Geri Dön

Türkiye'de reform geleneği açısından dil ve yazı sorununun dönüşümü ve harf devrimi

The transformation of language and writing problem in terms of reform tradition, and script reform in Turkey

PDF İndir

  1. Tez No: 239964
  2. Yazar: ORHAN KEMAL KOÇAK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NURÇAY TÜRKOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2009
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 373

Özet

Bu çalışmanın konusu, bir toplumsal iletişim araştırması olarak, Türkiye'de özellikle Tanzimat Dönemi'nde açıkça ortaya çıkan ve Cumhuriyet Dönemi'nde devlet tarafından Harf Devrimi ve Millet Mektepleri okuryazarlık seferberliği ile çözümlenmeye çalışılan dil ve yazı sorunudur. Osmanlı Türkiye'sinde sınırlı olarak başlayan, Cumhuriyet Türkiye'sine bir süreklilik halinde devam eden ?reform geleneği? çalışmanın kapsamını oluşturmaktadır. Osmanlı-İslam bilim ve düşünce geleneği, Osmanlı toplumunda bütün ?hayatın ritmini? belirlemiş, Osmanlı-Türk reform sürecinde dil ve yazı sorunu, sosyal yapıyı meydana getiren unsurlardan etkilenmiş ve onları etkilemiştir. 18. yüzyılda Avrupa ile ilişkiler Osmanlı toplumunda bir reform sürecinin devlet tarafından başlatılmasına neden olmuştur. Reform sürecinde meydana gelen değişiklikler dil ve yazı sorunu bir toplumsal ?ikilik? olarak ortaya çıkarmıştır. Tanzimat Döneminde aydınlar ve devlet adamları dil ve yazının sadeleştirilmesi hakkında düşünmeye, tartışmaya ve çözüm aramaya başlamışlardır. Cumhuriyet dönemi modernleşme süreci, kendisinden önceki reform geleneğinin bir sonucudur. Bu dönemde devlet daha radikal bir modernleşme hamlesi olarak, toplumda daha önce yapılmamış birçok değişikliği yapmaya girişmiş ve geleneksel ve kutsal değerleri ve onların kaynakları olan kurumları da modernleşmenin mantığına göre yeniden düzenlemiştir. Bu yeniden düzenleme sürecinde dil ve yazı da modern toplumun ihtiyaçları doğrultusunda yeniden-inşa konusu yapılmıştır. Çünkü Cumhuriyet döneminde modern toplum ulus-devlet ile ifade edilmektedir. Bu anlamda rejimin ihtiyaç duyduğu yurttaşlık biçimi, ulus-inşasını da zorunlu kılmaktadır. Ulus bilincinin yaratılması için ?eski?nin temsilcisi olan Arap alfabesinin de değiştirilmesi gereklidir. Devlet, 1928 Harf Devrimi ve Millet Mektepleri okuryazarlık seferberliği ile, hem cehaletin giderilip okuryazarlığın artırılması için, hem de ?yeni hayat?ın temsilcisi olarak ?simgesel bütünleştirici? işleviyle Latin alfabesini topluma kabul ettirmeyi amaçlamıştır. Bunun önemli bir nedeni, rejimin yeni sözcükler ve yeni bir yazı ile toplumsal değişimi her bir yurttaşını ikna etmektir. Sonuç olarak geleneksel toplumdan modern topluma geçiş sürecinde, modern toplumun ihtiyaç duyduğu yurttaş, ulus bilinci ile okuryazarlık kampanyalarında yaratılmıştır: ?Yeni Türk Alfabesi?ni kullanabilen ve toplumsal iletişim süreçlerine katılabilen her yurttaş, bunun kanıtıdır.

Özet (Çeviri)

The subject of this study as a social communication research is a language and writing problem which appeared particularly in Tanzimat period and was tried to be solved by goverment with Script Reform and Millet Mektepleri literacy mobilization in Republic period. ?Reform tradition? which has begun limitedly in Ottoman Turkey and continued permanently in Republic of Turkey form the content of the study. Science and thought tradition of Ottoman-Islam has determined the rhythm of whole life in Ottoman society and language and writing problem in the process of Ottoman-Turk reform was affected by the elements which has constituted the social structure and also affected them. The relationship with Europe in 18th century caused a reform process which has been given start by Ottoman goverment. The alteration which appeared in reform process emerge the language and writing problem as a social ?dichotomy?. Intellectuels and bureaucrats started to think, discuss and seek a solution about simplifing the language and writing. The modernization process in Republic period is a result of prior reform tradition. In this period as a more radical modernization moves goverment began to make a lot of difference in the society which was not done before and rearrenged the holy values and also the institutions which was the resources of them in terms of modernization logic. In this re-arrangement process, also the language and writing have been made the subject of re-building towards the needs of modern society. Because modern society was expressed with nation-state in Republic period. In this sense the form of citizenship that regime needs required to make nation-building. The Arab alphabet which was the agent of ?ancient? must had been changed in order to create the nation awareness. Goverment, 1928 Script Reform and Millet Mektepleri with literacy mobilization aimed not only to end the illiteracy and increase the literacy, but also to make the Latin alphabet as a agent of new life and with the role of ?symbolic uniformity? accepted by the society. Crucial reason of this that to make every its citizen accept the social transformation with new words and a new writings. As a result in the process of transition from traditional society to modern society, the citizen that modern society needs was created with nation awareness in literacy campaign: Every citizen who can use ?The New Turkish Alphabet? and attend the social communication process is the proof of this.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    89789

    Çağdaş bir eğitimci olarak Atatürk

    Atatürk who is comtemporary a educator

    GÜLAY BAĞIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Türk İnkılap Tarihiİstanbul Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MAHİR AYDIN

  2. Tez No

    479283

    Millî kültür taşıyıcılığında usta malı çalıp söyleme geleneği temsilcisi olarak Âşık Veysel

    Âşık Veysel as an agent of the masters' repertory performer in the transmission of national culture

    ERAY CÖMERT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik Üniversitesi

    Müzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı

    PROF. SONGÜL KARAHASANOĞLU

    ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL

  3. Tez No

    534484

    Türkiye Cumhuriyeti'nde müzik kurumlaşması ve kültürel kimlik değişimi

    Musical institutionalization and cultural identity change in Turkish Republic

    GÜRSEL YURTSEVEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    MüzikYıldız Teknik Üniversitesi

    Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURAN SAĞER

  4. Tez No

    149109

    Birinci Dünya Savaşı sonrası Irak Türkleri ve sorunları (1918-2004)

    Başlık çevirisi yok

    ORHAN GÖÇER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Türk İnkılap TarihiMarmara Üniversitesi

    Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. İHSAN ÖZGEN

  5. Tez No

    766764

    Neo Weberyen devlette mali yönetim reformları kapsamında yönetsel kontroller

    Managerial controls under the financial management reforms in the Neo Weberian state

    NİHAL SALTIK TURAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Kamu YönetimiAnkara Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BARIŞ ÖVGÜN

Geri Dön