Geri Dön

A split model for category specification: Lexical categories in Turkish

Ayrık bir ulam belirleme model: Türkçe'de sözlüksel ulamlar

  1. Tez No: 257137
  2. Yazar: DİLEK UYGUN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ASLI GÖKSEL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2009
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 302

Özet

Bu çalışma ad, sıfat ve eylem olarak nitelendirilen geleneksel ulam ayırımlarının Türkçe'deki niteliğini tartışmakta ve bu ayırımların sözlükçede mi yoksa sözdizimde mi belirlendiğini sorgulamaktadır. Türkçe'de sözcüklerin biçimbirimsel ve sözdizimsel dağılımlarındaki kısıtlamalar incelenerek, sözlükteki öğeler arasında bir ulam ayırımının var olduğu ve bu ayırımın tek bir özelliğin, N'nin, ± değerleri ile temsil edilebileceği gösterilmektedir. Bu ulamsal ayırımın sözlükte bulunan öğeleri üç ana gruba ayırdığı tartışılmaktadır: +N durağan özellikli öğeler, ?N durağan olmayan özellikli öğeler ve N özelliği için belirlenmemiş öğeler. Çalışmada Türkçe'de ad ve sıfat olarak nitelendirilen ayırımların sözlüksel değil sözdizimsel ayırımlar olduğu savunulmakta ve +N özelliğine sahip sözlükçe öğelerinin söz dizimde durum atanarak ad olarak belirlendiği, niteleme yapılarında ise sıfat olarak belirlendiği öne sürülmektedir. Ayrıca bu çalışmada eylem olarak tanımlanan sözcüklerin ?N özelliğine sahip bir kök ve ET, YAP, OL gibi olay bildiren yüklemlerin birleşmesiyle meydan gelen, türemiş sözcükler olduğu gösterilmekte ve sözlükçede eylem olarak sınıflandırılmış sözcüklerin bulunmadığı savunulmaktadır. Sonuç olarak bu çalışma ulam belirlemeyi sözlüksel ve sözdizimsel olarak ikiye ayıran bir model ileri sürmektedir. Bu modele göre, sözlükte ulamı belirlenmiş öğeler bulunduğu gibi ulamı sözdizimde belirlenen öğeler de bulunmaktadır.

Özet (Çeviri)

This dissertation discusses the nature of the traditionally recognized categorial distinctions `noun?, `adjective? and `verb? in Turkish and investigates whether these distinctions are specified in the lexicon or in syntax. Based on the constraints governing the morphological and syntactic distribution of lexical expressions in Turkish, this study shows that there is a lexically specified category distinction among lexical expressions which is represented in the lexicon by the ± values of a single feature N. It is argued that this distinction divides lexical items into three major groups: +N expressions which are stative, ?N expressions which are nonstative and expressions which are unspecified for the value of N. It is argued that the traditional noun-adjective distinction does not represent a category distinction in the lexicon and +N expressions become nouns in syntax through case assignment and become adjectives when they occur in attributive modification structures. It is further demonstrated that there are in fact no verbs in the lexicon and that the expressions traditionally classified as verbs are composed of a -N root expression and event heads such as CAUSE, DO and BECOME. This study, in conclusion, introduces a model of category specification which is split between the lexicon and syntax and demonstrates that as there are expressions in the lexicon with specified category features, there are also expressions with unspecified category features and which are categorized in syntax.

Benzer Tezler

  1. Turkish change of state verbs in the inchoative - causative alternation

    Türkçe'de durum değişimi bildiren eylemlerin ettirgen – karşı ettirgen çatılar arasında nöbetleşimi

    FEYZA BALAKBABALAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    DilbilimBoğaziçi Üniversitesi

    Dilbilim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BALKIZ ÖZTÜRK BAŞARAN

  2. Termal görüntülerde derin öğrenme yaklaşımları ile elektrik arızalarının sınıflandırılması

    Classification of electrical faults in thermal images via deep learning approaches

    GÖNÜL SAKALLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiKonya Teknik Üniversitesi

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN KOYUNCU

  3. Çamaşır makinesi tambur arka sac tasarımı

    Washing machine drum rear plate design

    ONUR ATAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. İSMAİL GERDEMELİ

  4. Through-the-wall microwave imaging with sampling methods

    Örnekleme yöntemleri ile duvar arkası mikrodalga görüntüleme

    SEMİH DOĞU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET ÇAYÖREN

  5. Diabetic retinopathy detection using ensemble transfer deep learning

    Topluluk transferi derin öğrenme yöntemi kullanarak diyabetik retinopati tespiti

    SHUHAD IMAD HADI AL-DUJAILI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolKarabük Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NEHAD T.A RAMAHA