Hitit çağında Orta Karadeniz bölgesi
Middle Black Sea region during the Hittite period
- Tez No: 234917
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ASUMAN BALDIRAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
Orta Karadeniz Bölgesi'nde gerçekleşen kazı ve yüzey araştırmalarından elde edilen sonuçlar ile Hitit yazılı kaynakları bir arada değerlendirildiğinde bölgenin Hitit Çağı'ndaki kültür tarihi hakkında önemli bilgiler elde edilir. Bu bakımdan M. Ö. 2. binyılda Anadolu'da büyük bir siyasi güç haline gelen Hititler'in varlıkları süresince bölgeyi en çok meşgul eden konu Ka?ka toplulukları olmuştur. Merkezi otoriteden yoksun, boylar halinde ve yarı göçebe şekilde yaşayan Ka?kalar Orta Karadeniz Bölgesi coğrafyasına yayılarak çoğu zaman Hitit şehirlerini ele geçirmişlerdir. Ka?ka topluluklarına ait maddi kültür izlerine rastlanılmaması ve Hitit metinlerinde Ka?ka dili hakkında hiçbir bilginin bulunmayışı, bu topluluğun Anadolu'nun yerli halkı olup olmadığı sorusunu cevapsız bırakmaktadır. Orta Karadeniz Bölgesi'nin kıyı kesiminde bulunan yerleşmelerin, M. Ö. 2. binyılın ilk çeyreğinden sonra terk edilmesi ise Ka?ka topluluklarının bölgeye gelmeleri ile açıklanabilir. Bu durum, Ka?kalar'ın bölgenin ya da en azından bu yerleşmelerin yabancısı olduğunun göstergesidir. Ayrıca Eski Hitit Dönemi'ne tarihlenen yazılı kaynaklarda, Ka?kalar'ın varlıklarını gösteren herhangi bir verinin bulunmaması, bu dönemde Hititler'in Orta Karadeniz Bölgesi'nde faaliyetlerinin yoğun olmadığını gösterir.Bütün bunların yanında yazılı kaynaklar bölge içerisinde bulunması gereken önemli şehir ve coğrafya isimlerine işaret etmektedir. Bunlar içinde en önemlileri, Assur Koloni Çağı'nda önemli bir merkez olan Zalpa Kenti ve Hitit dinsel yapısının önemli şehirlerinden olan Nerik Kenti'dir.Zalpa Kenti ile ilgili Hitit metinlerinde Orta Karadeniz Bölgesi'nden Orta Anadolu'ya yapılan bir göçün belirtileri sezilmektedir. Bunun yanı sıra Zalpa Kenti'nin Bafra yöresindeki yoğun yerleşmelerin birinde olabileceği de metinlerden anlaşılmaktadır.Nerik ise Ka?kalar ile Hititler arasında devamlı mücadelelerin yaşandığı bir sınır kentidir. Hitit yazılı kaynakları Nerik Kenti'nin Kızılırmak yakınında ve Karadeniz'e çıkan bir yol güzergahı üzerinde bulunması gerekliliğine işaret eder.Hitit merkezi otoritesine bağlı askeri nitelikte bir sınır kenti olan Tapigga Şehri de bölge coğrafyası içerisinde yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
Studying the outcome of excavations and surveys that have been conducted in the Middle Black Sea Region along with Hittite textual sources, significant information on cultural history of the region during the Hittite period can be obtained.Through out the entire history of the Hittites who were the dominant political power in Anatolia during the second millennium BC it was the Ka?ka people who caused most conflict in the region. Spreading across the Middle Black Sea Region, the Ka?ka were a loosely federated group of clans, with no central authority, the Ka?ka people although semi-nomadic occupied Hittite towns for a long time.As there are no remains of material culture for the Ka?ka people and their language not being mentioned in Hittite's textual sources at all, the question on whether these people are indigenous to Anatolia or not has remained unanswered.The abandonment of settlements along the coast of Middle Black Sea Region after the first quarter of second millenium BC, can be explained with arrival of new people the Ka?ka. This situation suggests that Ka?ka were alien to the region or at least to the settlement. Also absence of any data on Ka?ka existence in textual sources dating from early Hittite period can be regarded as lack of intense Hittite activity in Middle Black Sea Region.Later textual sources indicate the name of important cities or geographical areas within the region. Among them are Zalpa which was an important centre during the Assurian Colonial Age and the city of Nerik a significant Hittite cultural centre.Hittite texts about Zalpa city suggest a possibility of immigration from the Middle Black Sea Region to Central Anatolia. The texts also indicate that the city of Zalpa might be in one of the most intensely inhabited settlements of the Bafra region.Nerik was a border town where a continuous struggle took place between Ka?kas and Hittites. Hittite textual sources point out that the city of Nerik must have been on a route to the Black Sea around Kızılırmak.A border garrison town attached to the Hittite central authority, the city of Tapigga takes place in this geographical zone as well.
Benzer Tezler
- Orta Tunç Çağı'nda Ege Karadeniz arasındaki ticarette Bathonea: bir aktarma limanı modeli
Bathonea, between the Aegean and Black Sea trade during the Middle Bronze Age: A model for a transshipment port
RASİH HALDUN AYDINGÜN
Doktora
Türkçe
2019
ArkeolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN TAKAOĞLU
- Ugarit-Hitit ilişkileri
Relations between Ugarit and Hittites
DEMOKAN TÜYLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara ÜniversitesiEskiçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGUT YİĞİT
- Kelâmın klasik çağında deizm problemi
Deism problem in the classical age of kalam
FURKAN TÜRKCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EVKURAN
- The socio-political structure of Western Anatolia during the (L)BA
(Geç) Tunç Çağında Batı Anadolunun sosyopolitik yapısı
BERİL ÖZBAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Arkeolojiİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ N. İLGİ GERÇEK