Алуу жана колдонуучулардынканааттануусун баалоо:бишкек шаарындаэмпирикалык изилдөө

E-devletin benimsenmesi ve kullanıcı memnuniyetinin değerlendirilmesi: Bişkek şehrinde ampirik bir araştırma

PDF İndir

Tez No: 891499
Yazar: ACAR ŞARŞENKADIROVA
Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AZAMAT MAKSÜDÜNOV
Tez Türü: Yüksek Lisans
Konular: İşletme, Business Administration
Anahtar Kelimeler: Teknolojinin benimsenmesi, dijitalleşme, e-devlet, Technology adoption, digitization, e-government
Yıl: 2024
Dil: Kırgızca
Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
Sayfa Sayısı: 135

Özet

Teknolojik evrimin tarihi ve modern teknolojinin gelişimi, insan yaşamının çeşitli alanlarıyla yakından ilişkili tarihî bir süreci kapsamaktadır. İlk basit cihazlardan günümüzün dijital devrim çağına kadar teknolojik ilerleme, kültürü, ekonomiyi, bilimi ve toplumu derinden etkilemiştir. İnsanlar, ilk çağlardan bu yana günlük hayatlarını kolaylaştırmak için basit araçlar kullanmışlardır. İlk tekerleklerden şehirlerin ortaya çıkışına kadar teknolojik ilerleme, her zaman insan uygarlığının gelişiminin arkasındaki itici güç olmuştur. Dijital devrim, şüphesiz teknolojik gelişme tarihindeki en önemli anlardan biridir. İletişim ve bilgi paylaşımı konusundaki düşüncelerimizi değiştirmiş ve günümüzde günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası olan dijital iletişim ve bilgi depolama araçlarını yaratmıştır. Ancak, teknolojinin tarihi sadece keşifler ve icatlardan ibaret değildir. Teknoloji, aynı zamanda insanların yaşam tarzları, ulusal ekonomi, eğitim sistemi ve daha birçok şey üzerindeki etkileri de içerir. Modern bilgi teknolojileri, uygulama modellerinde hızlı değişiklikleri teşvik etmektedir. Teknolojinin benimsenmesi karmaşık bir süreçtir ve sosyal ile bireysel faktörlere bağlıdır (Straub 2009, 645–46). Modern bilgi teknolojileri, uygulama modellerinde hızlı değişiklikleri teşvik ederken, teknolojinin benimsenmesi ve memnuniyeti ölçmek için tasarlanmış olan tüm kabul modelleri, farklı yapılar ve davranışları ele alarak bu sürecin karmaşıklığını ve insanların sosyal ve bireysel faktörlere bağlı olarak teknolojiyi benimsemelerini vurgular (Momani ve Jamous 2017, 56). Bu bağlamda, elektronik hükümet (e-devlet), kamu hizmetlerinin etkin bir şekilde sunulmasını sağlamak için vatandaşlar ve işletmelerle etkileşimde bulunmanın yanı sıra, bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımını teşvik ederek toplumun dijital dönüşümüne önemli bir katkı sağlar (https://publicadministration.un.org/egovkb/en-us/Overview, 31.03.2024). İlk başta çevrimiçi hizmetler sağlamak anlamına gelen e-devlet, artık açık xii veri ve yönetim yenilikleri de dahil olmak üzere çok çeşitli işlevleri kapsamaktadır. Edevletin amacı, verimliliği, şeffaflığı ve hükümete olan güveni artırmaktır. Son yirmi yılda, kamu hizmeti sunumuna yönelik geleneksel yaklaşımı temelden değiştirmeyi amaçlayan e-devlete doğru küresel bir geçiş yaşandı. Bu değişim, bilgi ve iletişim teknolojisindeki (BİT) gelişmelerin yol açtığı bilgi ve yönetim devriminden kaynaklanmaktadır. Bu gelişmeler sayesinde iletişim daha erişilebilir ve hızlı hale gelmiş, bilgi dağıtım yöntemleri daha verimli olmuş, bu da kamu hizmetlerinin BİT araçları aracılığıyla sunulmasını hızlandırmıştır (Heeks 2001, 1–27; Kumar ve Best 2006, 1–12; Al-Mamari, Corbitt ve Oyaro Gekara 2013, 199–224). Bu değişim, kamu hizmetlerinin verimliliğini ve etkinliğini artırmayı amaçlayan hükümetler için en önemli önceliklerden biridir. Bir BM araştırması, neredeyse 193 üye devletin tamamının bir tür e-devlet uyguladığını ortaya koymuştur (BM, 2012). Ancak, farklı üye devletler arasındaki uygulama farklılıkları, yönetişim, kültür, altyapı ve insan faktörlerinin önemli etkilerini yansıtmaktadır. Her ülke, e-devlet projelerinin uygulanması için benzersiz bir ortam sunmakta ve bu, e-devlet stratejilerinin yönünü değiştiren özgün gelişmelere yol açabilmektedir (Jaeger 2003, 323–31; Al-Mamari, Corbitt ve Oyaro Gekara 2013, 199–224). Dünya çapındaki hükümetler arasında e-devlet odağı ve vizyonunda benzerlikler bulunmasına rağmen, uygulama başarısı düzeyinde farklılıklar mevcuttur. Pek çok proje, etkisiz ilk planlama ve politika uygulaması sırasında karşılaşılan beklenmeyen sorunlar nedeniyle kısmi veya tam başarısızlık olarak sınıflandırılmaktadır. 