Akhisar Ulu Camii ve Paşa Camii hazireler'indeki mezartaşları
Akhisar Ulu Mosque and Pasha Mosque graveyard in the gravestones
- Tez No: 234507
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜL TUNÇEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Mezar Taşı, Ulu Camii, Paşa Camii, Akhisar, Manisa, Hazire
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 349
Özet
İnsanoğlu, yaradılışından bugüne kadar birçok inanç geliştirmiş ve bu durum her alanda olduğu gibi mezar kültürünü de etkilemiştir Öldükten sonra geride kendinden bir şeyler bırakmak, hatırlanmak ve bu şekilde ölümsüzlüğe ulaşma düşüncesi, mezartaşı kültürünün yaygınlaşmasını sağlamıştır.Manisa ili, Akhisar ilçesinde bulunan Ulu Camii Ve Paşa Camii Hazirelerinde 5 adet lahit biçiminde mezar ile 67 adet şahide tespit edilmiştir. Eserler, H.893/M.1488 ile H.1336/M.1918 tarihleri arasını kapsamaktadır. Ancak bu süreç süreklilik göstermeyip 16. ve 17. yüzyıllara ait eserlere rastlanmamaktadır.Mermer malzemenin ağılıklı olarak kullanıldığı eserlerde taş malzemeye de yer verilmiştir.Dikdörtgenler prizması şeklinde olan lahit biçimindeki mezarların şahideleri silindirik gövdelidir. Geriye kalan eserlerin plaka görünüşündeki gövdeleri ya yukarı doğru hafifçe genişlemekte ya da paralel kenarlarla uzanmaktadır. Kemer veya üçgen formuna sahip tepeliklerin dışında kavuk/sarık/fes biçiminde taçlandırılan şahidelerde mevcuttur.Büyük kısmında alçak kabartma tekniği uygulanmasının dışında, yüksek kabartma ve linear üslupta işlenen taşlara da rastlamak mümkündür.Genel olarak kitabe metni, sağdan sola hafif meyilli düz silmelerle oluşturulan panolara yerleştirilmiştir. Bunun yanında, düz veya soldan sağa meyilli silmelerle oluşturulmuş panolara yerleştirilen örnekler de bulunmaktadır. Bu uygulamalardan farklı olarak herhangi bir pano kullanmaksızın taş levha üzerine işlenen kitabe metnine de rastlanmaktadır. Üstten kemer formu meydana getiren bir veya birkaç kademeli silme ile sınırlandırılan kitabe metninde, başlangıç ifadesi(yakarış),dua, kimlik, dua isteme, tarih, tanrıdan dilek, nasihat, hadis ve ayet gibi bilgilere ulaşılabilmektedir.Süsleme programında bitkisel karakterli olan; palmet, rumi, kıvrım dallar, stilize çiçek ve yaprak motifleri ile servi ve hayat ağacı motiflerinin dışında, kâse içinde stilize meyve, çiçek ve üzüm salkımı betimlemelerine de yer verildiği görülür. Geometrik süsleme öğeleri olan; üçgen, çokgen, baklava dilimi, daire, meandır, madalyon, rozet, pano, ay ve yıldız motifleri de kullanılmıştır. Eserlerde nesneli motiflere de rastlamak mümkündür. Bunlar; kandil, şamdan, mum, vazo, kâse ve gerdanlık motiflerinden oluşmaktadır. Mimari motiflerinde yer aldığı eserlerde, özellikle camii motifinin sivil mimari ile birlikte veya tek olarak işlendiği dikkati çeker. Bunun dışında süs sütuncelerine de yer verilmiştir.Yapılan incelemede yüzyıllardır birçok tahribata uğramasına rağmen ayakta kalmayı başarabilen mezartaşlarımız bu bölgedeki hâkimiyetin belgesi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Özet (Çeviri)
From his/her creation up to the present, human being has developed many beliefs and this situation has affected the culture of graves as in many kinds of area. Leaving something from yourself to the rest after dying and the thought of reaching to immortality by this way have provided to become widespread of gravestone culture.5 graves as in tfe from of sarcophagus and 67 gravestones have been determined inside the graveyard of Ulu Mosque and Pahsa Mosque located in the Akhisar district of Manisa Province.The monuments cover the period between Muslim Calendar 893/Gregorian Calendar 1488 and Muslim Calendar 1336/ Gregorian 1918. however,this period didn't show a continuitly and there have been discovered ant monuments within the 16. and 17. centuries.Marble was used predominantly as a meterial for the monuments as well as Stone was done.Gravestones of the graves in the from of sarcophagus with the shape of rectangular prism have cylindrical bodies. The rest of the monuments with plate-type bodies either expand sligtly upwards or extend with paralel edges. Except from cap Stones having arcifrom or triangular from,there are gravestones crowned in the from of quilted turban/turban/fez.Apart from that low embossing technique was applied to the most;it's possible to see Stones processed in a style of hight embossing and linear.The text of epigraph has been generelly placed onto boards formed with plain flat moldings slightly inclined from right to left. Besides,there are also samples placed onto boards formed with plain flat moldings and the ones inclined from left to right.Differently from these applications,there are some epigraph texts which have been processed onto Stone plate without having any board. It could have been reached to some information such as beginning statement(prayer),devotion,identity,prayer request,date,a wish from God,advice,hadith and verses of Quran in the epigraph texts which are restricted with molding having one or several stages constituting the arciform from the top.Except from the patters of palmete,rumi,folded boughs, stylized flower and leaf as well as redwood and arborvitae which are all herbal characterized,there are also pictures of stylized fruit inside a bowl,flower and bunch of grapes have been given place in the decoration programe. Geometrical decoration elements such as patterns of triangle,polygon,diamond line, circle,meander,locket,badge,board,moon anr star have been also used.Besides,it's possible to see patterns having objects in the monuments. These are composed of patterns of oil-lamb,candle holder,vase,bowl and necklece. İn the monuments which achitectural patterns have been placed,it is attracted attention that especially the pattern of the mosque has been processed together with civil architecture or as single. Except from that, there are decorative pillars as well.Our gravestones having been stil standing in spite of being destroyed several times for centuries can be stated as the certificate of authority in this region within the research done.Key Words :1. Graveyard2. Ulu Mosque3. Pahsa Mosque4. Akhisar5. Manisa6. Gravestone
Benzer Tezler
- Manisa'da beylikler ve Osmanlı dönemi yapılarında devşirme malzeme (Spolia) kullanımı
Spolia use in Manisa beylik and Ottoman period buildings
HİLAL AKTUR
- Akhisar bölgesinde tütün tarımında mekanizasyon durumunun belirlenmesi
Başlık çevirisi yok
ARİF BEHİÇ TEKİN
- Akhisar ve Gölmarmara'daki Türk anıtları
The Turkish monuments at Akhisar and Gölmarmara
SİBEL ÜNALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Sanat TarihiEge ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAHMİ HÜSEYİN ÜNAL
- Structural analyis of the Menderes metamorphics, Lycian nappes and Bornova melange rocks of the Izmir-Ankara zone in Akhisar (Manisa)
Akhisar (Manisa) bölgesinde Menderes metamorfikleri Likya napları ve Izmir-Ankara zonu melanj kayaların yapısal analizi
AHMAD BILAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TALİP GÜNGÖR
- Türkiye'de sofralık zeytinin üretiminin ekonomiye katkısı: Manisa–Akhisar örneği
Economic contribution of the table olive production in Turkey: The case of Manisa-Akhisar
HATİCE GÜRYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonomiManisa Celal Bayar Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA HAKAN YALÇINKAYA