Okul öncesi dönem engelli çocuğa sahip annelerin çocuklarını kabullenişleri ile umutsuzluk düzeylerinin karşılaştırılması
Relationship between the acceptation and the hopelessness of the mothers of pre-school children with disability
- Tez No: 250917
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RENGİN ZEMBAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Okul Öncesi Dönem, Engelli Çocuk, Anne Kabul-Red, Umutsuzluk, Pre-School Period, Disabled Child, Mother Acceptance-Rejection, Hopelessness
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bölümü
- Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Bu araştırmanın genel amacı; engelli çocuğa sahip olan annelerin engelli çocuklarını kabullenme veya reddetme davranışlarına ait algısına ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi ve bunları yordayıcı olabilecek çeşitli değişkenleri belirlemektir. Bu araştırma ile otistik ve Down Sendromlu çocuklara sahip annelerin ?Anne-Çocuk İlişkileri Ölçeği (Anne Formu)? (PARQ) doğrultusunda; ?sıcaklık ve sevgi?, ?saldırganlık ve kin?, ?ilgisizlik ve ihmal? ve ?ayrıştırılmamış reddetme? alt boyutları aracılığıyla annenin engelli çocuğunu kabullenme veya reddetme davranışına ait algısının ve ?Beck Umutsuzluk Ölçeği? doğrultusunda ?gelecekle ilgili duygular ve beklentiler?, ?motivasyon kaybı? ve ?umut? alt boyutları aracılığıyla umutsuzluk düzeylerinin saptanması amaçlanmıştır.Araştırmanın çalışma grubunu 2008?2009 yılında İstanbul ilinde bulunan resmi veya özel eğitim kurumuna devam eden okul öncesi dönemdeki 49 otistik çocuk annesi ve 52 Down Sendromlu çocuk annesi; toplam 101 engelli çocuk annesi oluşturmaktadırAraştırmada engelli çocuğa sahip annelerin, çocuğun ve ailenin demografik özelliklerini belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen ?Anket Formu?, annelerin engelli çocuğunu kabullenme veya reddetme davranışına ait algısını saptamak amacıyla ?Aile-Çocuk İlişkileri Ölçeği - Anne Formu (PARQ) ? ve annelerin umutsuzluk düzeylerini belirlemek amacıyla ?Beck Umutsuzluk Ölçeği? kullanılmıştır.Araştırmanın bulgularında; annenin engelli çocuğunu kabullenme veya reddetme davranışına ait algısı çocuğun yaşı, cinsiyeti, ailedeki çocuk sayısı, ailenin gelir düzeyi, annenin yaşı ve annenin eğitim durumu değişkenlerine göre farklılaşmadığı; fakat çocuğun engel grubuna göre farklılaştığı bulunmuştur. Otistik çocuğa sahip annelerin reddetme puanı ?saldırganlık ve kin? alt boyutunda daha yüksek çıkmıştır. Annenin umutsuzluk düzeyi çocuğun cinsiyeti, annenin yaşı değişkenine göre farklılaşmadığı; fakat çocuğun yaşı, engel grubu, ailedeki çocuk sayısı, ailenin gelir düzeyi, annenin eğitim durumu değişkenine göre farklılaştığı bulunmuştur. 6 yaş engelli çocuğa sahip annelerin umutsuzluk puanı daha yüksektir. Otistik çocuğa sahip annelerin ?gelecekle ilgili duygular ve beklentiler? ve ?umut? alt boyutlarında umutsuzluk puanları daha yüksek bulunmuştur. Engelli çocuğa sahip annelerin ailesindeki çocuk sayısı arttıkça gelecekle ilgili duygular ve beklentiler düzeyinde daha umutlu oldukları fakat daha fazla motivasyon kaybı yaşadıkları bulunmuştur. Ailesi `1500 TL'den az' gelir düzeyine sahip anneler ?motivasyon kaybı? alt boyutunda daha yüksek umutsuzluk puanı almışlardır. İlköğretim mezunu ve lise mezunu anneler lisans ve üstü eğitim düzeyine sahip annelere göre ?motivasyon kaybı? alt boyutunda daha yüksek umutsuzluk puanı almışlardır. Son olarak engelli çocuğa sahip annelerin toplam reddetme puanı ve toplam umutsuzluk puanı arasındaki ilişkiye bakılmış ve pozitif yönde bir ilişki bulunmuştur.Sonuç olarak annelerin engelli çocuğunu kabullenme veya reddetme davranışına ait algısı ve umutsuzluk düzeyi arasında doğrusal bir ilişki bulunmuştur. Annenin çocuğu reddetmesi durumunda daha umutsuz olduğu, kabullenme davranışı arttıkça umutsuzluk düzeyinin azaldığı saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The general purpose of this research is to compare the effects of various variables on acceptance issue of mothers with disabled children and their hopelessness levels. With this research, in line with ?Parental Acceptance-Rejectıon Questıonnaıre-Mother Form? (PARQ), it is aimed to determine acceptance and rejection behaviours of mothers with children with autism and down syndrome through ?non-warmth?, ?aggression-hostility?, ?neglect-indifference?, ?rejection-undifferentiated? sub-dimensions and in line with ?Beck Hopelessness Scale?, it is aimed to determine their hopelessness levels through ?feelings about the future?, ?loss of motivation? and ?hope? sub-dimensions..Mothers of children with autism and Down Syndrome attending an educational institution which is in Istanbul province in years 2008-2009, form the population of this research. Mothers of 49 pre-school children with autism and 52 with Down Syndrome, mothers of 101 disabled children in total attending form the sampling of this research.In the findings of the research, it is determined that age and gender of the child, number of children in the family, income state of the family, age of the mother and educational background of the mother do not have effect on mother?s acceptance issue, whereas disability group does. Rejection point of mothers of the children with autism is higher in terms of ?aggression-hostility? sub-dimensions. It is determined that while gender of the child and age of the mother do not have effect on mother?s level of hopelessness, age of the child, disability group, number of children in the family, income state of the family and educational background of the mother have effect. Hopelessness point of mothers of disabled children aged 6 is higher in all sub-dimentions. It is found that the hopelessness points in ?feelings about future and expectations? and ?hope? sub-dimensions are higher with the mothers of children with autism. It is determined that mothers of children with disability experience more hope in terms of ?feelings about future and expectations? when they have more children in the family, however they experience more ?loss of motivation?. When the family income is `less then 1500 TL? , mothers have higher hopelessness points in motivation loss sub-dimention. Compared with the mothers who are university graduate or have higher education, primary school or high school graduate mothers have higher points of hopelessness in motivation loss sub-dimention. Finally, the relationship between rejection point and the total hopelessness points of the mothers of children with disability is examined and a connection in positive direction is found.In conclusion, it is determined that there is a linear relationship between the acceptance issue and hopelessness levels of the mother of children with disability. It is found that in case of rejection mother is more hopeless, where as in case of acceptance hopelessness level decreases.
Benzer Tezler
- Anaokulu ve anasınıfına devam eden normal ve entegre eğitimi alan çocukların ebeveynlerinin okulöncesi eğitim kurumu seçimlerini etkileyen etmenler
The factors affecting pre-school education selections of parents whose children attend nursery school and kindergarten and get normal and mainstreaming education
RUKİYE KONUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Ev Yönetimi Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SUNAY YILDIRIM DOĞRU
- Zihin Kuramı Hikâyeleri Testi'nin Türk çocuklarına uyarlanması ve okul öncesi dönemdeki normal gelişim gösteren, zihin engelli ve otizmli çocukların zihin kuramı gelişimlerinin karşılaştırılması
Theory of Mind Stories Test adaptation of Turkish children and comparison of theory of mind development of normal development preschool children , mentally retarded and children with autism
OKTAY TAYMAZ SARI
Doktora
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIZ GÜVEN
- Okul öncesi 5-6 yaş ve okul dönemi 10-11 yaş normal işiten çocukların işitme engelli çocuklar ve işitme cihazları hakkında düşünceleri ve entegrasyonun etkileri
The Evaluation and comparement of preschool and school age children's thoughts and informations about hearing aids and hearing impairment
NİLAY EKŞİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Kulak Burun ve BoğazHacettepe ÜniversitesiKulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONER ÖZKAN
- Okul öncesi eğitim kurumlarına geçiş sürecindeki koklear implantlı çocukların ebeveynlerinin ihtiyaçlarının belirlenmesi
Determination the needs of the parents having children with cochlear implants during transition to pre-school institutions
SVETLANA BAYGUZINA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Kulak Burun ve BoğazHacettepe ÜniversitesiKulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ATAŞ
DOÇ. DR. ESRA YÜCEL
- Okul öncesi dönem görme engelli çocukların oyun çeşitlilik ve karmaşıklık düzeyini artırmada genişletme tekniğinin etkililiği
The effectiveness of expansion technique in increasing play diversity and copmplexity of preschool children with visual impairments
RUVEYDA ŞAHİN