Geri Dön

Çimento sektöründe döner fırın prosesinin eksergoekonomik optimizasyonu

Exergoeconomic optimization of the rotary kiln process in the cement sector

  1. Tez No: 245487
  2. Yazar: MEHMET ZİYA SÖĞÜT
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ZUHAL OKTAY, PROF. DR. HİKMET KARAKOÇ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Enerji, Makine Mühendisliği, Energy, Mechanical Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2009
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Balıkesir Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Enerji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 240

Özet

Çimento sektörü, enerji tüketimi ve maliyetleri bakımından Türkiye 'de en büyük sanayi sektörlerinden biridir. Bu tezde, gerçek çalışma verileri kullanılarak, Balıkesir' de bir çimento fabrikasında 335 kton/yıl klinker kapasiteli döner fırın prosesinin eksergoekonomik analizlerinin yapılması ve fırının verimlilik ve ürün maliyet optimizasyonlarının genetik algoritma yöntemiyle çözümlenmesi hedeflenmiştir.Bu tez, esas itibari ile sekiz bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde çalışmanın yapılma nedeni ve tezin içeriği verilmiştir. İkinci bölümde teze yönelik yapılan literatür taramalası verilmiş, çimento sektörünün yapısı ve çimentonun üretim koşulları ise üçüncü bölümde ele alınmıştır. Dördüncü bölümde enerji, ekserji, yeni bir yaklaşım olarak önerilen Ürün Ekserjetik Maliyet (Product Exergetic Cost; PRECO) eksergoekonomik analiz yöntemi ve genetik algoritma ile optimizasyon metodolojisi verilmiştir. Oluşturulan metodolojinin uygulanacağı döner fırın prosesine ait bilgiler, çalışma koşulları ve akış şemaları beşinci bölümde sunulmuştur.Enerji ve ekserji analizleri ile birlikte oluşturulan PRECO eksergoekonomik analiz yönetimi kullanılarak döner fırın prosesinin eksergoekonomik analizleri, fırının ekserjetik veriminin ve klinker maliyetinin uyarlanabilir aralıklı çok amaçlı genetik algoritma (Adaptive Range Multi-Objective Algorithm; ARMOGA) yöntemi ile eksergoekonomik optimizasyonu altıncı bölümde yapılmıştır. Yedinci bölümde analizler ve optimizasyondan elde edilen sonuçlar ayrı ayrı değerlendirilmiş, son bölümde ise geleceğe yönelik çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.Çalışmanın sonucunda döner fırının yedi günlük ortalama enerji ve ekserji verimlilikleri sırasıyla, 295 ile 297 K aralığında ölü hal sıcaklıklarında ve 101.325 kPa ölü hal basınç şartlarında % 58.79 ve % 44.8 olarak bulunmuştur. Döner fırından elde edilen klinkerin 2006 yılı ortalama fabrika maliyeti 0.022 $/kg 'dır. Buna karşın, klinkerin ekserjetik maliyeti, sunulan PRECO eksergoekonomik analiz yönetimi ile % 1.16 'lık farkla 0.0217 $/kg olarak bulunmuştur. Bu verilere bağlı olarak, ARMOGA yöntemi ile yapılan verim ve maliyet optimizasyonu sonucunda ortalama hedef maliyeti % 4.44 iyileştirme oranıyla 0.0209 $/kg, ortalama hedef verimi ise, % 7.13 iyileştirme oranıyla % 47.57 olarak hesaplanmıştır.ANAHTAR SÖZCÜKLER: Çimento / Çimento üretimi / Eksergoekonomik analiz / Optimizasyon / Genetik Algoritma

Özet (Çeviri)

In Turkey, cement producing is one of the most important businesses with respect to energy consuming and costs. This thesis aims to realize the cost optimization through genetic algorithmic method and to make exergoeconomics analysis of the rotary kiln, by using the actual operational data of the rotary kiln process in a cement factory with a clinker capacity of 335 kton/yearThis thesis is mainly composed of eight chapters. In the first chapter, the motivation behind this thesis and its contents are introduced. In the second chapter, the literature concerning the subject is given and cement producing conditions and cement business in general are reviewed in the third chapter. In the fourth chapter, we deal with the concepts of energy, exergy, Product Exergetic Cost (PRECO) exergoeconomic analysis method as a new approach, and optimization methodology through genetic algorithm. Information concerning the suggested methodology to be applied to the rotary kiln process, working conditions and flow chart are mentioned in the fifth chapter.By using suggested PRECO exergoeconomic analysis together with energy and exergy analysis, exegoeconomic analysis of the rotary kiln, exergoeconomic optimization exergetic productivity of the kiln and the clinker cost through Adaptive Range Multi Objective Algorithm (ARMOGA) method is made in the sixth chapter.In the seventh chapter, we deal with analysis and the results of the optimization separately and in the last chapter, we have some suggestions for the future studies.At the end of the study, the average energy and exergy efficiencies of the rotary kiln process for seven days were found to be 58.79 % and 44.80 % respectively under the conditions of 295-297 K of dead state temperature and 101.325 kPa of dead state pressure. The average factory cost of the clinker produced in the rotary kiln was 0.022 $/kg in 2006. On the other hand, with a difference of 1.16 %, the exergetic cost of the clinker was found as 0.0217 $/kg with the PRECO exergoeconomic analysis method. Depending the data obtained, as a result of efficiency and cost optimization through ARMOGA method, target cost was calculated as 0.0209 with an improvement rate of 4.44 %, and target efficiency was calculated as 47.57 % with an improvement rate of 7.13 %.KEY WORDS: Cement / Clinker production / Exergoeconomics analyses / Optimization / Genetic algorithm

Benzer Tezler

  1. Çimento sektöründe döner fırınlarda enerji verimliliği ve atıklardan türetilmiş yakıt kullanımının enerji verimliliğine etkisi

    Energy efficiency in rotary kilns in the cement industry and the effect of use of refuse-derived fuel on energy efficiency

    SILA KOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    EnerjiKocaeli Üniversitesi

    Enerji Sistemleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHARREM EYİDOĞAN

  2. Ön ısıtıcı ve kalsinatörlü çimento fabrikasına ait döner fırın prosesi üzerinde enerji ve ekserji analizlerinin uygulanması

    Energy and exergy analysis on rotary kiln process in a cement factory equipped with preheater and calcinator

    ONURHAN UĞUR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Makine MühendisliğiBilecik Şeyh Edebali Üniversitesi

    Makine ve İmalat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HASAN YAMIK

    DOÇ. DR. EMİN AÇIKKALP

  3. Proses güvenliğinde değişimin yönetimi sistemi önerisi: Çimento sektöründe yakıt değişimi için uygulanması

    Proposal of management of change system in process safety: Application for fuel change in cement industry

    DUYGU DEMİRELLİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Kimya MühendisliğiGazi Üniversitesi

    Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA SUNA BALCI

    DR. MUSTAFA SERHAT EKİNCİ

  4. Tipik bir çimento fabrikası için enerji ve kullanılabilirlik analizi

    Energy and availability analyses in a typical cement factory

    NAMIK ÜNLÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    EnerjiGebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü

    Enerji Sistemleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ALP ER KONUKMAN

  5. Yüksek fırınlarda döner plaka kullanılarak cüruf elde edilmesi ve atık ısı kazanımına etkilerinin araştırılması

    Using rotating plate in blast furnaces for obtaining slag and investigating the effects on waste heat recovery

    ÖKKEŞ CİĞERLİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Makine Mühendisliğiİskenderun Teknik Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜSEYİN TURAN ARAT