Geri Dön

Kavşit (Çine-Aydın) yöresinin jeolojisi ve feldispat yataklarının incelenmesi

Investigation of the geology and feldspar deposist of the Kavşit (Çine-Aydin) district

  1. Tez No: 251397
  2. Yazar: ESRA DEMİRBAŞ
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ŞUAYİP KÜPELİ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Albit, feldispat, pegmatit, Kavşit-Çine-Turkiye, NTE, metagranit, migmatit, Menderes masifi, Albite, feldspar, pegmatite, Kavşit-Çine-Turkey, REE, metagranite, migmatite, Menderes massif
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Selçuk Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 58

Özet

Türkiyenin en önemli feldispat yatakları Batı Anadoluda Menderes masifinin güney kesiminde yer alır. Menderes Masifi Pan Afrikan-Prekambriyen yaşlı bir çekirdek ile Erken Paleozoyik-Paleojen yaşlı bir örtü serisinden oluşur. Metagabrolar tarafından kesilen bu çekirdek metasedimanter kayaçlar, gözlü gnayslar, migmatitler ve metagranitleri kapsar. Na-feldispatlar (albit ve oligoklas) için işletilen feldispat yatakları, Menderes Masifine ait Pan Afrikan-Prekambriyen yaşlı gözlü gnayslar içerisinde, genellikle KKB-GGD yönünde uzanan tektonik kontrollü pegmatitler içerisinde depolanmışlardır.Bu çalışmada Kavşit-Çine yöresinde yer alan Tahtacı ve Acıoluk feldispat yatakları jeolojik, mineralojik, jeokimyasal ve jenetik yönden incelenmiştir. İnceleme alanında Pan Afrikan-Prekambriyen yaşlı çekirdek birimleri yüzeylemektedir. Başlıca kuvars, plajioklas ve K-feldspatlardan oluşan anakayaç leptitik gnays, metasediment ve metagranitlerden oluşur. Biyotit, rutil ve sillimanit anakayaç içerisindeki aksesuar minerallerdir. Feldispat (albit) cevher kütleleri başlıca iri taneli plajioklas (albit ve oligoklas), muskovit, granat ve kuvarstan oluşur. Daha az oranlarda da K-feldspat, biyotit, klorit, epidot, titanit, rutil, disten, sillimanit, pyrite ve pirrotin görülür. Oldukça homojen bir bileşim sunan albitler (%63.06-75.49) SiO2; (% 14.18-21.42) Al2O3; (%7.24-9.99) Na2O; (%0.59-2.88) CaO ve (%0.11-0.33) K2O kapsarlar ve fazla bir ön işlem gerektirmeden sanayide kullanılabilir niteliktedirler. Fe, Ti ve P %1' den az, Mn, Cr, TOC ve TOS ise genellikle dedeksiyon limitlerinin altındadır. Albititler yan kayaca gore Si, Al, Na, Be ve Sr bakımından zengin; K, Fe, Mg, Mn, Cr, TOC, LOI, Ba, Co, Rb, V, W, Mo, Zn, Ni, As, Au, Tl ve Se bakımından ise fakirdirler. Albitit oluşumu sırasında Ti, P, Cr, Cs, Hf, Nb, Sn, Zr, Y ve Ta içerikleri hemen hemen hiç değişmeden korunmuştur. Acıoluk albititleri, Tahtacı albititlerine göre yüksek Si; düşük Al, Na, Ca, K ve LOI içerikleri ile karakteristiktir.Hem feldispat hem de yan kayaç örnekleri HNTE zenginleşmesi, ANTE fakirleşmesi ve negatif Eu anomalisi ile birbirlerine çok benzer kondrit normalize NTE grafikleri sunarlar. Bu önemli benzerlik, sadece feldispat cevherleri ile yan kayaç arasında sıkı bir kökensel ilişkinin varlığına değil, aynı zamanda feslik bir kökene de işaret eder. İstatistiksel veriler ana kayaçta NTE dağılımının başlıca apatit, rodokrozit, pirolusit, manganit ve Ca-feldispat, feldispat örneklerinde ise kromit, titanit, rutil ve anatas tarafından kontrol edildiğini gösterir. Bu farklılık, NT elementlerinin cevher oluşumu sırasında belirli ölçülerde mobilize olduğunu gösterir. Ayrıca, NT elementleri arasında belirlenen kuvvetli pozitif korrelasyonlar, NT elementlerinin uygun şartlar altında kendi minerallerini de oluşturmuş olabileceklerine işaret etmektedir. Elde edilen bütün veriler birlikte değerlendirildiğinde, feldispat yataklarının Alpin tektono-metamorfik olaylar sırasında çekirdekte meydana gelen anateksi, migmatitleşme, intrüzif yenilenme ve metasomatizma gibi bir dizi yüksek ısılı süreçleri kapsayan olaylar sonucunda doğrudan doğruya çekirdekteki feslik kökenli kayaçlardan türemiş olduğunu göstermektedir.

