Türkiye'de teşvik sistemleri uygulama şekli ve karşılaşılan problemler
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 25658
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYRİ ERDOĞAN ALKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1993
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Para Banka Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
ÖZET VE SGSUÇ Bu tez çalışması, uluslararası ticaretin, tarım ve hizmetler hariç, giderek tam bir liberizasyona doğru kaymakta olduğu, GÂTT perspektifleri çerçevesinde, korumaya ve sübvansiyonlara dayalı ekonomi politikalarına son verilmesinin istendiği bir dönemde Türkiye'de gerek AT'na tam entegrasyonun sağlanması çabası içerisinde, gerekse de Bağışız Devlet Topluluğu'ndaki Türk Cumhuriyetler inin yaratmış olduğu pazardan pay alabilme çabası ortamın da uygulanan teşvik politikalarının mevzuat yönünü ortaya koyacak, uygulama da karşılaşılan problemlere bir nebze de olsa değirdirme çalışılacaktır. Dünya talebinin yüksek olduğu yüksek teknoloji ürünlerinin üretimi için gerekli sermaye ve bilgi birikimi henüz ileri endüstrileşmiş ülkelerde mevcut değildir- Bu olguya paralel olarak yeni sanayileşmiş ülke yatırımcıları uluslararası liberizasyon hedeflerini karşılayacak bir güce de henüz ulaşamamışlardır. Uluslararası konjonktür korumacı politikalara ve sübvansiyonlara karşı gelişirken, ulusal sanayi hedefleri yine de bir sürü teşviklere ihtiyaç duymaktadır. Sos konusu çelişki günümüzün tüm dünya ülkelerinde gizli veya açık mekanizmalarının mevcudiyetini açılamaktadır. ABD temel olarak teşvik mekanizmalarına karşı tavır alırken, de-facto olarak oluşturduğu sanayi politikası ve buna bağlı olarak dış ticaret politikaları ile dolaylı bir teşvik sistemi uygulamaktadır. IAvrupa Topluluğu, kapalı teşviklerin oldukça yaygın olduğu bir ekonomik bütünleşme içerisinde bir yandan serbest rekabeti bozduğu gerekçesiyle sübvansiyonları açıkça yasaklarken diğer yandan belli koşullara uyan yaygın bir istisna sistemi geliştirme yolundadır. Türkiye usun yıllar sanayini destekleyen bir ekonomi politikası izler görünmesine rağmen, bir dizi teknik nedenlerde ötürü (ki bunun büyük bir çoğunluğu uygulamadan gelen aksaklıklar veya bürokrasinin getirdiği ağır işleyiştendir) teşvik kaynaklarını etkin ve verimli şekilde kullanamamış ve çoğu kez teşvikler basit korumacı felsefe ile karıştırılmıştır. Türkiye açık teşvik mekanizmaları nedeniyle ticari ortaklar karşısında zor duruma düşerken; teşvik mevzuatının karmaşıklığı nedeniyle de yatırımcılara yereli mesaj verilememiş ve beklenen sonuçlar alınamamıştır. Uluslararası platformda serbest ticaret felsefesi tüm taraflarca savunulurken, ülkeler ilginç ve akılcı yollardan sanayileri için teşvik mekanizmaları kurmakta, teşvikler üretim süreci içine saklanarak izleri kaybettirilmektedir. ( özellikle bu AR-GE alanında yapıldığı izlenimi veriliyorsa ) Bütün bu oluşumlar göz önüne alındığında Türkiye'nin teşvik yasalarını düzenlerken oldukça dikkatli davranması kendi 3anayi açısından çok önemlidir Avrupa Topluluğu ile gümrük birliği söz konusu olduğunda gümrük vergilerini ikame edebilecek mekenizmaların kurulması gerekecektir. Ancak bu mekanizmalar sanayicimizi tembelleştirici ve uluslararası rekabete dayanamayacağı bir yapıda olmamalıdır. Sanayi yapımızı modernleştirici, maliyetleri düşürücü, kaliteli mal üretici dokuların kurulmasına yardım eden teşviklere bir an önce yönelmek gerekmektedir. IISanayinin ve diğer sektörlerin geleceği açısından orta ve usun vadeli plânlar hasırlanırken, kısa vadede olabilecek gelişmelere çok dikkat etmek gerekmektedir. Liberisasyon rüzgarlarının estiği uluslararası rekabet alanında, Türkiye'nin yakın ticaret ortaklarının uygulamalarını iyi islemesi ve uygun rotaları saptaması gerekmektedir. ( Fakat günümüzde özellikle cam sektörün de görülmüştür, devletin korumacılık konusunda teşvik ettiği sektörü aynı samanda gelişme süreci boyunca korumaya yönelik önlemleri esnek tuttuğu gözlemlenmiştir. ) Topluluk 'ta sübvansiyonlar -başı olağan dışınaler dışında - yasaklanmıştır. Ancak buna rağmen, yıllık ortalama olarak 90 miyar doların üzerinde sanayi teşviği resmi kayıtlara geçmiştir. ( ülkemizde 1992 yılında 2.3 trilyon civandadır ).