Yatırım kuramı bağlamında evli çiftlerde uyum, nedensel ve sorumluluk yüklemeleri ile yalnızlık arasındaki bağlantılar
Connections between adjustment, causality and responsibility attributions and loneliness in married couples within the context of the investment model
- Tez No: 250298
- Danışmanlar: PROF. DR. SELİM HOVARDAOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Yatırım Modeli, ilişki bağlanımını ve ilişki istikrarını açıklamada en önemli kuramlardan biridir ve son yıllarda ülkemizde de bu kurama önem verilmeye başlanmıştır. Yatırım modeline göre, ilişki doyumu, seçeneklerin niteliğini değerlendirme düzeyi ve ilişkiye yapılan yatırım, ilişki bağlanımını ve ilişki istikrarını belirlemektedir.Bu araştırmanın amacı da, evli çiftlerin nedensel ve sorumluluk yüklemeleri, bağlanma stilleri ve yalnızlık düzeylerini yatırım modeli bağlamında incelemektir. Bu araştırmanın diğer bir amacı da, evli kadın ve erkeklerin incelenen bu değişkenler açısından cinsiyet farklılıklarının bulunup bulunmadığını araştırmaktır. Bu amaçları incelemek için, 131 evli çift (131 kadın, 131 erkek), Kişisel Bilgi Formu, İlişki İstikrarı Ölçeği, İlişkilerde Yükleme Ölçeği, İlişki Ölçekleri Anketi, UCLA Duygusal Yalnızlık ve UCLA Sosyal Yalnızlık Ölçeği, son olarak UCLA Yalnızlık Ölçeği formlarını doldurmuşlardır.Araştırmanın sonuçlarına göre evli çiftler, farklılıktan ziyade benzer bulunmuşlar, çok az alt boyutlarda farklılaşmışlardır. İlişki İstikrarı Ölçeği alt boyutlarından seçeneklerin niteliğini değerlendirmede, İlişki Ölçekleri Anketinde korkulu bağlanma boyutunda ve duygusal ve sosyal yalnızlık boyutlarında kadın ve erkek katılımcılar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmuş ancak nedensel ve sorumluluk yüklemeleri açısından cinsiyet farklılıkları bulunamamıştır.Ayrıca araştırma sonucunda ilişki yatırımını, korkulu bağlanma pozitif yönde, sorumluluk güdü yüklemesi negatif yönde; seçeneklerin niteliğini nedensellik yüklemesi toplamı pozitif yönde, sosyal yalnızlık negatif yönde; ilişki doyumunu yükleme toplam ve duygusal yalnızlık negatif yönde, sorumluluk suçlama yüklemesi pozitif yönde anlamlı olarak yordamıştır.Kadın ve erkekler katılımcılar için ayrı ayrı yapılan regresyon analizleri sonucunda kadınlarda ilişkiden alınan doyumu yükleme toplamı ve duygusal yalnızlık negatif yönde yordarken, erkeklerde sorumluluk niyet (kasıt) yüklemesi negatif yönde yordamıştır. Seçeneklerin niteliğini kadınlarda yükleme toplamı pozitif yönde yordarken, erkeklerde nedensellik yüklemesi toplamı pozitif yönde yordamaktadır. İlişkiye yapılan yatırımı kadınlarda duygusal yalnızlık negatif yönde, hem kadınlarda hem de erkeklerde korkulu bağlanma pozitif yönde yordamıştır.Araştırmanın sonuçları, ilgili kuramsal yaklaşımlar, yabancı ve yerli literatürde bulunan çalışmalar temelinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Investment model is one of the most significant theories in providing an explanation for the relationship commitment and relationship stability and in the recent years people in our country have begun to attach importance to this model. According to the investment model, the relationship satisfaction, the level of the evaluation of the quality of alternatives and relationship investment are determinants for the relationship commitment and relationship stability.The aim of this research is to study the levels of causality and responsibility attributions, attachment styles and loneliness of the married couples within the context of the investment model. Another aim of this research is investigate whether or not there are gender differences in terms of these variables examined for the married men and women. In order to examine these aims, 131 married couples (131 women, 131 men) filled in the Demographic Information Form, Relationship Stability Form, Relationship Attribution Measure Form, UCLA Emotional Loneliness Form and UCLA Social Loneliness Scale Form and finally UCLA Loneliness Scale Forms.According to the results of the research, the married couples were found to be more similar than being different and they differentiated only in very few sub-levels. In the evaluation of the quality of alternatives, one of the sublevels of the Relationship Stability Scale, in the level of the fearful attachment within the Relationship Scale Questionnaire and the level of emotional and social loneliness, meaningful differences were found out between the female and male participants but no gender differences were found out in terms of causality and responsibility attributions.Also, as a result of the research, the relationship investment was affected positively by the fearful attachment, negatively by the responsibility motive attribution; the quality of alternatives was affected positively by the totality of causal attribution and negatively by the social loneliness; relationship satisfaction was affected negatively by the totality of attribution and positively by responsibility blaming attribution in a meaningful manner.Regression analyses carried out separately for the women and men participants revealed that in women, relationship satisfaction was affected negatively by the totality of attributions and emotional loneliness, while in men, this was affected by the responsibility intention (deliberateness) attribution. In women the quality of alternatives was affected positively by the totality of attributions, while in men this was affected positively by the totality of causality attributions. In women, relationship investment was affected negatively by the emotional loneliness, while this was affected positively both in women and men by the fearful attachment.Results of the research have been discussed by the relevant theoretical approaches and the studies in the foreign and local literature.
Benzer Tezler
- Hukuki-politik ve ekonomik değişikliklerin örgütlerin hayatta kalma ve ölüm oranlarına etkisi: Türkiye bankacılık popülasyonu, 1923-2011
The effects of legal-political and economic changes on the survival rates of specialist and generalist organizations, Turkish banking population, 1923-2011
ÇİĞDEM KAYA
- Finansal halkla ilişkiler faaliyetlerinde S- ticaret özelliklerinin Kent ve Taylor'ın diyalojik iletişim kuramı bağlamında yatırımcı perspektifinden değerlendirilmesi
Evaluation of S-commerce features in financial public relations activities from the investor perspective within the context of Kent and Taylor's dialogic communication theory
ESİN DEMİR
Doktora
Türkçe
2025
Halkla İlişkilerAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇETİN MURAT HAZAR
- Romantik ilişkilerde kadın ve erkek perspektifinden kıskançlık
Jealousy in romantic relationships from the perspective of male and female
YASEMİN CİNGÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiAkdeniz ÜniversitesiKadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURŞEN ADAK
- Postmodern dönemde değişen konut algısı bağlamında kapalı siteler: Başakşehir, Kayabaşı Mahallesi örneği
Gated communities in the context of the changes in housing perception during the postmodern period: Example of Başakşehir, Kayabaşı neighbourhood
MÜNİRE RANA BAĞDAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZAFER SAĞDIÇ
- Ev sahibi ülkenin kurumsal yönetim mekanizmasının yabancı işletmenin ortaklık payı üzerindeki etkisi: Anglo-sakson ve kıta avrupası modelinden gelen yabancı ortaklar
The impact of host country's corporate governance mechanisms on foreign company's partnership share: Foreign partners from anglo-saxon and Europe continental model
ERTUĞRUL KAROĞLU