Köprü Çayı Havzası'nın coğrafi etüdü
Geographical study of Köprü Creek Basin
- Tez No: 239059
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. RECEP BOZYİĞİT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Coğrafya Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 273
Özet
Köprü Çayı Havzası, Akdeniz Bölgesi'nin Batı Toroslar Bölümü'nde yer alır. Havzanın kuzey kesimi Isparta, güney kesimi ise Antalya il sınırları içerisinde yer almaktadır. Çalışma alanının yüzölçümü 2498 km2'dir.Araştırma sahasında jeolojik temeli, Paleozoik ve Mesozoik'e ait farklı stratigrafik, litolojik, tektonik ve metamorfik özellikler gösteren birimler oluşturmaktadır. Bunların üzerinde de Tersier ve Kuaterner'e ait örtü formasyonları bulunmaktadır.Köprü Çayı Havzası'nın jeomorfolojik unsurları; Batı Toroslar'da, Isparta dirseğinin de oluşumuna neden olan sıkışma rejiminden geniş ölçüde etkilenmiştir. Ayrıca Pleistosen'de meydana gelen neotektonik hareketlere bağlı olarak faylı ve ekaylı bir yapı kazanmıştır. Bunun sonucunda meydana gelen epirojenik hareketlere bağlı olarak Köprü Çayı, vadisine adeta gömülmüştür. Havzadaki jeomorfolojik unsurları; dağlık sahalar, alçak ve yüksek plato sahaları, ovalık sahalar ve kıyı bölgesi oluşturmaktadır.Araştırma sahasında büyük ölçüde Akdeniz iklimi etkilidir. Ancak havzanın kuzeyinde (Batı Toroslar'ın en yüksek zirvelerine sahip yüksek dağlık alana doğru) Akdeniz ikliminin karakteristik özelliklerinden uzaklaşılmakta ve yüksek dağ iklimi özellikleri sınırlı bir alanda da olsa etkili olmaktadır. Bununla beraber havzanın büyük bir bölümünde kışları serin, nemli ve yağışlı; yazları sıcak ve kurak iklim özellikleri hâkimdir.Araştırma sahasının en önemli hidrolojik unsuru Köprü Çayı ve onun kollarıdır. Bunun dışında, yer altı suları ve kaynaklar diğer unsurlardır.Köprü Çayı Havzası'nda, büyük toprak gruplarından; kırmızı Akdeniz toprakları, kırmızı kahverengi Akdeniz toprakları, kahverengi orman toprakları, kireçsiz kahverengi orman toprakları, rendzina toprakları, alüvyal topraklar, kolüvyal topraklar, regosoller ve yüksek dağ- çayır toprakları yer almaktadır.İnceleme alanındaki bitki toplulukları; orman, çalı ve alpin formasyonlar olmak üzere üç ana gruba ayrılmaktadır. Ormanlar da asıl Akdeniz ormanları ve yüksek dağ ormanları olarak ikiye ayrılır.Köprü Çayı Havzası'nın 2007 adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre toplam 85061 nüfusu bulunmaktadır. Nüfusun büyük bir bölümü kıyı ovası üzerinde ve bilhassa toplam nüfusun % 57,6'sını barındıran Serik ilçe merkezinde yer almaktadır (49027). Son yıllarda özellikle havzanın kuzey kesiminde nüfus tamamen bir azalma eğilimi içindedir.Etüt sahası, antik çağdan bu yana yerleşim alanı olarak kullanılmıştır. Antik çağda havzanın kuzeyi Pisidia bölgesine, güneyi ise Pamfilya bölgesine aittir. Havza Hitit, Pers, Roma, Selçuklu, Hamitoğulları Beyliği ve Osmanlı hâkimiyetinde kalmıştır. Bu dönemlere ait tarihi kalıntılar halen mevcuttur. Havza içinde 47 köy yerleşmesi, 7 kasaba yerleşmesi ve 2 ilçe merkezi bulunmaktadır. Köy altı yerleşmeleri içinde mahalle yerleşmeleri ile yayla yerleşmeleri önemli yere sahiptir. Havzada fonksiyonel açıdan kentleşme Serik ilçe merkezi ve yakın çevresinde görülmektedir.Köprü Çayı Havzası'nda ekonomik faaliyet olarak; tarım, hayvancılık, ormancılık, madencilik, sanayi, ticaret, ulaşım ve turizm önem taşır. Bilhassa havzanın güneyinde tarım sektörü ve turizm sektörü en önemli ekonomik faaliyetler olarak dikkat çekmektedir.