1990'ların sonlarından bu yana bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT), özellikle İnternet'in gelişmesiyle birlikte, toplum üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Dünyanın dört bir yanındaki hükümetler, vatandaşlara yönelik hizmetleri iyileştirmede BİT'in potansiyelini fark etmiş ve çevrimiçi bilgi ve işlemleri e-devletin bir parçası olarak uygulamaya başlamıştır. Ancak, gelişmekte olan ülkelerdeki hükümetler, vatandaşların mevcut hizmetlere ilişkin farkındalık eksikliği, hükümete ve internete güvensizlik gibi sorunlarla karşılaşmaya devam etmektedir. Bu sorunlar, e-devlet projelerinin başarısız olmasına neden olabilmektedir. Ayrıca, kullanıcıların çevrimiçi ağlardaki güvenlik ve xiii mahremiyet koruma sistemlerinin yeterliliği konusundaki endişeleri de e-devlet hizmetlerinden memnuniyetsizliğe yol açabilir (Al Athmay, Fantazy ve Kumar 2016, 75– 77). E-devletin uygulanmasında kullanıcı memnuniyeti üzerine yapılan birçok çalışma, asıl zorluğun vatandaş veya kullanıcı gereksinimlerinin karşılanması olduğunu göstermektedir. İki e-devlet özelliği – sistem kalitesi ve bilgi kalitesi – kullanıcıların edevlet hizmetlerini kullanma niyetleri üzerinde en büyük etkiye sahiptir. Bu durum, edevlet hizmetlerini başarılı bir şekilde uygulamak ve kullanmak için kullanıcılar için yüksek kalitede sistem ve bilgi sağlamanın gerekli olduğunu açıkça göstermektedir (Al Athmay, Fantazy ve Kumar 2016, 57-58). E-devlet (EG), devletin vatandaşlara hizmet sağlamak ve operasyonlarını geliştirmek için İnternet gibi modern teknolojileri kullandığı bir stratejidir. Birçok kişi, e-devletin vatandaşların hükümetle etkileşimini daha kolay ve verimli hale getirdiğine ve hükümete olan güveni artırmaya yardımcı olduğuna inanmaktadır. Ancak, e-devletin devlete olan güven üzerindeki etkisini inceleyen çalışmalar karışık sonuçlar ortaya koymaktadır. Edevlet kullanımı ile vatandaşların güveni arasındaki ilişkinin tam olarak anlaşılamaması, güven oluşturmak için e-devletin etkili bir şekilde kullanılmasını zorlaştırmaktadır. Bu ilişkiyi daha iyi anlamak ve e-devleti daha etkili hale getirmek amacıyla, e-devlet ile devlete olan güveni birbirine bağlayan süreçleri ortaya çıkarmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Bu alandaki ampirik araştırmalar şu anda sınırlıdır ve devlete duyulan güven ile e-devlet kullanımı arasındaki ilişki tam olarak anlaşılamamıştır (Porumbescu 2016, 1505–7). E-devletin etkinliği, vatandaşların bilinç düzeyine bağlıdır. E-devlet yoluyla vatandaşların kamu sektörü faaliyetlerine ilişkin algısının iyileştirilmesi, esas olarak devlet kurumlarının performansına ilişkin bilgilerin sağlanmasıyla ilgilidir. Bu çabalar, özellikle kamu işleri hakkında çok az bilgisi olan kişiler üzerinde en büyük etkiyi göstermektedir. Ancak, e-devlet aracılığıyla sağlanan bilgilerin devlete olan güven düzeyini nasıl etkilediği henüz netlik kazanmamıştır. Bu sürecin tam olarak anlaşılamaması, vatandaşların e-devleti kabul etmelerini yönetmek için e-devletin etkili xiv bir şekilde kullanılmasını zorlaştırmaktadır. Vatandaş etkileşimlerini geliştirmek için edevlet giderek daha popüler hale geldikçe, e-devlet bilgilerinin vatandaş-devlet ilişkileri üzerindeki etkisini daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır (Porumbescu 2016, 1509–10). E-devletin hayata geçirilmesi, devlet kurumlarının iş süreçlerinde büyük değişiklikler gerektiren karmaşık bir süreçtir ve kamu yönetiminin verimliliğini artırmayı amaçlamaktadır. Ancak, e-devlet projeleri yüksek risk taşır ve önemli bütçe yatırımlarının yanı sıra politikacıların ve uygulayıcıların dikkatini gerektirir. Bilgi sistemleri üzerine yapılan araştırmalar, bu tür sistemlerin başarılı bir şekilde uygulanmasında insani ve organizasyonel hususların önemli bir rol oynadığını doğrulamaktadır (van der Heijden 2004, 695–98; Mahadeo 2009, 392). Dijital teknolojinin etkisiyle pek çok devlet kurumu çevrimiçi hizmetlere yönelerek edevlet oluşturmuştur. Etkin bir e-devlet geliştirmek çeşitli faydalar sağlayabilir (Reffat, tarihsiz, 2–3): Elektronik ve entegre devlet hizmetleri: Kuruluşlar, vatandaşlara ve işletmelere yalnızca çevrimiçi hizmetler sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda tek bir portal üzerinden gerçek zamanlı entegre hizmetler de sunabilmektedir. Bu, onay için farklı ofisleri ziyaret etme ihtiyacını azaltır. Dijital uçurumun kapatılması: E-devlet, yeni teknolojilerin daha geniş bir nüfusa sunulmasına yardımcı olur ve özellikle gençler ve yaşlılar arasında bilgisayar okuryazarlığını teşvik eder. Vatandaşlarla ilişkilerin yeniden inşası: E-devlet, kamu sektöründe güvenin yeniden tesis edilmesine yardımcı olan kişiselleştirilmiş hizmetler sunarak vatandaşların birey olarak muamele görmesine olanak tanır. Ekonomik kalkınmayı kolaylaştırma: Hükümetler, işletmelerin çevrimiçi varlığı ve iş fırsatlarını teşvik eden çevrimiçi araçları kullanmalarına yardımcı olabilir. xv Demokrasinin teşvik edilmesi: E-devlet, belediyelerin karar alma süreçlerini bilgilendirmek amacıyla çevrimiçi tartışmalar, forumlar ve oylama yapmalarını destekleyerek demokrasiyi teşvik edebilir (Alshehri ve Drew 2011, 261). E-devletin başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için aşağıdaki önemli özelliklerin dikkate alınması gerekmektedir: Evrensellik: Vatandaşlar, internetteki tek bir portal üzerinden tüm devlet hizmetlerine erişebilmelidir. Entegrasyon: Mükerrer veri girişini önlemek ve zaman ile kaynak tasarrufu sağlamak için tüm e-devlet uygulamaları birbirine bağlı olmalıdır. Erişilebilirlik: E-devlet portali ve uygulamalarına her türlü internet bağlantısı ve cihaz üzerinden erişilebilir olmalıdır. Kullanım kolaylığı: E-devlet web siteleri, acemi kullanıcıların bile ihtiyaç duydukları bilgilere kolayca ulaşmasını ve işlem yapmasını sağlayacak şekilde kolay gezilebilir olmalıdır. Herkes için erişilebilirlik: E-devlet sistemleri engelliler için de erişilebilir olmalıdır. Güvenlik: Vatandaşların verilerinin gizliliği ve çevrimiçi işlemlerin güvenliği korunmalıdır. Gizlilik: Vatandaşlara ilişkin veriler yetkisiz üçüncü şahıslara ifşa edilmekten korunmalıdır. Modernizasyon: E-devlet, idari süreçleri herkes için verimli ve kullanışlı hale getirecek şekilde modernize etmelidir. Birlikte çalışabilirlik: E-devlet siteleri iyi bir şekilde birlikte çalışmalı ve diğer kaynaklara bağlantılar sağlamalıdır. Kalkınma: E-devlet sistemleri geliştirilmeli ve e-yönetişimin ve karar alma süreçlerine halkın katılımının temeli haline getirilmelidir (Gilbert, Balestrini ve Littleboy 2004, 291). xvi Bu özelliklerin her biri, etkili ve erişilebilir bir e-devlet yaratmak için önemlidir (Fang 2002, 4). Dünyada E-Devlet E-devletin durumunu değerlendirmek için çeşitli endeksler geliştirilmiştir. Bunlardan biri, BM Kamu Yönetimi ve Kamu Yönetimi Dairesi'nin oluşturduğu endekstir (https://publicadministration.un.org/ 31.03.2024). Bu endeks, BM üyesi ülkelerin elektronik devlet hizmetlerinin uygulanmasında elde ettiği başarıyı ölçen bir göstergedir. BM E-Devlet Hazırlık Endeksi değerlendirmesi, 191 