Avrupa Birliği NUTS sisteminin Türkiye'de uygulanması: İstatistiki bölge birimleri sınıflaması (IBSS) sisteminin sınanması
Implementation of European Union NUTS system in Turkey: Testing no-menclature of territorial units for statistics (IBSS)
- Tez No: 233833
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. KÜBRA CİHANGİR ÇAMUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Bölümü
- Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 260
Özet
Avrupa Birliği'nin ekonomik bütünleşme yaklaşımları ve sosyal kalkınma politikaları kapsamında, gelir dağılımı ve istihdam açısından ülkeler ve bölgeler arasındaki farklılıkların azaltılması, öncelikli konulardan birini oluşturmaktadır. Avrupa Birliği'nde bölgesel politika, bölgelerarası dengesizliklerin giderilmesini ve bu amaçla oluşturulacak politikalar aracılığı ile yaşam standartlarındaki farklılığın azaltılmasını amaçlamaktadır.Avrupa Birliği'ne üye ülkeler arasında bölgelerarası dengesizliği ortadan kaldırmak ve geri kalmış bölgelerin Birlik'in sağladığı fonlardan yararlanmalarını ortak bir zeminde gerçekleştirmek amacıyla, üye ülkeler içinde bir bölgeleme sistemi oluşturulmuştur. Bu sistemle her bölge ve alt bölgeye ait verilerin karşılaştırılabilir nitelikte olması ve bölgelerarası farklılıkların belirlenebilmesi hedeflenmektedir. Sistem Avrupa Birliği'nde kısaca NUTS (No-menclature of Territorial Units for Statistics- İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırılması- İBBS) olarak da kullanılmaktadır.Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne katılım ve uyum sürecinde NUTS birimleri öncelikli hedefler arasında yer almıştır. Bu çerçevede DPT ile TÜİK tarafından İstatistiki Bölge Birimlerinin oluşturulmasına yönelik hazırlık süreci Nisan 2001'de başlamış, İBBS Sistemi Eylül 2002'de yasallaştırılmıştır.Çalışmada öncelikle kavramsal çerçeve ele alınmış, daha sonra Avrupa Birliği ile Türkiye'nin bölgesel gelişme politikaları ortaya koyulmuştur. Konuyla ilgili olarak kalkınma ajansları'nın genel özellikleri, yapıları, örgütlenmeleri ve Türkiye'deki durumu hakkında bilgi verilmiştir. Avrupa Birliği'nde NUTS, Türkiye'de İBBS oluşturma ölçütleri ve uygulanma biçimlerinin tespiti yapılmıştır.Konuyla ilgili olarak kalkınma ajanslarının özellikleri, yapıları, örgütlenmeleri hakkında bilgi verilerek, Türkiye'de henüz kurulmakta olan kalkınma ajanslarının son durumu hakkında bilgi verilmiştir. AB ile Türkiye'de NUTS/İBBS oluşturma ölçütleri ve ülkelere uygulanma biçimlerinin tespiti yapılmıştır.Tez çalışmasında temel olarak, Avrupa Birliği'nde NUTS oluşturma ölçütleri ile AB fonlarının kullanımında hedef bölgeler olan Türkiye İBBS-2 düzeyi bölgelerinin oluşturulmasında kullanılan ölçütlerin karşılaştırmalı analizi yapılmıştır.Çalışmanın sonucunda Türkiye İBBS-2 düzeyi bölgelerinin yarısının, Avrupa Birliği NUTS Sistemi temel prensipleri ile tam olarak örtüştüğü görülmüştür. Çalışmanın özgün katkısı olarak, Türkiye İBBS-2 düzey bölgelerinin dörtte birinin, AB NUTS Sisteminin temel prensiplerinden nüfus eşiklerini ve kişi başına düşen GSMH değerlerini sağlayamadıkları saptanmıştır. İBBS-2 düzeyi bölgelerinin üçte biri ise, AB NUTS Sistemi temel prensipleri ile örtüşmelerine rağmen, bölge içerisinde bulunan illerin homojen gelişmişlik düzeyini sağlayamaması ve birbirleri ile ulaşım, ticari vb. ilişkilerinin zayıf olmasından dolayı ?homojen bölgeler? olarak tanımlanamamışlardır. Bu nedenlerle, tez çalışmasının sonuç ve önerisi olarak, İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması'nın DPT ve ilgili diğer kurum ve kuruluşlarca tekrar ele alınarak, iç tutarlılığının sağlanması önemli ve gerekli bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Reduction of the disparities of income distribution and employment between countries and regions are the primarily issues within the context of economical integration and social development policies of European Union. Regional policy of European Union aims to obviate the interregional disequilibrium and decrease the disparities of life conditions with the policies (which have been) developed for this goal.Zoning system has