Türkiye üniversitelerinde neoliberal değişim: Öğretim üyelerinin kavram ve uygulamalara ilişkin değerlendirmeleri
Turkish universities with their changing notion and functions in the globalization process
- Tez No: 235717
- Danışmanlar: PROF. DR. L. IŞIL ÜNAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 332
Özet
Bu arastırma, Ankara'daki devlet üniversitelerinde görev yapan öğretim üyelerinin görüslerinden yararlanarak, kapitalist küresellesme sürecinde Türkiye üniversitelerindemeydana gelen değisimi/dönüsümü, üniversiteye yüklenen anlam ve islevler ile üniversiteisleyisi açısından çözümlemek amacıyla gerçeklestirilmistir.Bu arastırmayla, öğretim üyelerinin genel olarak üniversiteye yükledikleri anlam ve toplumsal islevler ile Türkiye üniversitelerinin geçirmekte olduğu değisimi nasıl anlamlandırdıkları belirlenmeye çalısılmıstır. Bunun yanında, arastırmaya katılan öğretim üyelerinin son 15-20 yıldır uygulanmakta olan neo-liberal yükseköğretim politikalarının üniversite için bir tehdit olusturup olusturmadığına iliskin değerlendirmeleri de alınmıstır. Arastırma betimsel nitelikte olup, nitel arastırma yöntemi kullanılarak gerçeklestirilmistir.Arastırma, Ankara ilinden amaçlı örnekleme tekniği ile seçilen dört devlet üniversitesinin sosyal, sağlık ve fen bilimleri alanlarındaki çesitli fakültelerinden öğretim üyeleri ile gerçeklestirilmistir. Bu dört devlet üniversitesindeki akademisyenler arasından, farklı devlet üniversitesinde ve farklı bilim dallarında/bölümlerde çalısmakta olan öğretim üyeleri, sayısal çoğunluklarına da bağlı olarak fakat tüm akademik unvanları kapsayacak sekilde seçilmistir. Öğretim üyeleri belirlenirken, akademik birim yöneticiliği, akademik unvan, kıdem, cinsiyet, akademik uzmanlık alanı, yurt dısı eğitimi ve yurt dısı çalısma deneyimleri ölçüt alınmıstır. Belirtilen özellikler açısından farklılık gösteren kisilerin çalısma grubuna alınmasına özen gösterilmis ve görüsmeyi kabul eden kisiler seçilerek çalısma grubu olusturulmustur. Böylece toplam 36 öğretim üyesi ve bir rektör ile derinlemesine görüsme yapılmıstır. Görüsmelerde dört temel ve çok sayıda alt sorudan olusan yarı yapılandırılmıs bir görüsme formu kullanılmıs, görüsmelerin tamamı bir kayıt cihazı ile kaydedilerek, görüsmeci tarafından çözümlenmistir.Arastırma bulgularına göre, öğretim üyelerinin büyük bir çoğunluğu, gelismis ülke üniversiteleri ile karsılastırıldığında, Türkiye'de faaliyet gösteren üniversitelerin çok azının islevlerini layıkıyla yerine getirdiğini ve üniversite kavramıyla uyustuğunu düsünmektedir.Öğretim üyeleri, Türkiye'de değerli üniversiter kurumlar olmakla birlikte, büyük bir çoğunluğunun lise düzeyinde eğitim kurumları oldukları üzerinde yoğunlasmıslardır.Öğretim üyeleri, neo-liberal politikalarla birlikte, üniversiteye yüklenen anlam ve üniversitenin islevlerine iliskin önemli bir değisimin olduğunu düsünmektedirler. Öğretim üyelerinin üniversitenin islevlerine iliskin belirttikleri değisim, genel olarak üniversitelerin,öğretim, arastırma ve topluma hizmet islevlerinin değismesi değil, bu islevlerin kapitalist küresellesme sürecinin gereksinimleri doğrultusunda yeniden tanımlanması ve onların göreli önem ve ağırlığının yeniden düzenlenmesi biçiminde olduğudur. Bu süreçte,arastırmalarda toplumsal sorunlar önemini kaybederken, alt yapısı uygun üniversitelerde arastırma faaliyetlerinin arttığı ve bu arastırmaların piyasanın beklentileri doğrultusunda kurgulandığı görülmektedir. Arastırma bulgularına göre, öğretim üyeleri neo-liberal yükseköğretim politikalarının üniversitelerde ayrılan kamu kaynaklarının azaltılmasına yol açtığı bu nedenle de üniversitelerde özelles(tir)me/ticarilesme(tir)me/sermayeles(tir)me uygulamalarının artığını düsünmektedirler.
