Erzurum'da çalışan hekimlerde tükenmişlik düzeyi ve sosyo-demografik değişkenlerle ilişkisi
Burnout among medical doctors working at erzurum and its relation with socio-demografhic variables
- Tez No: 248396
- Danışmanlar: PROF. DR. ASUMAN GÜRAKSIN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Araştırma 2007 yılında Erzurum'da çalışan hekimlerin tükenmişlik düzeyini ölçmek ve buna etki eden etmenleri belirlemek amacıyla kesitsel olarak planlanmıştır. Erzurum il genelinde Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastaneler ve sağlık ocakları, Üniversite hastaneleri ve özel hastanelerde görev yapan hekimler araştırma kapsamına alınmıştır. Sağlık müdürlüğünden, tıp fakültesi personel müdürlüğünden, özel hastane başhekimliklerinden elde edilen listelerden 1166 hekimin görev yaptığı tespit edilmiştir. Araştırmanın örneklemi, ½ oranında sistematik örneklem yöntemi ile belirlenmiş ve 711 hekime anket uygulanmıştır.Araştırmada hekimlerin sosyo-demografik özellikleriyle, çalışma koşulları, alışkanlıkları, boş zaman uğraşıları ile ilgili bilgileri toplamaya yönelik kişisel bilgi formu ve Maslach tükenmişlik ölçeği kullanılmıştır.MTÖ alt boyutları normal dağılıma uymadığı için nonparametrik testler (Kruskall- Wallis ve Mann Withney U testi ) uygulanmıştır. MTÖ'nün alt boyutlarının birbiri ile olan ilişkilerinin ve bazı sayısal değişkenlerin ( yaş, çocuk sayısı, meslekte toplam çalışılan süre, son kurumda toplam çalışılan süre ve aylık nöbet sayısı) değerlendirilmesi için Spearman sıralı korelasyon analizi yapılmıştır. Duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı puanı median değerinden ikiye bölünerek değişkenler, ikili değişken haline getirilmiş ve diğer bağımsız değişkenlerin puanlar üzerindeki etkisi lojistik regresyon analizi ile ölçülmüştür. Düşük olanlar referans kabul edilip diğer bağımsız değişkenlerle birlikte binary lojistik regresyon analizine alınmıştır.Çalışmaya katılan hekimlerin %49.0'unun Sağlık Bakanlığı'na bağlı kuruluşlarda, %46.4'ünün üniversitede, %4.6'sının özel sağlık kuruluşlarında çalıştıkları; Hekimlerin yaklaşık olarak %60'ının 34 yaş ve altında olduğu %65'i erkek olduğu, %72.9'unun evli, evli olan hekimlerin %81.9'unun çocuğunun olduğu saptanmıştır. Hekimlerin %75.9'unun eşlerinin çalıştığı ve %20.3'ünün yönetimle ilgili görevlerinin olduğu, %42.9'unun meslekte toplam hizmet yılının 6 yıl ve altında olduğu, % 73.8'inin ise halen çalıştığı kurumdaki hizmet yılının 6 yıl ve altında olduğu belirlenmiştir. Hekimlerin %57.1'inin nöbet tuttuğu, nöbet tutanların %43.7'sinin aylık nöbet sayısının 6 ve üzerinde olduğu, %85.2'sinin mesleğini isteyerek seçtiği, %47.5'inin doğru seçim yaptığını düşündüğü, %54.6'sının ise çocuğunun hekim olmasını istemediği belirlenmiştir.Duygusal Tükenme ve duyarsızlaşma ile aylık nöbet sayısı arasında pozitif yönde önemli bir korelasyon saptanırken, hekimlerin yaşı, çocuk sayısı, meslekte toplam çalışılan süre arasında istatistiksel olarak negatif yönde önemli bir korelasyon olduğu gözlenmiştir.Kişisel başarı puanı ile yaş, çocuk sayısı, meslekte çalışılan süre ve son kurumda çalışılan süre arasında pozitif yönde bir korelasyon saptanırken, aylık nöbet sayısı arasında negatif yönde bir korelasyon olduğu gözlenmiştir.Çalışmamıza katılan hekimlerde, tükenmişliğin üç alt boyutu olan duygusal tükenme (15.6 ± 7.0), duyarsızlaşma (5.7 ± 3.9) ve kişisel başarı noksanlığı (21.0 ± 4.4) düşük düzeyde bulunmuştur. Tükenmeyi en çok yaşayan grubun araştırma görevlilerinin olduğu bulunmuştur. Yaşla birlikte çalışmamıza katılan hekimlerin tükenme düzeyleri azalırken kişisel başarı düzeyleri artmaktadır. Özel hastanelerde çalışan hekimlerin tükenme düzeyleri en düşük grup olduğunu tespit edilmiştir. Mesleğini kendi isteğiyle seçtiğini belirten hekimlerin duygusal tükenme ve duyarsızlaşmayı daha az yaşadıkları saptanmıştır. Çocuğunun hekim olmasını isteyen hekimlerin tükenme düzeylerinin düşük olduğu saptanmıştır.Sonuç olarak; fiziksel, duygusal ve zihinsel bulgu ve belirtilerle kendini gösteren tükenmişlik, erken tanınmazsa ciddi sağlık sorunlarına yol açarak hekimlerin çalışma performanslarını