Ortadoğu'da su sorunu ve Türkiye'nin sınıraşan suları
Water conflict in Middle East and transboundary rivers in Turkey
- Tez No: 249387
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KAMER KASIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Sınıraşan sular, Orta Doğu, Fırat ve Dicle, Transbounboundary rivers, The Middle East, Tigris, Euphrates
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bölümü
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Dünya üzerinde, tüm canlıların yaşamlarını sürdürmek için ihtiyaç duyduğu en önemli doğal kaynağın ?su? olduğu kuşku götürmez bir gerçektir. Ancak insanoğlu yüzyıllar boyunca pek çok kaynağın kullanımında olduğu gibi suyun kullanımında da ekonomik davranmamış, suyun tükenebilecek bir meta olduğunun bilincine varamamıştır. Son yıllarda nüfus artışı, su kaynaklarının plansız kullanılması, küresel ısınma ve bunun yol açtığı iklim değişiklikleri gibi unsurlar kuraklık sorununu beraberinde getirmiş bu da bir su bilinci politikasının oluşturulması zorunluluğunu doğurmuştur.Yapılan araştırmalarda, yerküre üzerinde 26 ülkenin su kıtlığı çektiği, 30 yıl içinde en az 46, en fazla 52 ülkenin, 2050 yılında ise 65 ülkenin daha su kıtlığı çeken ülkeler arasına dahil olacağı ortaya konulmaktadır. Dünya nüfusunun 2050 yılında 7 milyar olacağı ve bu rakamın yüzde 60'ının yeterli miktarda sudan mahrum kalacağı uzmanlarca ifade edilmektedir. Bu sebeple sahip olunan bu kaynağın, gelecek dönemlerde bu kaynağa yeterli düzeyde sahip olmayan ülkeler üzerinde bir baskı ve yaptırım unsuru olarak kullanılma olasılıkları dünya gündemini meşgul etmektedir.Bu tez; su sorununu en derinden yaşayan coğrafyalardan Orta Doğu Bölgesi ve bu bölge içinde olabileceği ileri sürülen su kaynaklı çatışmaları neden sonuç ilişkisi içerisinde irdelemek, genel kanının aksine barışçıl ve yapısalcı çözüm yollarıyla bölgede geleceğe yönelik olumlu su politikalarının neler olabileceği konusunda analizlerde bulunma amacı taşımaktadır.Çalışma üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Birinci bölüm su ile ilgili uluslararası kavramların tanımlarını içermektedir.İkinci bölümde, ülkeler arasında çatışma unsuru olarak görülen sınıraşan sular ve su sistemleri ile ilgili Uluslararası Hukuk Derneği (UHD), Uluslararası Hukuk Komisyonu (UHK), Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UN/ECE) gibi uluslararası örgütlerin su konusunda yaptıkları çalışmalar ve uluslararası düzeyde su sorununun yol açtığı uyuşmazlıklara çözüm aramak için oluşturdukları hukuk kuralları ele alınmıştır.Üçüncü bölümde ise genel bağlamda dünya üzerinde su kıtlığına neden olan etmenler ve spesifik olarak ise Ortadoğu coğrafyasındaki su sorunu, Türkiye, Suriye ve Irak üçgeni içerisinde ele alınmıştır. Suyun Ortadoğu havzasındaki yeri, Ortadoğu'ya hayat veren başlıca su kaynakları, Türkiye'nin sınıraşan sularından Fırat, Dicle nehirleri ve bu nehirlerin Ortadoğu su sorununa etkileri ile Türkiye'nin bu bağlamda Irak ve Suriye devletleri ile yaptığı hukuki düzenlemeler ve ?Su savaşı mı yoksa su barışı mı?? sorusuna cevap verilmeye çalışılmıştır. Türkiye'nin uzlaşmacı su politikasının bir sonucu olan, Barış Suyu Projesi, Üç Aşamalı Plan, Manavgat Suyu Projesi ve GAP projelerinden bahsedilerek bölgede şekillenecek hidro-politik yaklaşımlara dair tespit ve analizlerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
It is clear that, water is the most important natural resource in the world and speices need it for continue their life. Unfortunately, for centuries, human being acted very careless about using water just like many different natural resources. But mankind couldn?t realise that water isn?t an endless source. In recent years, growing population, unplaned use of water resources, global warming and climate change cause water scarcity. And this issue endenger a necessity of water politics.Researches, shows that, there are 26 countries that suffering from water shortage in the world. And in thirty years time, minimum 46 maksimum 52 countries, would be suffering from the same issue. It is estimated that, there will be 65 countries which suffer from water shortage in 2050. Specialist convey that; world?s population will be 7 billion and sixty percent of this population will be devoided of enough water. Therefore water- rich countries believe that this natural resource is a power factor. And it is possible that, they may use this resource as a pressure and sanction element for the other countries which are not lucky to have enough water.This thesis aim to explain; The Middle East; the geography where the water problem is being faced deeply. And the reasons and results which may cause conflicts around water issue in this area. On the countrary to general idea this thesis suggest to peacefull solitions and positive hidro politics way for this geographies future.This thesis consists of three parts and a conclusion. The first part dwells on international terms related to water issues.The second part of the study aim to explain the transboundary water and transboundary water system which are accepted as a quarell element among to countries around the world. The international organizations such as International Law Association, United Nations Economic Commission for Europe legal regulations to solve this issue.Water in the Middle East, The Middle East inital water resourses, Turkey?s transbounboundary rivers Tigris and Euphrates and their effect to water issues in The Middle East and the agrements about this problem between Iraq, Syria and Turkey, Western countries approach to The Middle East water problem are examined in the thirt part of the thesis.In conclusion, The reasons which cause water shortage all around the world and specifically water problems in he Middle East and its effect to Turkey, Syria and Iraq are described. The question is ?Water war or water peace?? tried to be answered. Turkey?s water politics in the geography of Middle East and Turkey?s suggestions to solve this problem arealsogiven.
Benzer Tezler
- Uluslararası Hukuk açısından Fırat ve Dicle nehirleri
Fırat and Dicle rivers from the point of international law
TAMER USTAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Kamu YönetimiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. METE TUNCOKU
- Türkiye-Irak ilişkilerinde sınıraşan sular faktörü
The Factor of trans boundary waters in Turkey-Iraq relations
OSMAN DURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Uluslararası İlişkilerHacettepe ÜniversitesiSu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN BAĞIŞ
- Orta Doğu'da su sorunu ve Türkiye'nin güvenlik politikası
Water problem in the Middle East and Turkish security policy
HASAN İLKER ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Uluslararası İlişkilerDokuz Eylül ÜniversitesiTürkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. OKTAY GÖKDEMİR
- Sınır aşan sular ve Ortadoğu'da su sorunu
The Rivers which cross more than one country and the stream problem in the Middle East
KEMAL ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk İnkılap TarihiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEYHAN KOÇ