Osmanlı Döneminde Budin
Budin During Ottoman Era
- Tez No: 250253
- Danışmanlar: PROF. DR. HİCRAN YUSUFOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Tarih, Western Linguistics and Literature, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hungaroloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 349
Özet
1541 yılında Kanunî Sultan Süleyman'ın Macaristan seferiyle uzun yıllardan beri İstanbul-Viyana çekişmesine sahne olan Budin Osmanlı'nın eline geçmiş ve Budin Beylerbeyliği kurulmuştu. Bu tarihten itibaren Osmanlılar yaklaşık 1,5 asır Avrupa'nın göbeğindeki bu merkezde kalmış ve bir ateş çemberinin arasında Budin'i hakkıyla yönetmeyi başarmışlardı.Macaristan'daki Türk hâkimiyeti dönemde Osmanlı'nın Avrupa politikası Budin'de temsil edilmiş, Batı'ya yönelik pek çok önemli sefer ve akın buradan idare edilmiştir. Osmanlı devlet teşkilatı ve yönetim biçimi ile birlikte sosyal, ekonomik ve kültürel yapısı da işte bu sırada etkili bir şekilde Orta Avrupa'ya taşınmış oldu.Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa'daki bu en önemli kalesi askerî ve coğrafî açıdan büyük bir öneme sahipti. Avrupa'daki en tehlikeli düşmanlar bu kapıdan bertaraf ediliyor ve Avrupa siyaseti buradan yönlendiriliyordu. Bu açıdan buranın idaresinin ve idarecilerinin kusursuz denebilecek ölçüde başarılı olması gerekiyordu.Osmanlı Budin'i ele geçirdikten hemen sonra buraya en seçkin paşalarını atadı. Askerî yahut siyasî tecrübesi yüksek kimselerden seçilen bu beylerbeyleri öncelikli olarak ülke güvenliğini sağladılar, ardından sorumlu oldukları tebaanın ekonomik açıdan kalkınmasına çalıştılar. Öncelikli olarak ticaretin gelişmesine önem verildi. Ticarette itibarın sağlanması, tâcirlerin korunması, yeni pazar yerlerinin temini, yol güvenliğinin sağlanması ve yabancı tüccarların ülkeye çekilmesiyle Budin Avrupa'nın en önemli pazar yerlerinden biri haline geldi.Osmanlı Budin'in eski ve yeni sakinleri arasında da bir ayırım yapmadı. Burada farklı din yahut ırka mensup kişiler aynı pazarda aynı şartlar altında ticaretini yapabiliyor, dileyen kendi ibadethanesine, kendi okuluna gidebiliyor, hatta bunların din görevlilerini bizzat Osmanlı tahsis ediyordu. Bu açıdan Osmanlı'nın Macaristan politikasının geniş özgürlüklere açık olduğunu söyleyebiliriz.Çalışmamızda Budin'nin Osmanlı dönemindeki yapısını ayrıntılı olarak inceleyerek Osmanlı-Macar tarihinin bir dönemini ele aldık ve Türk-Macar kaynaklarını karşılaştırarak yeni ve orijinal bilgilere ulaşmayı amaçladık. Tez çalışmamıza Budin'in fethini hazırlayan tarihi hadiseleri detaylarıyla inceleyerek başladık. Ardından Budin beylerbeylerinin hayatları ve yazışmalarını değerlendirdik. İlerleyen bölümlerde Türk hâkimiyet devrinde Budin'de yaşayan nüfusun sosyal, kültürel ve ekonomik yapısını detaylarıyla incelemeye çalıştık. Özellikle Budin halkının din ve milliyete göre sınıflandırılması, geçim kaynakları, Budin'in ticaretteki ve tarımdaki gücü üzerinde durduk. Osmanlı'nın Budin vilâyetinin gelişmesine ne derece önem verdiğini ve bu vilâyeti sömürge değil, vatan olarak kabul ettiğini göstermeyi amaçladık.Bahsettiğimiz tüm bu hususların en önemli delilleri Budin beylerbeylerinin yazışmalarıdır. Osmanlı'nın Budin'de ve Macaristan'ın tümünde ne gibi işler yaptığını, ülkeye neler kazandırdığını, dönemin olaylarını, anlayışını, halkın içinde bulunduğu durumu, savaşları ve sonuçlarını, ekonomik ve sosyal yapıyı, devlet teşkilatlanmasının nasıl olduğunu kısacası Budin ile ilgili olarak ele aldığımız tüm konuları bu yazışmalar vasıtasıyla adeta o dönemde yaşıyormuş gibi görebiliriz. Bu nedenle Osmanlı hâkimiyeti devrinde Budin'i incelemek için bu yazışmaların büyük bölümünü çalışmamıza dâhil ettik ve böylece yaşanan tüm olayları o döneme giderek Budin'in muhafızlarının ağzından dinleme fırsatı bulduk. Doktora tez çalışmamızda elde ettiğimiz yeni vesikalar ve Türk-Macar kaynaklarını karşılaştırarak elde ettiğimiz bilgilerle Budin tarihinin bir bölümüne ışık tutmaya çalıştık.