olumsuz yönde etkileyebilir. En önemli nedeninin çalışma ortamındaki aşırı iş yükü ve bunun sonucu oluşan stres olduğu düşünülen tükenmişlik kamu kurumlarında daha çok yaşanmaktadır. Kamu kurumlarındaki organizasyon bozuklukları, sosyal desteğin yeterince sağlanamaması, ekip anlayışının eksikliği ve iletişim sorunları buna yol açan önemli etmenlerdir. Hekimlerin yakınmaları dikkate alınarak çözüm yolları geliştirilmeli, özlük hakları iyileştirilerek maaşları hakettiği düzeye çıkarılmalı, çalışma koşulları süratle iyileştirilmeli, üzerlerindeki aşırı iş yükü yeterli isdihtam sağlanarak azaltılmalı, hekimlerin kendilerini ifade edebilmeleri sağlanabilmeli, nöbet yükleri azaltılmalı ve nöbet ertesi izin kullanmaları sağlanmalıdır.Tükenmişlikle baş etmek için bir yandan gevşeme teknikleri gibi bireysel yöntemler kullanılabilir diğer yandan da sosyal destek grupları kurarak benzer koşullar altındaki hekimlerin iş ortamlarının zorlukları ve stresle baş etme yollarını karşılıklı tartışmaları ve fikir alışverişinde bulunmaları sağlanabilir.
Özet (Çeviri)
The research was planned cross-sectional in order to measure the level of burnout of the medical doctors in Erzurum Province and to define the factors affecting it. The medical doctors working in hospitals and health centers attached to the Ministry of Health, university hospitals and private hospitals were included in the research. From the lists obtained from Provincial Health Directorate, University and Private Hospital Administrations, it was detected that 1166 medical doctors were in duty in the Province. The sample of research was defined with the method of systematic sampling at a rate of 50 percent and the questionnaire was applied to 711 medical doctors.In research, personal information forms aiming at collecting information related to socio demographic characters, working conditions, habits and leisure activities of the medical doctors were used and Maslach Burnout Inventory was employed.Non-parametric tests (Kruskall-Wallis and Mann Withney U test) were applied as the lower dimensions of MBI are not fitted to normal distribution. Spearman rank correlation analysis were conducted for evaluating the interrelationships among lower dimensions of MBI and some quantitative variables such as age, number of children, the professional working duration, the working duration in the last place of work and monthly number of duty turns. Variables were converted into dual variables by splitting Emotional Exhaustion, Depersonalization, and Personal Accomplishment in two parts from median values; and the effects of other independent variables on grade points were estimated by logistical regression analysis. The lower ones were considered as reference and were taken into binary logistical regression analysis together with other independent variables.49 percent of the medical doctors included in the research was from the institutions attached to the Ministry of Health, 46.4 percent from university hospitals and 4.6 percent from private health institutions. It was also seen that 60 percent of the sample were 34 years old or lower and 65 percent were male while 72.9 percent of medical doctors were married and of which 81.9 percent have children. On the other hand, 75.9 percent of samples were married with a working spouse and 20.3 percent has administrative duties. 42.9 percent have six-year and less working time in their professional life while 73.8 percent have six-year and less working time at the institution they work. 57.1 percent of medical doctors have turn of duty of which 43.7 percent have six and more monthly duty turns. 85.2 percent have declared that he has chosen his profession with his own will while the 47.5 percent think that he had a right choice. 