Etkileşen çift yıldızların yapısı ve evrimi
Evolution and structure of interacting binary stars
- Tez No: 256655
- Danışmanlar: PROF. DR. CAFER İBANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Astronomy and Space Sciences
- Anahtar Kelimeler: yakın çiftler, yıldız evrimi, yıldız manyetik alanları
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Astronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 76
Özet
Bu tezde, Algol türü çift yıldızların kütle alan bileşenlerinin dönme açısal momentum evrimini inceliyoruz. Çok ayrık dizgelerde kütle aktarımı disk yoluyla olur ve aktarılan madde alıcıya yeterince açısal momentum aktarır ki onun eşlek dönme hızı yıldızın parçalanma hızına ulaşır. Bugün gözlenen kütle oranına inmeden önce, küçük miktarda bir kütle taşınımı bile alıcıya yeterli açısal momentum kazandırarak onu kritik dönme hızına ulaştırabilir. Işınım zarflı yıldızlardaki gel-git etkileşmelerin açısal momentum kaybını yaratmak için yeterli olmadığını buluyoruz. Dolayısı ile diferansiyel dönme gösteren bir yıldızda ışınımla erke taşınan atmosferinde manyetik alan üretimini ele alıyor ve orta kütleli, yani Algollerin baş yıldızlarının yıldız rüzgârları yoluyla açısal momentum kaybetme olasılığını göz önüne alıyoruz. Bu özgün modelin uzun dönemli Algollerdeki açısal momentum kaybında oldukça etkin olduğunu gösteriyoruz. Kütle alan bileşenin dönme evrimi modelini 5 gün yörünge dönemli, (5 + 3 Mo) ve (3.2 + 2 Mo) başlangıç kütleli iki dizgeye uyguladık. Yaptığımız hesaplara göre manyetik alan yeğinliği 1 kG'dan büyük olan bir yıldızda gelen kütlenin yüzde 10'u rüzgârla kaybedilirse alıcının dönme hızı, en hızlı kütle aktarım evresinde bile dağılma hızının altına iner. Bu tezde büyük arazi parçalarının sulama, drenaj veya başka amaçlarla tesviye edilmesi gereği ortaya çıktığında sorunun optimum çözümünün nasıl yapılacağı incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
We consider the spin angular momentum evolution of the accreting components of Algol-type binary stars. In wider Algols the accretion is through a disc so that the accreted material could transfer enough angular momentum to the gainer, reaching to the specific angular momentum of equatorial stellar matter spinning at break-up. We demonstrate that even a small amount of mass transfer, much less than required to produce today's mass ratios, enough angular momentum is transferred to spin the gainer up its critical rotation velocity. Further, we find that normal radiative tides are far too weak to compensate the angular momentum loss. So, we consider generation of magnetic fields in the radiative atmospheres in a differentially rotating star and the possibility of the angular momentum loss driven by strong stellar wind in the intermediate mass stars, i.e. the primaries of the Algols. We show that this self consistent model should be more effective in the angular momentum loss of long-period Algols. This model for rotational evolution of a gainer was applied to two systems: (5 + 3 Mo) and (3.2 + 2 Mo) having initially an orbital period of 5 day. Calculations show that if the mass outflow rate in the stellar wind is about 10 per cent of the accretion rate for a magnetic fields stronger than 1 kG the rotation rate of the gainer reduces down to break-up velocity even in the fast phase of mass transfer.
Benzer Tezler
- Değen çift yıldızların yapısı ve evrimi
Evolution and structure of contact binary stars
BÜLENT YAŞARSOY
Doktora
Türkçe
2012
Astronomi ve Uzay BilimleriEge ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADRİ YAKUT
- Büyük kütleli etkileşen çift yıldızlar
The Interacting massive binaries
HASAN AK
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Astronomi ve Uzay BilimleriAnkara ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAL YILMAZ
- OB bileşenli etkileşen çift yıldızlarda rüzgar yapısı
Wind structure around OB type interacting binary stars
MEHMET TANRIVER
Doktora
Türkçe
2005
Astronomi ve Uzay BilimleriAnkara ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. OSMAN DEMİRCAN
- Kepler gözlemleri ile çift yıldızlarda yakınlık etkisinin araştırılması
Investigation of proximity efect on binary stars using Kepler observations
TUĞÇE ERENLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Astronomi ve Uzay BilimleriEge ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADRİ YAKUT
- Yıdızların gelişiminde aktivitenin önemi
Başlık çevirisi yok
GÜNAY TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Astronomi ve Uzay BilimleriEge ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SERDAR EVREN