Özet (Çeviri)

The most important feldspar (albite) deposits of Turkey occurred in the southern part of the Menderes Massif in the western Anatolia. The Menderes Massif is represented by a Pan African-Precambrian ?core complex? and an Early Paleozoic-Paleogene ?cover series?. The“core complex”contains metasedimentary rocks, leptitic gneisses, migmatites and metagranite. These felsic rocks were cut throughout by metagabbros. The Na-feldspar (albite and oligoclase) deposits ocurred within tectonically controlled metapegmatites extending in NNW-SSE direction.In this study Tahtacı and Acıoluk deposits in the Kavşit-Çine-Aydın district were studied in terms of geological, mineralogical and geochemical aspects. Where the Pan African-Precambrian“core complex”extensively crops out. The parent rocks of the ore bodies are represented mainly by gneiss, augen gneiss, leptitic gneiss and metapelitic rocks of Pan African-Precambrian age. The gneissic rocks consist of quartz, plagioclase and K-feldspar. Biotite, muscovite, granate, zoicite/clinozoicite, titanite, apatite, rutile and opaque minerals are the main accessory minerals. The metapelitic rocks are also composed of quartz, muscovite, biotite, oligoclase, epidote, titanite, apatite, granate, garnet and opaque minerals. The feldspar ore bodies comprise mainly of coarse-grained quartz, albite, oligioclase, ortoclase, muscovite, microcline, apatite and opaque minerals. They are composed of (%63.06-75.49) SiO2; (% 14.18-21.42) Al2O3; (%7.24-9.99) Na2O; (%0.59-2.88) CaO and (%0.11-0.33) K2O. The other major oxides of Fe, Ti and P are below %1 and Mn, Cr, TOC and TOS contents are also below dedection limits. The albite ores were enriched in Si, Al, Na, Be and Sr; but depleted in K, Fe, Mg, Mn, Cr, TOC, LOI, Ba, Co, Rb, V, W, Mo, Zn, Ni, As, Au, Tl and Se with respect to the parent rock. The elements of Ti, P, Cr, Cs, Hf, Nb, Sn, Zr, Y and Ta are almost immobile. Acıoluk albitites contain higher Si and lower Al, Na, Ca, K and LOI than those of the Tahtacı deposit. The both albitite and host rock samples show very similar chondrite normalized REE patterns characterized by LREE enrichment, HREE deplement and negative Eu anomalies. These data indicate not only a closely genetic relation between host rock and albites but also a typically felsic origine. Statistical data show that the distribution of RE elements in the parent rock are mainly controlled by P-, Mn- and Ca-bearing minerals such as apatite, rhodocrocite, pyrolusite, manganite and Ca-feldspar, while in the albites, are partly controlled by Cr-, Ti- and Si-bearing minerals like chromite, titanite, rutile and anatase. This variation shows that RE elements were mobilized during albititization. Moreover, strong positive correlation among RE elements indicate that the some RE minerals could have been formed by RE elements under the appropriate conditions. All data suggest that the feldspar deposits were derived from the felsic source rocks of the core complex of the Menderes Massiv by means of anatexis, migmatitization, intrusive renovation and matasomatism processes during the high grade Alpine tectono-metamorphic events.

Benzer Tezler

  1. Çine ovası (Burdur) ve yakın dolayının hidrojeoloji incelemesi

    Başlık çevirisi yok

    SUAT TAŞDELEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1993

    Jeoloji MühendisliğiSüleyman Demirel Üniversitesi

    PROF. DR. ŞEVKİ FİLİZ

  2. Sanatta bir biçimlendirme yaklaşımı olarak Çin-Japon resminin batı resmine etkisi

    The effects of the Chinese-Japanese painting as a formulation approach in art on the paintings of west

    MERYEM GÖKMEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Resim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ. TURAN ENGİNOĞLU

  3. Kalsit ve baritin ince öğütme kinetiğinin analizi

    Analysis of fine grinding kinetics of calsite and barite

    EMİN TEKE

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Maden Mühendisliği ve MadencilikCumhuriyet Üniversitesi

    Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET CANBAZOĞLU

  4. Building a counter-image: Critical approaches to aerial view

    Karşıt görüntünün inşası: Havadan görünüme kritik yaklaşımlar

    GÜLSEN ŞENOL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Güzel SanatlarKadir Has Üniversitesi

    Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYŞE NUR EREK

  5. Karşıt üst kuarkın LHeC'de tek üretimi

    Single anti top quark production at LHeC

    VAHİDE AKGÜL ÇAVGA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Fizik ve Fizik MühendisliğiNiğde Üniversitesi

    Fizik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜSNÜ AKSAKAL