Tüketici etnosentrizminin yabancı ürün satın alma niyetine etkisinde yurtseverlik tutumunun aracılık rolü: Ankara'daki çay tüketicileri üzerine bir araştırma
The mediating role of patriotic attitude in the effect of consumer ethnocentrism on foreign product purchase intention: A study on tea consumers in Ankara
- Tez No: 932540
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RUKİYE ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Küreselleşme, ekonomik, sosyal ve kültürel etkileşimlerin artmasıyla tüketici davranışlarını köklü bir şekilde değiştirmiştir. Günümüzde bireylerin ürün ve marka tercihleri yalnızca fiyat ve kalite gibi rasyonel kriterlerle değil, aynı zamanda ulusal kimlik, yurtseverlik ve kültürel değerler gibi sosyo-kültürel faktörlerle de şekillenmektedir. Bu bağlamda, tüketici etnosentrizmi, bireylerin yabancı ürünlere karşı geliştirdiği olumsuz tutumlar ve bu ürünlerin ülke ekonomisi ya da kültürel değerler için tehdit oluşturduğu algısıyla öne çıkmaktadır. Küreselleşmenin etkisiyle ortaya çıkan çok uluslu şirketler ve tüketim alışkanlıklarının değişmesi bireylerin ürün tercihlerinde de farklılıklara neden olmuştur. Bireylerin kendilerini bulunduğu grup içerisinde hissetme düzeyleri tüketimlerini etkileyen bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca ülkeler arasında ortaya çıkan siyasi problemleri, göç dalgaları ve çatışmalar bireylerin daha milliyetçi davranmasını sağlayabilecek faktörler olabilir. Bu araştırmada bireylerin etnosentrik düzeylerinin ne olduğunu ve yabancı ürün satın alma durumunda etnosentrik eğilimlerine göre ne düzeyde yurtseverlik tutumu sergileyeceği merak edilmiştir. Bu bağlamda çalışma etnosentrizm ve yurtseverliğin yabancı ürün satın alma niyeti üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde incelemeyi ve bu ilişkide yurtseverliğin aracılık rolünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma Ankara ilinde yer alan 405 çay tüketicisine yapılmıştır. Tüketicilerin demografik özellikleri ve hangi marka çay tüketmiş olduğu sorulmuştur. Ankette ölçüm aracı olarak Tüketici Etnosentrizm Ölçeği, Yurtseverlik Ölçeği ve Yabancı Ürün Satın Alma Niyeti Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan anketler sonucunda elde edilen verilerin analizi SPSS ve AMOS programı aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analizlerin sonuçlarına göre, milliyetçilik düzeyleri yüksek bireylerin kör yurtseverlik eğilimleri geliştirdiği ve bu eğilimin yabancı ürün satın alma niyetini arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Buna ek olarak yerli ürün tercihinin yapıcı yurtseverlik eğilimini arttırdığı ve bunun sonucunda yabancı ürün satın alma niyetini azalttığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Globalization has radically changed consumer behavior with the increase in economic, social and cultural interactions. Today, individuals' product and brand preferences are shaped not only by rational criteria such as price and quality, but also by socio-cultural factors such as national identity, patriotism and cultural values. In this context, consumer ethnocentrism stands out with the negative attitudes that individuals develop towards foreign products and the perception that these products pose a threat to the country's economy or cultural values. Multinational companies and changes in consumption habits that emerged under the influence of globalization have also caused differences in individuals' product preferences. The level at which individuals feel they are in a group emerges as a factor affecting their consumption. In addition, political problems, waves of migration and conflicts that emerge between countries may be factors that can cause individuals to behave more nationalistically. In this research, it was wondered what the ethnocentric levels of individuals are and what level of patriotic attitude they will exhibit according to their ethnocentric tendencies in the case of purchasing foreign products. In this context, the study aims to comprehensively examine the effects of ethnocentrism and patriotism on the intention to purchase foreign products and to reveal the mediating role of patriotism in this relationship. The study was conducted on 405 tea consumers in Ankara. The demographic characteristics of the consumers and the brands of tea they consumed were asked. The Consumer Ethnocentrism Scale, Patriotism Scale and Foreign Product Purchase Intention Scale were used as measurement tools in the survey. The analysis of the data obtained as a result of the surveys was carried out using SPSS and AMOS programs. According to the results of the analyses performed, it was concluded that individuals with high levels of nationalism developed blind patriotism tendencies and this tendency increased the intention to purchase foreign products. In addition, it was concluded that the preference for domestic products increased the tendency for constructive patriotism and as a result, decreased the intention to purchase foreign products.
Benzer Tezler
- Tüketicilerin etnosentrik tüketim eğilimleri ile sosyo-politik tutumları arasındaki ilişkiler
The relationships between consumers' ethnocentric tendencies and socio-political attitudes
ULVİ CENAP TOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
İşletmeÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELİM SAİD EREN
- Tüketici etnosentrizm eğiliminin yabancı ürün satın alma niyeti üzerindeki etkisinde marka aşkının düzenleyici rolü
Regulatory role of brand love on the effect of ethnocentrism tendency on intention to purchase foreign products
ASLIHAN AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İşletmeAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMALETTİN AKTEPE
- Etnosentrik tüketim eğilimi ile satın alma niyeti arasındaki ilişkide kültürel zekânın rolü
The role of cultural intelligence in the relationship between ethnocentric consumption tendency and purchase intentions
KENAN ÇINAR
- Algılanan marka küreselliğinin satın alma niyeti üzerine etkisi ve bir araştırma
The effect of perceived brand globality on purchase intention and a research / L'effet de la globalité perçue de la marque surl'intention d'achat et une recherche
MUNİSE HAYRUN SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. YAMAN ÖZTEK
- Tüketici etnosantrizminin yerli turistik ürün satın alma niyeti üzerindeki etkisi
The effects of consumer ethnocentrism on purchase intention of domestic tourism product
MERT GÜRLEK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
TurizmGazi ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET TAYFUN