Ankara ili ağızları (inceleme-metinler-dizin)
Dialects of the province of Ankara (text analysis-texts-index)
- Tez No: 257775
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇETİN PEKACAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1395
Özet
Bu çalışmanın konusu: Ankara ilindeki ağız gruplarının tespit edilmesi ve bu ağızların ses bilgisi özellikleri bakımından eş zamanlı ve karşılaştırmalı olarak incelenmesidir.Bu tez: Giriş, Birinci Bölüm, İnceleme, Metinler ve Dizin olmak üzere beş bölümden meydana gelmektedir. Giriş bölümünde çalışmamızda esas aldığımız malzemenin elde edilmesi ve deşifre edilmesinde kullanılan yöntemler üzerinde durulmuştur. Birinci Bölüm'de Ankara ilinin genel coğrafyası ve yüzey şekilleri, iklimi, bitki örtüsü ve nüfusu ile ilgili bilgiler bulunmaktadır. Ayrıca bu bölümde, Ankara ilinin tarihi, etnik yapısı, Ankara ili ağızlarıyla ilgili günümüze kadar yapılan çalışmalar, Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılmasında Ankara İli Ağızları ve Ankara ilinin diyalektolojik durumu hakkında bilgiler verilmiştir.İnceleme bölümünde Ankara'daki ilçe ve köylerden derlenen metinlerin incelenmesiyle ortaya konulmuş olan Ankara ili ağızlarının ses bilgisi özellikleri bulunmaktadır. Burada Ankara ili ağızlarında kullanılmakta olan ve yazı dilinden farklı olan ünlüler ve bunların özellikleri, Ankara ili ağızlarında bulunan uzun ünlüler ve bunların oluşma sebepleri, kısa ünlüler, ünlü uyumu, ünlü değişmeleri, ünlü düşmesi, ünlü türemesi ve bunların sebepleri ele alınmaktadır. Ayrıca ünsüzler konusunda da yazı dilinden farklı olarak Ankara ili ağızlarında kullanılan ünsüzlerin özellikleri ile ünsüz değişmeleri başlığı altında ünsüzlerin tonlulaşması, tonsuzlaşması, süreklileşmesi (sızıcılaşma, akıcılaşma), süreksizleşmesi, ünsüz benzeşmesi, ünsüz düşmesi, ünsüz türemesi, ünsüz ikizleşmesi, hece kaynaşması, ünsüz göçüşmesi ve vurgu gibi konular üzerinde durulmuştur. Sonuç bölümünde ise Ankara ili ağızlarında tespit ettiğimiz dil özellikleri maddeler hâlinde sıralanmıştır. Kaynakça bölümünde çalışma sırasında faydalanılan kaynakların künyeleri bulunmaktadır.Metinler bölümünde Ankara ili sınırları içerisindeki yerleşim birimlerinden derlenen ve bu çalışmaya kaynaklık eden metinler bulunmaktadır. Çalışmanın son bölümünde metinlerin gramatikal dizini yer almaktadır.Anahtar Sözcükler1. Ağızlar2. Anadolu Ağızları3. Ankara İli Ağızları4. Ankara5. Gramatikal Dizin
Özet (Çeviri)
The subject of this thesis is to establish dialect groups of Ankara province and to analyze phonetic features of the dialect groups with the synchronic and comparative method.This thesis consists of five chapters: Introduction, First Chapter, Text Analysis, Texts and Index. In the Introduction chapter the descriptions of material used and the details of decode methods applied have been given. In the First Chapter of this thesis, general information about the geography, climate, flora and population of Ankara have been given. In addition, history and ethnic structure of Ankara, the studies done on dialects of Ankara upto the present day, Ankara dialects in the classification of Anatolian dialects, dialectical situation of Ankara have been given.In Text Analysis part of the thesis, the phonetic characteristics of the dialects of Ankara is introduced. These characteristics have been attained by the analyzing of texts obtained from center, districts and villages of Ankara. Here, vowels used in Ankara but different from the literary language and their properties, long vowels present in the dialects of the province of Ankara, short vowels, vowel harmony, vocalic alternation, elisions, vowel derivations and the reasons for their existence have been covered. Moreover, the topics; voicing, devoicing, spirantisation, liquiding, consonant assimilation, consonant disappearence, consonant anaptyxis, geminate, contraction, haplology, metathesis and accent etc. have been analized in the title of properties of consonants used in dialects of Ankara but different from literary language and consonant mutations. In the conclusion chapter, results that we have determined the properties of Ankara dialects have been given item by item. Information about references used in this research has been presented in reference part.In the Texts part, texts that have been recorded from the residential areas within and around Ankara and which have been the main resouces of this research have been given. Grammatical index of these texts has also been given in the Index chapter of this thesis.Key Words1. Dialects2. Anatolian Dialects3. Dialects of the Province of Ankara4. Ankara5. Grammatical Index
Benzer Tezler
- Malekan (Melek Kendi) ili ağzı
The dialect of Malekan (Melek Kendi) province
BEHROUZ BICBABAEI
Doktora
Türkçe
2012
DilbilimAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLSÜM KİLLİ YILMAZ
- Kars ili Terekeme ağzı inceleme-metin-sözlük
Kars province Terekeme mouth examination-text-dictionary
TUĞÇE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÖZKAN
- Güneydoğu Bulgaristan Burgaz ili Türk ağızları
Turkish dialects of Southeastern Bulgaria Burgas province
NURCİHAN GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELEK ERDEM
- Yetik ozan, hayatı ve şiirlerinin tematik incelemesi
The life of Yetik ozan and analysis of his poems
AHMET SAVAŞ ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Biyografiİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURALİ YILMAZ
- Kerkük merkez ağızlarının diğer Irak Türk ağızlarıyla karşılaştırmalı ses bilgisi
A comparative phonology of the central Kirkuk and the other Iraq Turkish dialects
JASIM ZEINULABDEEN JASIM
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLSÜM KİLLİ YILMAZ