54.6 percent, however, stated that he/she did not desire their children to choose the same profession.A statistically significant positive correlation was detected between the number of monthly turns of duty and emotional exhaustion and depersonalization. Again a statistically significant but negative correlation was found between emotional exhaustion and depersonalization and the age, number of children and the working years in profession.A positive correlation was observed between personal accomplishment and age, number of children, the working years in profession and the working years in the last institution while a negative correlation was seen between personal accomplishment and the number of monthly turns of duty.It was observed that the lower three dimension of burnout syndrome, that is emotional exhaustion (15.6 ± 7.0), depersonalization (5.7 ± 3.9) and personal accomplishment flaw (21.0 ± 4.4) were at low levels. It was found that the group experiencing the burnout at the highest level was research assistants. As the age increased, the level of burnout was diminishing while personal accomplishment levels were going up. It was observed that the medical doctors working for private hospitals have the lowest level of burnout. On the other hand, it was detected that those who chose their professions by their own will had experienced emotional exhaustion and depersonalization at lesser extents. Those who desire that their children choose the same profession had a low level of emotional exhaustion.As a conclusion, if burnout associated with physical, emotional and mental signs and symptoms is not recognized in time, it may reduce the performance of medical doctors by causing serious health problems. Burnout, which is supposed that the most important cause of it is excessive workload and accordingly the high stress levels, are seen in public institutions to a great extent. Organizational disorders, lack of social support, deficiency of team work and communication problems are the main causes for the higher incidence of burnout in public institutions.The research findings may lead us to think that the problems associated with burnout could be alleviated if the working conditions are improved, the wage levels are increased, the working hours are diminished, the work load is decreased, the duty turns are lessened and the leaves after duty turns are secured. In addition, to overcome burnout, individual methods such as relaxation techniques could be used. On the other hand, by forming social support groups, medical doctors sharing the same conditions may have a forum to discuss their problems and exchange ideas in order to find the ways combating the difficulties related to working environment and stress.
Benzer Tezler
- Erzurum'da birinci basamak sağlık kurumlarında görev yapan hekimlerde iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri ile etkili faktörlerin incelenmesi
To research the job satisfaction and burnout and influential factors of doctors in primary health systems in Erzurum
AYSUN ARAS
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
Halk SağlığıAtatürk ÜniversitesiDahili Tıp Bilimleri Bölümü
PROF. DR. ASUMAN GÜRAKSIN
- Erzurum il merkezinde çalışan hekimlerde yaşam kalitesi, algılanan stres düzeyi ve etkileyen faktörlerin incelenmesi
Evaluation of quality of life, perceived stress levels and affecting factors of physicians working in Erzurum
ERCAN ÖZYILDIRIM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
Halk SağlığıAtatürk ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ZAHİDE KOŞAN
- Sığırlarda şap hastalığının neden olduğu ayak hastalıkları komplikasyonlarının değerlendirilmesi
Evaluation of the foot complications resulting from foot and mouth disease in cattle
SAYED ATAOLLAH EMADİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Veteriner HekimliğiAtatürk ÜniversitesiCerrahi (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAFER OKUMUŞ
- Erzurum il merkezindeki aile sağlığı merkezinde çalışan hekimlerin mevsimsel grip aşısına bakış açısı, kendilerine uygulamaları ve hastalarına önerme durumlarının karşılaştırılması
Comparison of the perspective of the physicians working at the family health center in Erzurum province to the seasonal influenza vaccine, their practises and their propositions to their patients
MERCAN YAĞIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiAtatürk ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KENAN TAŞTAN