıyorum) Likert tipi ölçeklerin yer aldığı soru formu kullanılmıştır. Ayrıca bireylerin yabancı ürün tüketimi ile ilgili (fonksiyonel, sosyal, durumsal, epistemik, duygusal) değerleri nasıl algıladıklarını ve etnosentrik tüketimi belirleme biçimini ortaya koymayı amaçlayan, 57 maddeden oluşan üç düzeyli (katılmıyorum, kararsızım, katılıyorum) toplam 5 ölçek kullanılarak irdelenmiştir. ?Döndürülmüş (Varimax) Temel Bileşenler Analizi? uygulanmış, soru formunun güvenilirliği için iç tutarlılık katsayısı olan ?Cronbach Alpha? hesaplanmıştır. Etnosentrik tüketim eğilimi ölçeğinin (CETSCALE) %92 , diğer beş ölçeğin %66- %89 arasında geçerli ve güvenilir ölçekler olduğu saptanmıştır. Araştırmada toplumsal cinsiyet değişkeninin bireylerin etnosentrik tüketimleri üzerindeki etkisinin belirlenebilmesi için ?One sample t test? kullanılmıştır. Toplumsal cinsiyete dayalı olarak bireylerin etnosentrik tüketim ve tüketim değerleri arasındaki ilişki için ?Pearson Korelasyon Analizi? uygulanmıştır.Araştırmaya katılan bireylerin genel olarak bakıldığında; orta düzeyde etnosentrik tüketiciler oldukları; ancak yüksek etnosentrik tüketici grubu oranının da hemen hemen orta düzeye yakın olduğu anlaşılmıştır. Konu kadınlar ve erkekler açısından irdelendiğinde; kadınların dikkati çekecek bir biçimde erkeklere kıyasla yüksek düzeyde tüketici etnosentrizmine sahip oldukları; erkeklerin ise orta düzeyde tüketici etnosentrizmini benimsedikleri saptanmıştır. Bu araştırmada çalışılan materyalin tüketici etnosentrizminin daha çok orta ve yüksek düzeyine yakın olduğu ve düşük düzeyin bu çalışma grubu için geçerli olmadığı belirlenmiştir. Araştırmada bireylerin etnosentrik tüketim davranışları üzerinde etkili olan değerlerin birbirleri ile ilişkisi incelendiğinde; sırasıyla, sosyal değerin özellikle durumsal değer açısından belirleyici olduğu; durumsal değerin duygusal değerin belirleyicisi olarak dikkati çektiği, duygusal değerin ise epistemik değer üzerinde etkili olduğu saptanmıştır. Tüketim değerleri arasındaki bu etkileşimin olumlu ve pozitif yönde olması da dikkati çekmektedir.Anahtar Kelimler: Etnosentrik tüketim, tüketim davranışı, tüketim değerleri, toplumsal cinsiyet
Özet (Çeviri)
This study has been planned and executed to examine gender effect over ethnocentric consumption values of individuals. Within context of this study, 220 employees Ministry of Energy and Natural Sources, one of the state institutions of Republic of Turkey, being as 120 men and 120 women, have been interviewed face to face. Preliminary, towards measuring ethnocentric consumption trend (CETSCALE), question form covering 18 articles and seven leveled (strongly disagree-strongly agree) Likert type scales has been used. In addition, understanding of individuals about values (functional, social, conditional, epistemic, emotional) related to foreign product consumption and by using 5 scales consisting three levels (disagree, ambivalent, agree) covering 57 articles, ethnocentric consumption determination type have been explicated. ?Varimax Fundamental Component Analysis? has been applied, inner consistency coefficient ?Cronbach Alpha? has been calculated for safety of question form. It has been confirmed that 92% of ethnocentric consumption trend scale (CETSCALE) and 66%-89% of other five scales are valid and safe scale. In the study, to determine effect of social sexuality changes over ethnocentric consumptions of individuals in life, ?One sample t test? has been used. ?Pearson Correlation Analysis? has been used to determine the relation between consumption values and ethnocentric consumption of individuals based on gender.While participants of study are generally considered; it has been discovered that they are middle level ethnocentric consumers, however the ratio of high level ethnocentric consumer group is almost close to middle level. When the subject is examined in terms of women and men; women have considerably high level consumer ethnocentrism compared to the men and it is stated that men have adopted middle level consumer ethnocentrism. In this study, it is confirmed that the studied material is mainly close to the middle and high level, lower level is not valid for this study group. While relation of values affecting ethnocentric consumption of individuals is analyzed; it has been determined that social value are especially determinant in terms of conditional value, conditional value are determinant of emotional value, emotional value have effect on epistemic value, subsequently. It draws attention, since this interaction between consumption values is in a useful and positive way.
Benzer Tezler
- Tüketici boykotu ve tüketicilerin boykot katılımlarını etkileyen faktörler
The factors affecting consumer boycott and consumer boycott participation
SELİN BALABAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeBalıkesir Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP YÜCEL
- Türk ulusal kimliğinin inşası ve medyada popüler tarih söylemi: Tefrika tarihi romanlar (1928-1938)
The construction of Turkish national identity and popular historical discourse in media: Historical novels published in newspapers (1928-1938)
GÖKÇEN BAŞARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
GazetecilikEge ÜniversitesiGenel Gazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLGÜN ERDOĞAN TOSUN
- Tüketici etnosentrizminin satın alma davranışlarına etkisi: Hizmet sektöründe bir uygulama
The effect of consumer ethnocentrism on purchase decisions: An empirical study on service sector
BERNA ALTUĞ TURGUT
- Çok uluslu şirketlerde halkla ilişkiler uygulamaları ve onların Orta Asya çalışmaları
Public relations practices in multinational corparations and their Middle Asia (Turkic Republics) operations
AZER ADIGÖZELOV
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Halkla İlişkilerMarmara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT OKTAY
- Çok uluslu işletmelerde insan kaynakları yönetimi
Human resource management in mutinational companies
AYŞE AKYOL
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
İşletmeİstanbul ÜniversitesiPersonel Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUĞRAY KAYNAK