Özet (Çeviri)
SUMMARYFollowing Kanuni Sultan Süleyman?s occupation in Hungary in 1541, Budin, which was subjected to İstanbul-Vienna tension for long was transferred to Ottoman Empire thus budin governorate was established. As of that date, Ottomans stayed in this center at the hub of Europe and have managed to successfully govern Budin, which was at the center of a fire ring.During Turkish rule in Hungary, Ottoman Empire?s Europe policy was represented in Budin, numerous important occupations and raids towards West were conducted from there. It was at that time that the Ottoman state structure and way of government as well as social, economic and cultural structure were effectively transferred to Central Europe. This vital Ottoman castle in Europe was of utmost importance in both military and geographic point of view. It was through this gate where the most dangerous enemies in Europe were thwarted and European politics was governed. With this perspective, the administration and administrators here should be perfectly successful.Just after it took Budin over, Ottomans appointed their top generals here. These governors, who were selected among those having either military or politically wide experience first ensured security, and then they worked on the economic development of the nationality for which they are responsible. Priority was given to the development of trade. Ensuring the privilege in trade, protection of the merchants, providing new marketplaces, ensuring the road safety and attracting foreign merchants to the country were the first activities, and by realizing them, Budin became one of the most important marketplaces of Europe.Ottoman Empire did not make any discrimination between the former and the new residents of Budin. In Budin, those who belong to different religion or race was able to do trade in the same market under equal conditions, everyone could go to his/her own worship house, school and even their preachers were appointed by the Ottoman Empire. Within this perspective, we can say that Ottoman Empire?s Hungary policy was open to wide freedoms.In our Project, we dealt with a certain period of Ottoman-Hungarian history by scrutinizing the structure of Budin during Ottoman era and tried to reach new and unique information by comparing Turkish and Hungarian sources. We started our dissertation by analyzing in detail the historical events which prepared for Budin?s conquer. We evaluated the lives and correspondences of Budin governors. At the following stages, we tried to examine in detail the social, cultural and economic structure of the population in Budin, we concentrated especially on the classification of the people of Budin on the basis of religion and nationality, their means of existence and power of Budin in trade and agriculture. Our objective was to show the importance attached by the Ottoman Empire to the development of Budin and that it considers Budin as country, not as a colony.The most important evidence stated above is the correspondences of the Budin governor. Via these correspondences, we can see issues such as what kind of endeavors Ottoman empire did in Budin, events of the era, the perception, the conditions of the people, wars and their outcomes, economic and social structure, the state organization, briefly each and every topic we are dealing with on Budin as if we are living in that period. That?s why we have included majority of these correspondences in order to analyze Budin during Ottoman era and thus had the opportunity to listen the events in the words of the guards of Budin. Thus, thanks to the information we gathered from new certificates we acquired and by comparing the Turkish-Hungarian resources, on our dissertation we have had the opportunity to examine Ottoman policy on Budin in a new and different point of view and to shed light on a certain part of Budin history which is not quite known in Turkey.
Benzer Tezler
- Kuruluş dönemi Osmanlı fetihlerinde dinin rolü: 1299-1402
Role of religion in the conquests at the era of Ottoman Empire's establishment: 1299-1402
ÖMER CİDE
Doktora
Türkçe
2013
TarihErciyes Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEFAETTİN SEVERCAN
- Kitâbu İmâniyye (metin-gramer-sözlük)
Kitâbu İmâniyye (text-grammar-dictionary)
MURAT GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH
- Divan-ı Hümayun Mühimme kayıtlarına göre 16. yüzyılda İmadiyye Hükümeti
The Government of Imadiyye in the 16th century according to the Divan-ı Hümayun Mühimme records
AMAL MAHER ISMAEL
- Kuruluşundan günümüze azınlık ve yabancı okulları ve bu okullardan mezun olan öğrencilerin Türk toplumunda üstlendiği roller
Başlık çevirisi yok
HALİT ERTUĞRUL
Doktora
Türkçe
1997
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM YILDIRIM