ülkeyi kapsayarak 2001, 2003 ve 2005 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Bu endeksin temel amacı, e-devlete hazır olmanın bir ülkenin gelişmişlik düzeyine, ekonomik ve teknolojik durumuna, insan kaynaklarının gelişimine bağlı olduğunu göstermek ve kalkınmayı teşvik etmektir. Sonuç olarak, ülkelerin kalkınma potansiyelini ve e-devlet kullanma hazırlığını değerlendiren E-Devlet Gelişmişlik Endeksi oluşturulmuştur (BM, 2005). EGDI (E-Devlet Hazırlık Endeksi), ülkeler arasında e-devlet kullanım düzeyini ölçer ve üç ana faktöre dayanmaktadır: ● Telekomünikasyon Altyapı Endeksi (TII): Ülkelerin telekomünikasyon altyapısını değerlendirir. ● İnsan Sermayesi Endeksi (HCI): Eğitim ve yetenek düzeyini ölçer. ● Çevrimiçi Hizmetler Endeksi (OSI): Sağlanan çevrimiçi hizmetlerin kapsamını ve kalitesini değerlendirir. Hemen hemen tüm ülkeler dijitalleşme konusuna dahil olsa da, e-devlet kullanımındaki gelişmişlik düzeyleri farklılık göstermektedir. Şekil 1, e-devletin ülkelere göre gelişiminin dengeli olmadığını göstermektedir: E-devlet kullanımının yüksek olduğu ülkeler ve düşük olduğu ülkeler bulunmaktadır. xvii Şekil 1. EGDI Küresel Endeksi Tablo 1. E-devlet Gelişiminde Lider Ülkeler, 2022 Ülke Kıta EGDI (2020) EGDI (2021) Danimarka Avrupa 0.9758 0.9717 Finlandiya Avrupa 0.9452 0.9533 Kore Cumhuriyeti Asya 0.9560 0.9529 Yeni Zelanda Okyanusya 0.9339 0.9432 İsveç Avrupa 0.9365 0.9410 İzlanda Avrupa 0.9101 0.9410 Avustralya Okyanusya 0.9432 0.9405 Estonya Avrupa 0.9473 0.9393 Hollanda Avrupa 0.9228 0.9384 Amerika Birleşik Devletleri Amerika 0.9297 0.9151 Kaynak: UN E-Goverment Survey, 2022 Tablo 1, e-devlet sıralamalarını göstermektedir. Genellikle birinci sırayı alan ülkeler çoğu zaman bu sıralamada üst sıralarda yer alır ve ilerleyen yıllarda da başarılı sonuçlar xviii gösterir. Tablodan da görülebileceği gibi, Avrupa ülkeleri en önde yer almaktadır. Bu ülkelerde elektronik devletin gelişimini etkileyen özellikler ve faktörler hakkında ilk üç ülke için bilgi verilmiştir. Kırgızistan'da E-Devlet Kırgızistan'da e-devletin tarihi 2000'li yılların başına kadar uzanmaktadır. 2003 yılında Kırgız Cumhuriyeti Hükümeti Ulusal Portalı (www.gov.kg) oluşturuldu. 2018 yılında“Kırgız Cumhuriyeti'nin 2018-2040 Kalkınmasına İlişkin Ulusal Strateji”geliştirildi (https://www.gov.kg/, 26.04.2024). Bu strateji, sosyal, ekonomik ve kamu yönetimi alanlarını kapsamaktadır ve aynı zamanda dijitalleşme stratejilerini içermektedir. Stratejinin 3 ana amacı şunlardır: ● Modern bilgi ve iletişim altyapısının oluşturulması, ● Açık bir dijital toplumun oluşturulması, ● Kapasite geliştirme ve ortaklıkların kurulması. Kırgızistan'da çoğu internet sitesi bilgi alışverişinde bulunmayı ve haber paylaşmayı amaçlamaktadır. Vatandaşlar bu sitelere girerek çeşitli bilgilere erişebilmektedirler. Ancak bu sitelerin bireysel hizmet sunma amacı yoktur. Bununla birlikte, Kırgızistan'daki“Tunduk”portalı öne çıkmaktadır. Bu portal, özel devlet hizmetlerini içeren ve kullanımı kolay bir uygulama sunmaktadır. Vatandaşlar, kişisel verilerini girerek çevrimiçi pasaportlarına, mevcut durumlarının kopyalarına ve kişisel verilerini diğer resmi işlemlerde kullanma imkanına sahiptirler. 2024 yılı itibarıyla Kırgızistan'ın nüfusu 7.037.590 kişidir (https://www.stat.kg/ru/opendata/category/312/, 26.04.2024). Bu nüfusun internet kullanıcı sayısı ise 3.683.700 olarak kaydedilmiştir. Bu göstergeler, Kırgızistan nüfusunun interneti aktif olarak kullandığını göstermektedir.