been constituted within the full members of European Union in order to remove regional disparities between the full members of European Union and to fulfill the purpose of merging on the common base, to make the underdeveloped regions utilized from the European Union funds. It is aimed to make the quality of data belonging to the all region and sub-region being comparable and to determine the regional disparities with this system. System is used shortly as NUTS (No-menclature of Territorial Units for Statistics) in Eropean Union.NUTS have been taken place as a priority target within the full and equal participation and adaptation process of Turkey. In this context, the process of NUTS (No-menclature of Territorial Units for Statistics) has been begun at April 2001, legalized in 2002 by SPO (State Planning Organization, T.R. Prime Ministry) and TSI (Turkish Statistical Institute, Prime Ministry Republic of Turkey).Conceptual framework has been discussed, and then regional development policies of European Union and Turkey have been underlined. The information about the general characteristics, structures and organizations of development agency and the latest aspects of development agencies which have been just established in Turkey have been identified. The foundation criterion and implementation types of the NUTS has been identified in European Union and Turkey.A comparative analysis of the foundation criterion of NUTS in European Union and the foundation criterions of NUTS-2 level regions which are the basic target of the European Union funds to be used in Turkey have been done as a basic structure of this study. It has been observed at the end of the study that half of the regions at NUTS-2 level in Turkey exactly overlap with the basic principles of European Union NUTS. As a distinctive addition of this study, it is determined that quarter of the regions at NUTS-2 level in Turkey do not ensure the basic principles of European Union NUTS which are mentioned as population threshold and per capita GDP.Although one third of the regions at NUTS-2 level in Turkey overlap with the basic principles of NUTS in European Union, these regions do not determined as `homogenous regions?, because of the fact that homogenous development levels of provinces in these regions do not reach the European Union level and they do not come together in conformance with transportation, trade, function. Consequently, it is important and essential that the classification of NUTS in Turkey should be overviewed again and should be cross-checked by the State Planning Organization and other related public institutions.
Benzer Tezler
- Türkiye'nin bölgesel-yerel kalkınma politikaları ve uygulama araçları: Fırat Kalkınma Ajansı üzerinden bir araştırma
Turkey's regional-local development policies and implementation tools: a survey over the Fırat Development Agency
MESUT KIRBIYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Kamu Yönetimiİnönü ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF KARAKILÇIK
- Demiryolu ray - travers bağlantı sistemlerinin ve uygulanan testlerin incelenmesi
Investigation of railway rail –sleeper fastening systems and application tests
MUHAMMET ZİKRULLAH AKÇAER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜBEYDE ÖZTÜRK
- Kamu hastanelerinde tanı ve tedavi süreçlerinde bekleme sürelerinin analizi
Assessment of waiting times in public hospitals during diagnosis and treatment processes
OLCAY ÖZEN
Doktora
Türkçe
2020
Hastanelerİstanbul Medipol ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABAHATTİN AYDIN
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKER KÖSE
- Bölgesel kalkınma ajansları
Regional development agencies
MUSTAFA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
EkonomiAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KURTHAN FİŞEK
- Türkiye'de bölgesel kalkınma politikaları ve kalkınma ajansları
Regional development policies and development agencies in Turkey
YUNUS EMRE AYNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Ekonomiİnönü ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. METİN KIRIMHAN