Özet (Çeviri)
Köprü Creek Basin is located in the West Taurus Mountains of Mediterranean Region. North part of the Basin is in Isparta Province while South part is in the border of Antalya Province.Geological foundation of the research field is composed of different units which show stratigraphic, lithologic, tectonic and metamorphic properties belonging to Paleozoic and Mesozoic Eras. There are also some cover formations belong to Tertiary and Quaternary above those units.Geomorphological elements of Köprü Creek Basin have been affected from compression regimen that causes the formation of Isparta elbow in West Taurus Mountains. Additionally as a result of neotectonic activity in Pleistocene, the Basin became fault and imbricate structures. Hence, depend on the occurring epeirogenies affinity, Köprü Creek has been embedded into its valley. Geomorphological elements of the Basin include mountainous fields, high and low plateau fields, plain fields and coastal zone.The Mediterranean climate is generally effective in the research field. However, characteristics features of Mediterranean climate are not seen in the North of the Basin (towards highland area with highest peak of West Taurus Mountains) and high mountain climate properties become effective in the limited region. Winters are cool, humid and rainy and summers are hot and dry in the most part of the Basin.The most important hydro-geological element of the research field is Köprü Creek and its branches. Except from them, other components are underground water and spring water.Red Mediterranean soil, red-brown Mediterranean soil, brown forest soil, brown and limeless forest soil, rendzina soil, alluvial soil, coalluvial soil, regosol and high mountains and meadow soil are important soil groups in Köprü Creek Basin.Vegetations in a research field are divided into three groups, namely forest, bush and alpine formations. Forests are divided into two groups as true Mediterranean forest and high mountain forests.Total population of Köprü Creek Basin is 84872 according to the results of 2007 address based ? population statistics. Most part of the population live in Serik township district located in coastal plains which accommodates 57,8% of total population. The population particularly in the northern part of the Basin has a decreasing trend.The study field has been used as a residential area since ancient times. Northern part of the Basin belongs to Pisidia Region, while southern part belongs to Pamfilye Region during ancient times. The Basin has been under the control of Hittite, Persian, Rome, Seljuks, Hamitoğulları Beylik and Ottoman Empires; respectively. There are historical ruins belonging to those periods in the region. 47 village settlements, 7 small towns and 2 township districts are located in the Basin. Neighborhood and plateau settlements have importance to comprise under the village settlements. Urbanization in terms of functionally is seen in Serik township district and its vicinity.Agriculture, stock-breeding, forestry, mining, industry, trade, transportation and tourism are important sectors as economical activity in Köprü Creek Basin. Agriculture and tourism sectors take attention as important economical activities particularly in north of the Basin.
Benzer Tezler
- Köprü Çayı Havzası'nın (Antalya - Isparta) jeomorfolojik özelliklerinin morfometrik yöntemler ile analizi
Analysis of geomorphological properties of Kopru Creek Basin using by morphometrical methods
ŞAKİR FURAL
- Ulus Çayı Havzası'nın uygulamalı hidrografyası
Applied hydrography of Ulus River Basin
ŞAZİYE ARSLANTAŞ DİK
- Melen Çayı Havzası'nın coğrafi potansiyeli ve sürdürülebilirlilik açısından havza yönetimi
Geographical potential of Melen River Basin and watershed management in term of sustainabiliy
YAŞAR AKKAYA
- Aksu Çayı havsasının jeomorfolojisi
Aksu River basin geomorphology
YILDIRIM ATAYETER
Doktora
Türkçe
2000
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiCoğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ SELÇUK BİRİCİL