“Tunduk”portalına Mart 2024 itibarıyla 86.281 kişi kayıt olmuş ve 160'ın üzerinde hizmet vatandaşlara sunulmaktadır. Bugün Kırgızistan hükümeti çeşitli internet sitelerine sahiptir. Bunlar şunlardır: xix Tablo 2. Kırgızistan'daki hükümet web siteleri Başlık İnternet sitesi Kırgız Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu https://www.gov.kg/ky Kırgız Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı http://minjust.gov.kg/ Devlet Mülk Yönetimi Devlet Ajansı https://mammulk.gov.kg/ Kırgız Cumhuriyeti Başsavcılığı https://www.president.kg/ru Vatandaşların Kırgız Cumhuriyeti devlet organlarına elektronik başvuru portalı https://kattar.kg/kg/ Kırgız Cumhuriyeti Ekonomi ve Ticaret Bakanlığına bağlı mali piyasa düzenleme ve kontrol devlet hizmeti https://fsa.gov.kg/#/home Kırgız Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı https://mvd.gov.kg/ Yüksek Konsey https://kenesh.kg/ Kırgız Cumhuriyeti Maliye Bakanlığına Bağlı Devlet Gümrük Servisi https://www.customs.gov.kg/?l ang=ky Kırgız Cumhuriyeti Çalışma, Sosyal Güvenlik ve Göç Bakanlığı https://mlsp.gov.kg/ Kırgız Cumhuriyeti Maliye Bakanlığına bağlı devlet vergi hizmeti https://sti.gov.kg/ Fikri mülkiyet ve yenilik için devlet kurumu http://patent.gov.kg/kg/ Kırgız Cumhuriyeti Bakanlar Kuruluna Bağlı Devlet Mimarlık, İnşaat ve Konut ve Kamu Hizmetleri Ajansı https://gosstroy.gov.kg/ Kırgız Cumhuriyeti Seçim ve Referandum Merkez Komisyonu https://shailoo.gov.kg/kg/ Kırgız Cumhuriyeti Dijital Kalkınma Bakanlığı https://digital.gov.kg/ky/ Kaynak: Yazar tarafından oluşturuldu Kırgızistan'da e-devletle ilgili araştırmalar çeşitli boyutları ele almaktadır. Brimkulov ve Baryktabasov'un (2014) çalışmasına göre, Kırgız Cumhuriyeti Hükümeti aktif olarak edevlet girişimlerini geliştirmeye çalışmaktadır. Ancak bu çabaların değerlendirmesi, sunulan çevrimiçi hizmetlerin sınırlı kalması ve vatandaşların devlet düzeyindeki tartışmalara yeterince aktif katılım göstermemesi nedeniyle olumsuz yöndedir. Ayrıca, elektronik devletin hayata geçirilmesinde çeşitli zorluklarla karşılaşıldığı belirtilmektedir. xx Siyasi istikrarsızlık, hükümet yetkililerinin sık değişmesi ve yeterli finansmanın sağlanamaması gibi faktörler, e-devlet uygulamalarının zamanında ve etkili bir şekilde hayata geçirilmesini geciktirmiştir (Brimkulov ve Baryktabasov, 2014, 50). Elektronik devletin uygulanmasında önemli bir faktör vatandaşların kabulüdür. Genel bilgi teknolojilerinin kullanım kolaylığı ve kullanım düzeyi, vatandaşların e-devleti kabulünü ve kullanma niyetini etkilemektedir (Ismailova ve Muhametjanova 2018, 40). Vatandaşların e-devlet algısı da yaşadıkları yere göre farklılık göstermektedir. Başkent Bişkek'te yaşayanlar e-devlet hizmetlerini erişilebilir olarak değerlendirse de bu hizmetlerin uygulanması ve onlara yönelik tutumlar nispeten düşüktür. Aynı zamanda edevlet kapsamındaki hizmet kalitesi ve güvenlik unsurlarına ilişkin kentsel ve kırsal kesimde yaşayanların farklı algıları olabilir. Ayrıca elektronik devlet hizmetlerini kullanma deneyimi de vatandaşların algısını önemli ölçüde etkilemektedir (Maksüdünov 2024, 8-9).“E-Devletin Benimsenmesi ve Kullanıcı Memnuniyetinin Değerlendirilmesi: Bişkek Şehrinde Ampirik Bir Araştırma”adlı tez çalışması, çeşitli faktörlerin e-devletin benimsenmesine ve kullanıcıların memnuniyeti üzerindeki etkisini anlamayı ve değerlendirmeyi amaçlayan çok yönlü bir çalışmadır. Araştırmanın amacı Bişkek'te yaşayanların e-devlet kabulünü etkileyen faktörleri, kullanımına ilişkin görüşlerini ve memnuniyet düzeylerini belirlemektir. Hedefe ulaşmak için dikkate alınan konular: - Teknolojinin benimsenmesi ve e-devlet hakkında ilgili kaynaklardan bilgi toplama; - Kırgızistan'da e-devletin durumunun belirlenmesi; - Bişkek'te e-devlet kullanımına ilişkin bir araştırma yapılması ve teorik temellere dayalı olarak analiz edilmesi; - E-devletin benimsenmesini etkileyen faktörlerin belirlenmesi; xxi - Bişkek sakinlerinin e-devlet hizmetlerinin kullanımından memnuniyet düzeyinin belirlenmesi; - Bişkek'te e-devletin başarılı bir şekilde uygulanması için en önemli faktörlerin analizi; - Sonuç