Özbek Türkçesinde istem (valenz)
Valenz in Uzbek language
- Tez No: 239455
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET KARA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 818
Özet
Bu çalışmada, Özbek Türkçesinde yüklem olan fiillerin hangi hâl ekleriyle ilişki kurduğu konusu (istem) işlenmiştir.Çalışmamız temel olarak beş bölümden oluşmaktadır:Birinci bölüm sayılabilecek ?Giriş? bölümünde, hâl ekleri ve istemle ilgili özlü bilgiler verilmiş ve takip ettiğimiz metot ortaya konulmuştur.İkinci bölümde, ?Türkiye Türkçesinde de bulunan Özbekçe fiillerin istem durumları?; üçüncü bölümde, ?Türkiye Türkçesinde bulunmayan Özbekçe fiillerin istem durumları? incelenmiştir. Bunlar; istem sayılarına göre ?Bir İstemliler?, ?İki İstemliler?, Üç İstemliler? vb. istem alma durumlarına göre de ?Farklı Cümlede Aynı Fiile Bağlı İki İstemlilik?, ?Farklı Cümlede Aynı Fiile Bağlı Üç İstemlilik? vb. ?Aynı Fiile Bağlı İki İstemi Bulunup Bu İstemlerden Birden Fazlasının Hem Aynı Cümlede Beraber Hem de Ayrı Cümlede Tek Tek Kullanıldığı Yapılar? vb. gibi başlıklar altında toplanmıştır. Her başlık altında söz konusu fiillerin istemsiz kullanımları varsa bunlar, ilgili bölümde ?İstem Alabildiği Hâlde İstem Bulundurmayan Örnekler? başlığı altında verilmiştir.Dördüncü bölüm olarak kabul edebileceğimiz ?Sonuç? bölümünde ise, yaptığımız çalışmanın sayısal verileri özlü bir şekilde sunulmuştur.Çalışmamızın en son kısmında da hangi fiilin hangi hâl ekleriyle kullanıldığını ve fiillerin istem sayısını araştırmacıların kolay bir şekilde görebilmesi için, fiillerin aldıkları hâl ekleri ve örnek cümleleri gösteren bir dizin verilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this work, the verbs that are used as predicates in Uzbek Language are studied in connection with the situational suffixes they are related to.Our study consists of five main chapters.In the first chapter, which is also the introduction chapter, concise information about situational suffixes and valenz is given, and the methodology that we follow is presented.The second chapter deals with the valenz cases of verbs that are common to Turkey?s and Uzbek Language.In the third chapter, the Uzbek verbs that are missing from Turkish Language are studied in the same context. Verbs are classifies as ?one valenz?, ?two valenz?, etc. With respect to the number of valenzes. They are also classifed as ?two valenzes connected to the same verb in different sentences?, ?three valenzes connected to the same verb in different sentences?, etc. with respect to the usage of the valenz in the sentence. In each case, those verbs that can be used without a valenze are described as ?examples of verbs that don?t bear a valenze?.In chapter 4, the conclusion chapter, numerical data related to our study has been presented.In the appendix, a table of verbs with their situational suffixes is given together with the information about how many valenzes they have.
Benzer Tezler
- Özbek Türkçesinde 'Baş' ve 'Baş Organları'yla kurulan deyimler
Idioms formed with 'Head' and 'Head Organs' in Uzbek
RIDVAN OKUL
Doktora
Türkçe
2023
DilbilimAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VELİ SAVAŞ YELOK
- Özbek Türkçesinde isimler
The Onomata in Uzbek Turkish
AYNUR ÖZ
Doktora
Türkçe
1999
DilbilimAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İRİSTAY KUÇKARTAYEV
- Abdulla Qahhor'ın 'Sinchalak' adlı eseri esasında Özbek Türkçesinde kelime grupları (İnceleme, çeviri yazı, aktarım)
Word groups in Uzbek Turkish based of Abdulla Qahhor's work 'Sinchalak' (Grammatikal investigattion, transcription of the text, translation into Turkish)
ŞENAY ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEVLÜT GÜLTEKİN
- Seyyid Kasımî'nin destanlarının metin, aktarım ve dil incelemesi (Ses ve şekil bilgisi)
Seyyid Kasımî's legends, texts, transfers and language surveys
ÜMİT EKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF AVCI
- Azerbaycan, Özbek ve Kazak Türkçelerinde çatı
The voice in the Azerbaijan, Uzbek and Kazakh Turkish
UĞUR ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimCelal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERHAT KARABULUT