(1) Topluluk sanayinde çalışan kişi başına düşen sanayi teşvik payı 2250 dolardır. Bunların ötesinde Topluluk sanayi sektörü ürettiği katma değerin % 6.2'si kadar teşvik görmektedir. ABD'de ise Federal Devletin politik ve ekonomik gücü çeşitli karar alma organlarına dağıldığı için merkezi olarak yönlendirilen bir teşvik sistemi yoktur. Ancak değişik kuruluşların ( Ticaret, Hazine, Savunma Bakanlıkları, eyalet düzeyindeki kurumlar) belirli sanayileri kurma ve yaratmaya yönelik tedbirleri dolaylı yoldan teşviklere dayalı bir sanayi oluşturmuştur. Bu politikanın temelinde de korumacılık ve teşvik uygulamaları vardır. Halbuki ABD'de Devletin ekonomiye müdahalesi oldukça tepki gören bir konudur. Görüldüğü gibi Avrupa Topluluğu genel makro göstergelerden hareket ederek teşvik mekanizmalarını merkeziyetçi ve üye ülkeler arasında bir gö- 1. Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş., Yıllık Raporu, Ankara, 1992 IIIrüş birliğine dayandırarak düzenlerken; ABD,ademi merkeziyetci bir yapıda ve üçüncü ülkelerin teşviklerinden kendi sanayini korumak amacıyla koruma tedbirlerine başvurmaktadır. Ülkemizde genel olarak, verilen teşvikler oldukça basit mekanizmalar üzerine kurulmuştur. Bu nedenle de Türkiye, açık teşvik uygulamaları yapıldığına dair eleştiriler ile karşılaşmaktadır. Geçmişte Türk sanayinin korumacı duvarlar ardında geliştiği bir gerçektir. Ancak bugün sanayinin ulaştığı seviyede mevcut teşvik sistemi yeterli değildir ve uluslararası gelişmelere uyum gösterememektedir. ( Yinede Bursa'da, Çerkezköy'de, Tusla'da vb. yerlerde Organize Sanayi Bölgeleri oluşturularak alman yol da önemli bir gelişmedir.) Hükümetlerin, kârlılığını kaybeden sanayi ilere verdikleri destekler, kalkınmada öncelikli yörelerde yeni işletmelere sağlanan avantajlar, AR-GE faaliyetlerini özendiren yardımlar, bölgesel farklılıkları giderici önlemler teorik bazda tartışılmaz bir görünüme sahip olsalar da beklenen etkenlik elde edilememektedir. Teşvik mekanizmaları, bazı hallerde yaratılmak istenen yeni sanayiler yerine yeni kârlar ve servet getiren aygıtlar durumuna girmiştir. IV
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Yapı üretim sürecinde leed yeşil bina sertifika sisteminin değerlendirilmesi, Türkiye'den örnekler
Assessment of leed green building certification system during the construction process, models from Turkey
DEVRAN BENGÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CANDAN ÇINAR ÇITAK
- Алуу жана колдонуучулардынканааттануусун баалоо:бишкек шаарындаэмпирикалык изилдөө
E-devletin benimsenmesi ve kullanıcı memnuniyetinin değerlendirilmesi: Bişkek şehrinde ampirik bir araştırma
ACAR ŞARŞENKADIROVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2024
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZAMAT MAKSÜDÜNOV
- Türkçe-Almanca iki dilli Türkçe ders kitaplarının diller için ortak çerçeve metni açısından incelenmesi
Analysis of Turkish-German bilingual Turkish textbooks from the perspective of the common European framework for languages
ÖZLEM ONASI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESLİHAN KARAKUŞ
- İyileştirilen ve yeni yapılan yüksek hızlı demiryollarının karşılaştırılması
Comparison between upgraded high speed railway lines and newly built high speed railway lines
NURİ ERDEM ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Ulaşımİstanbul Teknik ÜniversitesiRaylı Sistemler Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜBEYDE ÖZTÜRK