Tez çerçevesinde e-devletin benimsenmesine ilişkin kaynaklar temel alınarak araştırmanın modeli ve hipotezleri (Şekil 1) aşağıdaki şekilde sunulmuştur. E-devletin benimsenmesi, e-devlete duyulan güven ve kullanımdan duyulan memnuniyet çalışmanın bağımlı değişkenleri olarak ele alınırken, demografik özellikler, sosyal etki, yeniliğe karşı tutum, beklenen fayda, beklenen risk ve anlama kolaylığı değişkenleri ise bağımsız değişkenler olarak kabul edilmiştir. Şekil 1. Araştırma modeli Araştırmada aşağıdaki hipotezler test edilmiştir: H1a: Kullanıcıların demografik özellikleri e-devlet memnuniyetini etkiler. H1b: Topluluk, kullanıcıların e-devlet kullanımından memnuniyeti üzerinde olumlu etkiye sahiptir. H1c: Kullanıcıların yeniliğe yönelik tutumu, e-devlet kullanımından memnuniyet üzerinde olumlu etkiye sahiptir. H1d: Kullanıcıların e-devletten fayda beklentisi kullanıcı memnuniyeti üzerinde olumlu etkiye sahiptir. xxii H1e: Kullanıcıların e-devletin algıladığı riskleri kullanıcı memnuniyeti üzerinde olumsuz etkiye sahiptir. H1f: E-devlet kullanımının anlaşılmasının kolaylığı, kullanıcıların e-devlet kullanımından memnuniyeti üzerinde olumlu etkiye sahiptir. H2a: Kullanıcıların demografik özellikleri e-devlete olan güvenlerini etkilemektedir. H2b: Toplumun kullanıcıların e-devlete olan güveni üzerinde olumlu etkisi vardır. H2c: Kullanıcıların yeniliğe yönelik tutumu, e-devlete olan güvenlerini olumlu yönde etkilemektedir. H2d: Kullanıcıların e-devletin algılanan kullanışlılığı, e-devlete olan güven üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. H2e: Kullanıcıların e-devletten algıladıkları riskler, e-devlete olan güvenlerini olumsuz etkilemektedir. H2f: E-devlet kullanımının anlaşılmasının kolaylığı, kullanıcıların e-devlete olan güveni üzerinde olumlu etkiye sahiptir. H3a: Kullanıcıların demografik özellikleri e-devletin benimsenmesini etkiler. H3b: Toplumun kullanıcıların e-devleti kabul etmesinde olumlu etkisi vardır. H3c: Kullanıcıların yeniliğe yönelik tutumu e-devletin benimsenmesi üzerinde olumlu etkiye sahiptir. H3d: Kullanıcıların e-devletin algılanan kullanışlılığı, e-devletin benimsenmesi üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. H3e: Kullanıcıların e-devletle ilgili algıladıkları riskler e-devletin kabulü üzerinde olumsuz etkiye sahiptir. H3f: E-devlet kullanımının anlaşılmasının kolaylığı, kullanıcıların e-devleti kabul etmesinde olumlu etkiye sahiptir. H4: Kullanıcıların e-devletten memnuniyeti e-devlete olan güveni olumlu yönde etkilemektedir. H5: Kullanıcıların e-devletten memnuniyeti e-devlet kabulünü olumlu yönde etkilemektedir. xxiii H6: Kullanıcıların e-devlete olan güveni, e-devletin kabulünü olumlu yönde etkilemektedir. Araştırmanın verileri katılımcılarla yapılan anket yoluyla toplanmıştır. Anket formu, edevlet konusunda daha önce yapılan araştırmalara ve Teknoloji Kabul Modeli (TAM) (Davis 1989, 323–25) gibi teorik yaklaşımlara dayanılarak geliştirilmiştir. Toplamda anket formu, e-devletin benimsenmesi ve kullanılmasının çeşitli yönlerini kapsayan 54 sorudan oluşmaktadır. Anketin ilk bölümünde (20 soru) katılımcıların demografik özellikleri, internet ve edevlet kullanımları, inovasyona karşı tutumları ile ilgili sorular yer almaktadır. İkinci bölüm (34 soru) toplumsal etki, beklenen fayda, beklenen risk, anlayış kolaylığı, kullanım memnuniyeti, e-devlete güven ve e-devlet hakkında genel görüşe ilişkin sorulardan oluşmaktadır. Araştırmada dikkate alınan faktörlerin belirlenmesinde Likert ölçeği kullanılmıştır. Seçeneklerin değerleri şunlardır: 1 -“tamamen katılmıyorum”, 2 -“katılmıyorum”, 3 -“orta derecede katılıyorum”, 4 -“katılıyorum”, 5 -“tamamen katılıyorum”. Araştırma sürecinde anketin doğruluğunu, uygunluğunu ve tamamlanma süresini değerlendirmek amacıyla pilot testi 20 katılımcı