Özet (Çeviri)
This research has been undertaken with the aim of analizing the changing/transformation of the Turkish universities in the capitalist globalization process in the context of meaning and functions attributed to the university and functioning of university. Academics working at the public universities in Ankara have been interviewed for the study.The study tries to determine what meaning and societal functions academics attribute to the university in general, and how they explain the change that Turkish universities go through. Furthermore, valuations of academics on whether neo-liberal higher/tertiary education policies being applied for the last 15-20 years constitute a threat for the university were also taken. It is a descriptive study realized using qualitative research method.The study was undertaken with academics from various faculties of social,medicine and science disciplines of four public universities in Ankara selected with purposive sampling technique. From these four public universities, academics working in different public universities and different disciplines/departments have been selected according to not only numerical majority but also covering all academic titles. When determining the academics, academic department management, academic title, tenure, area of academic speciality, education in overseas, and work experience in overseas were used as criteria. Care was taken to include in the study group persons with varied features in terms of features given above, and the group was formed from the persons who accepted to be interviewed. As a result, 36 academics and one university president has been interviewed in depth. A semi-structured interview form consisting of four basic and numerous secondary questions was used in the interviews all of which were recorded on a tape and analized by the interviewer.According to the findings of the study, majority of the academics think that, when compared with developed country universities, very few of the universities operating in Turkey fulfill their functions properly, nor they are compatible with the concept of university. Academics insisted that although there are respectable universities in Turkey,majority of them are educational institutions at high school level.Academics think that there has been a considerable change in the meaning attributed to the universities and their functioning with the neo-liberal policies. The changes mentioned by the academics related to the functions of the university is, in general,not the changes in the teaching, research and ?social service? functions of the university,but in redefinition of these functions in accordance with the necessities of capitalist globalization process, and reorganization of their relative importance and weight. In this process, while social problems lose their importance in research, there seems to be an increase in the research activities at the universities with sufficient infrastructure, and those research are constructed according to market expectations. According to the findings of the study, academics think that neo-liberal higher education policies have caused reduction of allocated public resources in the universities, and as a result,privatization/commercialization/capitalization application in the universities have increased.
Benzer Tezler
- Türkiye'deki neo-liberal devlet anlayışının yükseköğretimdeki yapısal ve işlevsel dönüşümündeki rolü: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi örneği
Role of neoliberal state of turkey regarding structural and functional transformation in higher education: Case study of Çanakkale Onsekiz Mart Universty
FİLİZ DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ASSİYE AKA
- İstanbul'da eğitim donatımlarının planlanmasına ve uygulanmasına yönelik model araştırması
Model research on planning and application of education infrastructures in Istanbul
SUAT ÇABUK
Doktora
Türkçe
2003
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL ÜNAL
- Yükseköğretim stratejileri ve akademisyenlik mesleğinin değişimi: Sosyal bilimler örneği
Higher education strategies and the changing academic profession: Case of social sciences
SELİN ATALAY
- Üniversitelerin neoliberal dönüşümü: Türkiye örneği
Neoliberal transform of universities: Turkey example
ANIL ÇOBANOĞULLARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiKamu Ekonomisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELTEM KAYIRAN
- Yükseköğretim kurumlarında akademik ve sosyal konumların kurulumu ve sürdürülmesi
Establishing and sustaining academic and social positions in higher education institutions
ORHAN KAHYA
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL ERGİN EKİNCİ