Tarihi çevreleri koruma sürecinde yaşanan fiziksel ve sosyo-kültürel değişim, Ankara-Ulus tarihi kent merkezi İstiklal Mahallesi örneği
Physical and socio-cultural changes in the conservation process of historical environments Ankara-Ulus historical city center İstiklal Quarter
- Tez No: 233748
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLSEVEN UBAY TÖNÜK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, İstatistik, Şehircilik ve Bölge Planlama, Sociology, Statistics, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Bölümü
- Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Tarihi çevreler, gerek alan bazında (kentsel sit ilan edilmiş olsun, olmasın) gerekse de yapı bazında tescilli yapıları ile zaman içerisinde değişim, eskime ve dolayısıyla köhneme sürecine girmektedir. Bu alanların ülkemiz koruma mevzuatı çerçevesinde korunabilmesi ve dolayısıyla gelecek kuşaklara aktarılabilmesi, şüphesiz kamu eliyle üretilen politikaların hayata geçirilmesi, bu alanlarda yaşayanların bilinç ve desteğiyle mümkün olabilmektedir.Kentsel mirasın bir parçası olan tarihi çevreler, geçmişten gelen ve yok olmaya yüz tutmuş bir çok değeri taşımaktadırlar. Mahalle kavramı, komşuluk ilişkileri, geleneksel yapı teknolojisi, uzmanlaşmış üretim ve ticaret gibi bir çok değer tarihi çevrelerin özelliklerindendir.Tarihi çevrelerde gerek tescilli gerekse de bunlarla bir bütün oluşturan diğer geleneksel konutların mülk sahiplerince terk edilmesi, bu mülklerin kente göç eden düşük gelirli nüfusa bırakılması, bu mekanların toplumsal ve fiziksel yapısını değiştirmektedir. Satış ve de miras yoluyla el değiştiren mülkler süreç içerisinde birçok mirasçının olmakta ya da satın alan kişice uzun vadede farklı tasarruf için kullanılması düşünülmekte ve dolayısıyla koruma bilinci ortadan kalkmaktadır. Ayrıca bu yapıların mülkiyet yapısına bakıldığında, mülkiyet yapısının bölünmüşlüğü, küçük parselli oluşu, karmaşıklığı, finansal ve bugünkü kullanıcıları kaynaklı?vb. sorunlar sebebiyle, koruma ve yapının geleceği adına, rölöve ve tipoloji çalışmaları, sağlıklaştırma, onarım, yenileme, temizleme işlemlerinin yapılması, bu çevreleri yıpratan, kirleten işlevlerden arındırılması, kültürel işlevler gibi yeniden kullanım alternatiflerinin geliştirilmesi vb. fikir üretmeyi, bu anlamda harekete geçebilmeyi imkansız hale getirmektedir.Tarihi çevrelerin bugünkü sahipleri ya da kullanıcısının yaşadığı yer hakkındaki bilinci oranınca o yeri sahiplendiği ve dolayısıyla koruduğu ortadadır. Bu anlamda geleneksel kültür değerlerinin (mahalle, komşuluk vb.) yapılı çevre ile bir bütün olarak ele alınması gerekmeli ve sosyal-kültürel yapıdaki hareket sürekli olarak izlenerek koruma sürecine olan etkileri değerlendirilmelidir. Kentsel miras bilincini ayakta tutabilmek için, gerek mirasçılar gerekse de tek başına mülk sahiplerinin mülk hakkındaki tasarrufunun takip edilmesi, bir yönetim ve örgütlenme modeli ile hareket etmelerinin sağlanması gereklidir.Bu araştırma ile, Ankara-Ulus tarihi kent merkezi, yenileme alanı içerisinde yer alan Cumhuriyet'in ilanından önce Yahudi Mahallesi olarak bilinen İstiklal Mahallesi (İstiklal ve Sakalar Mahalleleri), bu mahaleyi koruma sürecinde yaşanan fiziksel ve sosyo-kültürel değişim, mahallenin sosyo-demografik yapısı, tescilli yapılara ait el değiştirme verileri, planlama süreci ve geçmişten gelen araştırmalar ile karşılaştırmalı olarak ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
Historical environment with both urban sites and historical buildings generally go into the process of change and depreciation in time. Conservation of historical environment within the context of the conservation legislation in the country and transfer it to the next generations are undoubtedly depends on the actualization of the government policies and support and consciousness of the residents.Historical environments, which are parts of urban heritage, have many values coming from the past and which are about to disappear. The concept of neighborhoods and neighbor relations, traditional building technology, specialized production and commerce facilities are of those values historical environments have.Moving of the owners out of the neighborhood and to let the low-income migrants settle in historical buildings result in a change in social and physical structure of the neighborhood. Properties already passing through many hands by inheritance or sale are exploited for different purposes of different owners in the process and this leads to the loss of conservation consciousness. Shared, small-plotted and complex pattern of ownership make it almost impossible to create ideas about conservation, maintenance, renewal, refunctioning of historical environment and to come into action in that manner.It is obvious that the more the residents and users of those sites are conscious about the place they live, the more they claim to be the owner of the site and so conserve it. That?s why; traditional cultural values (such as neighborhood and neighbor relations) should be considered together with the built environment, movement in the socio-cultural structure should be followed continuously and its effect on conservation process should be evaluated. In order to keep urban heritage consciousness alive, development rights of both owners and inheritors should be followed and it should be provided that they act in accordance with a management and organization model.By this study, it is aimed to reveal physical, socio-cultural and socio-demographic change and data of ownership change of listed buildings in Istiklal Quarter (which in older times also called as Jewish Quarter and located in Ankara-Ulus Historical City Center Renewal Area) comparatively to present land-use pattern and past studies.
Benzer Tezler
- Türkiye'de nüfusunu yitiren kırsal yerleşimlerin korunması için bir yöntem önerisi: Ödemiş-Lübbey Köyü örneği
A model proposal for conservation of abandoned rural settlements in Turkey: Case study of Odemis-Lubbey Village
KORAY GÜLER
Doktora
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEGAN KAHYA SAYAR
- Tarihi kentsel çevrelerde mekansal kalitenin algısal değerlendirilmesi: Zeyrek Camii ve çevresi dünya miras alanı örneği
Perceptual evaluation of spatial quality in historic urban environments: Zeyrek Mosque and its surroundings world heritage site
HÜSEYİN ATAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH TERZİ
- Kentsel dönüşüm ve yenileme uygulamalarında mekan ve aktörler arası ilişkiler
Comparitive study of urban renewal projects in Istanbul; case study: Sulukule, Tarlabasi, Fener-Balat and Fikirtepe area
PELİN BİNİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ALİ YÜZER
- Mimari miras unsurlarının dijital zanaatı: 13. yy. Selçuklu Dönemi Camilerinin ahşap sütunları
Digital craft of architectural heritage elements: Wooden pillars of 13th century Seljuk Mosques
BAVER BEKİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ALAÇAM
DOÇ. DR. ORKAN ZEYNEL GÜZELCİ
- Gaziantep Kendirli Kilisesi ve Latin Okulu koruma sorunları ve çözüm önerileri
Gaziantep Kendirli Church and Latin School protection issues and restoration proposals
ÖZGE NİHAN GÜLEKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP GÜL ÜNAL