üzerinde uygulandı. Pilot testin sonuçları analiz edildi ve araştırma tasarımını iyileştirmek için gerekli düzenlemeler yapıldı. Daha sonra, anketin son versiyonu Etik Kurula sunularak gerekli izinler alındı. Ankete çeşitli sosyo-demografik özelliklere (yaş, eğitim, cinsiyet vb.) sahip 385 kişi katıldı. Veriler, 1 Şubat ile 20 Nisan tarihleri arasında çevrimiçi olarak elektronik anket formu kullanılarak toplandı. Araştırma verilerinin analizi için öncelikle veri kodlaması yapıldı ve ardından SPSS programına yüklendi. Analitik süreçte, veri dağılımını incelemek için tanımlayıcı analizler gerçekleştirildi. Daha sonra, hipotezleri test etmek ve değişkenler arasındaki ilişkileri incelemek için regresyon analizi, ANOVA testleri ve diğer istatistiksel yöntemler kullanıldı. xxiv Tez çalışmasında, kamu yönetiminin dijitalleşmesine ilişkin modern eğilimler bağlamında e-devletin önemine ilişkin bilgiler sunulmaktadır. Ayrıca genel teknoloji benimseme modellerine, kavramlarına ve bu doğrultudaki araştırmalara yer verilmektedir. Dünyanın farklı ülkelerindeki elektronik devlet uygulama örneklerinin yanı sıra Kırgızistan'daki mevcut durumu ve geleceği analiz edilmektedir. Araştırmaya göre e-devletin benimsenmesini etkileyen birçok faktörün olduğu belirlendi. Araştırma sonucunda 3 ana sonuç söyleyebiliriz: - İnsanların e-devlete yönelik tutumları yaş, eğitim düzeyi gibi demografik özellikler açısından farklılık göstermektedir. Örneğin yaşlı nesillerin e-devlete olan güveni, kabulü ve memnuniyetinin gençlere göre daha yüksek olduğu tespit edildi. Yaşlı neslin teknolojiye erişiminin daha az olmasının nedeni bu olabilir. - Vatandaşların hayatlarında ve uzun vadede e-devleti ne kadar çok kullanırlarsa, e-devlete olan güvenleri ve memnuniyetleri de o kadar yüksek olmaktadır.. - Toplumsal etki, yeniliğe yönelik tutum, algılanan fayda ve anlayış kolaylığı gibi faktörlerin e-devlet üzerinde önemli bir etkisi vardır. E-devletin olumlu etkileri arasında vatandaşlar şunları belirtiyor: ● Zaman kazanmak; ● Devletin dijitalleşme düzeyinin arttırılması; ● Nüfusun teknolojik okuryazarlığının arttırılması; ● Bürokrasinin azaltılması. Araştırmanın sonuçlarına dayalı olarak e-devletin daha etkin hale getirilmesi için şu önerilerde bulunulmuştur: ● Erişilebilirlik ve Kullanım Kolaylığı: Halka açık çevrimiçi hizmet sunum platformlarının tüm yaş grupları için erişilebilir ve kullanımının kolay olmasını sağlamak, özellikle yaşlı kullanıcılar için eğitim ve destek programları düzenlemek. xxv ● Bilgilendirme Kampanyaları: Nüfusun farklı kesimleri arasında düzenli bilgilendirme kampanyaları düzenlemek; bu sayede çevrimiçi devlet hizmetlerinin kullanımı konusunda halkın farkındalığını ve güvenini artırmak. ● Kişiselleştirilmiş Yaklaşımlar: Kullanıcıların demografik özelliklerine göre kamu hizmetlerinin sunumuna yönelik kişiselleştirilmiş yaklaşımlar geliştirmek. Örneğin, yaşlı kullanıcılar için çevrimdışı danışmanlık alma olanağı gibi ek fırsatlar sağlamak. ● Geri Bildirim Sistemi: Kamu hizmetlerinin çevrimiçi platformlarının geliştirilmesinde ve iyileştirilmesinde geri bildirim sistemi uygulamak. Bu sistemin kullanıcıların görüşlerini dikkate alarak çalışması, farklı nüfus gruplarının ihtiyaçlarını ve tercihlerini anlamaya yardımcı olur ve e-devleti herkes için daha uygun ve çekici hale getirir. Bu nedenle, hükümetlerin etkileşim için uygun ve erişilebilir çevrimiçi platformlar oluşturmaya çalışması, sadece sıradan vatandaşların hayatını kolaylaştırmakla kalmayacak, aynı zamanda devlet kurumlarına olan güvenin artmasına da katkı sağlayacaktır. Hükümetler, kamu hizmetlerinin nüfusun tüm kesimleri için mümkün olduğunca erişilebilir ve kullanışlı olmasını sağlamak amacıyla çevrimiçi altyapının geliştirilmesine ve kullanıcı deneyiminin sürekli olarak iyileştirilmesine yatırım yapmaya devam etmelidir.

Özet (Çeviri)

The thesis, entitled“Evaluation of E-Government Acceptance and User Satisfaction: An Empirical Study in Bishkek,”is a comprehensive investigation aimed at understanding and evaluating the influence of various factors on e-government acceptance and citizen satisfaction. The purpose of the study is to determine the factors influencing the adoption of egovernment by citizens living in the city of Bishkek, their opinions on its use, and their level of satisfaction. The thesis provides information on the significance of e-government in the context of modern trends in the digitization of public administration. Additionally, it incorporates general technology acceptance models, insights, and research in this area. Alongside examples of electronic government applications in different countries worldwide, the thesis analyzes the current situation and future prospects for Kyrgyzstan. The primary component of the study comprises an empirical investigation conducted in the city of Bishkek, encompassing an analysis of citizens' perceptions and experiences regarding the use of electronic services. Surveys were administered to various demographic groups, including individuals of different ages, educational backgrounds, and social statuses. The collected data underwent statistical analysis methods such as correlation and regression analyses to identify factors influencing e-government adoption and satisfaction. The research shows that there is a close relationship between citizens' trust in egovernment, e-government acceptance and satisfaction. The results also show several factors influencing e-government adoption. In addition, differences in acceptance, trust and satisfaction with e-government were determined depending on the demographic characteristics of people. It is essential to develop e-government while considering the needs and expectations of citizens. This approach not only enhances the availability of public services but also boosts trust in public institutions and contributes to the advancement of e-government in Kyrgyzstan.

Benzer Tezler

Tez No
791593
Silikon nano parçacıkların alınması ve özellikleri
Кремийдин нанобөлүкчөлөрүн алуу жана алардын касиеттери
ALTINAY ABDİRASHİT KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2022
Kimya Mühendisliği Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİL OMURZAK UULU
Tez No
614970
Энтомопатогендик bacıllus thuringiensis бактериясынын биологиясы жана зыянкечтерге каршы активдүүлүгү
Entomopatojenik bacillus thuringiensis bakterisinin biyolojisi ve zararlılara karşı etkinliği
SEZİM COLDOŞBEKOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Biyoloji Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
Biyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TİNATİN DÖÖLÖTKELDİYEVA
Tez No
615125
Uzaktan öğretimde açık uçlu sorulara verilen cevapların metin madenciliği teknikleri ile değerlendirilmesi
Узактан билим берүүдө текст түрүндө берилген жоопторду чоң берилиштер менен иштөө ыкмаларын колдонуп баалоо
İBRAHİM BENLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RİTA İSMAİLOVA
Tez No
615169
Beauverıa bassıana энтомопатогендик козу карындарынын биологиялык өзгөчөлүктөрү жана зыянкечтерге каршы колдонуу
Entomopatojenik beauveria bassiana mantarların biyolojik özellikleri ve zararlılara karşı etkinliği
AYCAMAL KULMANBETOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ziraat Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TİNATİN DÖÖLÖTKELDİYEVA
Tez No
613157
Lojistik yönetimi ve kırgızistan uygulaması
Логистика башкаруусу жана Кыргызстан логистикасы
AYCAN BİKİROVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
İşletme Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
İşletme Ana Bilim Dalı
DR. TUĞRUL BUDAK

Geri Dön