Türkiye'de sosyoekonomik statü (SES) gruplarına göre temel değerlerin farklılaşması
Variation of basic values with respect to socio economic status (SES) groups in Turkey
- Tez No: 258396
- Danışmanlar: PROF. DR. NEVİN GÜNGÖR ERGAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Değerler, Değer Uzlaşması, Sosyoekonomik Statü (SES), Kültürel Değerler, Values, Value Consensus, Socio Economic Status (SES), Cultural Value
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Bu çalışmada, sosyoekonomik statü (SES) gruplarına göre temel değerlerin farklılaşması araştırılmıştır. Çalışmada öncelikle değer kavramı ve kültürel değer kuramları incelenmiştir. Bu kapsamda, Schwartz (1992)'ın, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu ülkelerden elde ettiği ve kültürel geçerliliği olan ?değişime açıklık?, ?muhafazakarlık?, ?kendini güçlendirme? ve ?kendini aşma? temel değerler olarak kabul edilmiştir.Çalışmada daha sonra soseyoekonomik statü kavramı ve ilişkili kuramlar tartışılmıştır. Bu kapsamda Çağıl (2006) tarafından geliştirilen, ulusal temsil kabiliyeti olan, ?meslek ve eğitim? değişkenlerine dayanan derecelendirmeli SES gruplama yönteminin kullanılması benimsenmiştir. Bu yöntemle biribirinden farklı altı SES grubu (A, B, C1, C2, D, ve E) oluşturulmuştur.Araştırma iki örneklem üzerinde test edilmiştir. Birinci örneklemin ulusal temsil niteliği vardır. Sözkonusu örneklem AB ve TÜBİTAK tarafından finanse edilen ?Avrupa Toplumsal Araştırması? (ESS) veri tabanından elde edilmiştir. İkinci örneklem, özel olarak tasarlanan, ailelerinin SES grupları dışında, benzer toplumsal ve demografik nitelikleri olan 495 kişilik bir öğrenci grubudur.Araştırmadan elde edilen birinci ana bulguya göre SES grupları ?değişime açıklık?, ?kendini güçlendirme? ve ?kendini aşma? temel değerleri bakımından istatistiksel açıdan anlamlı bir biçimde farklılaşmaktadır. Ancak Türk toplumunun farklı SES katmanları ?muhafazakarlık? temel değeri bakımından oldukça birbirine benzemektedir. Türk toplumunda en güçlü temel değer uzlaşmasının ?geleneksellik, güvenlik ve uyum? değer tiplerinden oluşan ?muhafazakarlık? değer eğilimi etrafında olduğu saptanmıştır.Ulusal örneklemden elde edilen bulgulara göre, üst SES grupları (A ve B) alt SES gruplarına (D ve E) nazaran, ?değişime açıklık? ?kendini aşma? ve ?kendini güçlendirme? temel değerlerini daha çok benimsemekte ve önemsemektedir. Diğer yandan, araştırmanın ikinci ana bulgusuna göre, modernleşme temel değerler bakımından Türk toplumunu olumlu biçimde etkilemektedir. Bu kapsamda değişik SES gruplarına mensup ailelerin eğitim sürecine dahil olan çocukları arasında, dört temel değer bakımından, istatiksel açıdan anlamlı bir fark bulunamamıştır.
Özet (Çeviri)
In this study variation of basic values with respect to socio economic status (SES) has been examined. Primarily, the concept of value and cultural value theories have been studied. In this context, ?openness to change?, ?conservatism?, ?self-enhancement?, and ?self-transcendence?, which were obtained from countries including Turkey by Schwartz (1992) and have cultural validity, have been accepted as the basic values.Later, the concept of socio economic status and the related theories have been discussed. In this context, the graded SES grouping method, which was developed by Çağıl (2006) and has a national representation capability and is based on ?occupation and education? variables, has been adopted. With this method, six different SES groups (A, B, C1, C2, D and E) have been formed.The research has been tested on two samples. The first sample has national representation quality. This sample has been obtained from the data base of ?European Social Survey? (ESS) financed by EU and Scientific and Technological Research Council of Turkey (TUBİTAK). The second sample is a 495-person student group, which has specially been designed so that they possess similar social and demographic qualities except for their family SES.According to the first main finding from the research, statistically, the SES groups differ significantly in terms of ?openness to change?, ?self-enhancement?, and ?self-transcendence?. However, different SES levels of the Turkish society resembled to each other in terms of the basic value, ?conservatism?. It has been specified that the strongest basic value agreement in the Turkish society has centered around ?conservatism? which comprises ?tradition, security and conformity?.According to the findings obtained from the national sample, the higher SES groups (A and B) adopt and value the basic values ?openness to change?, ?self-transcendence? and ?self-enhancement? more than the lower SES groups (D and E). On the other hand, according to the second main finding of the researcher, ?modernity? affects the Turkish society positively with respect to the basic values. In this context, among the school-attending children of families belonging to different SES groups, a statistically meaningful difference has not been found in terms of the four basic values.
Benzer Tezler
- Türkiye'de süpermarket-hipermarket perakendeciliği hareketi ve tüketici davranışı
Supermarket-hypermarket retailing movement in Turkey and consumer behavior
MECİT ÖMER AZABAĞAOĞLU
- The effects of the child, maternal and environmental characteristics on behavioral problems in early childhood period
Çocuk, anne ve çevresel faktörlerin erken çocukluk döneminde problem davranışlara etkisi
BELİZ KORKUT
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
PsikolojiÖzyeğin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GİZEM ARIKAN
- Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve hastalıkları anabilim dalına ilk başvuruda bulunan majör depresif bozukluk tanılı hastalar ile yapılan kültürel formülasyon görüşme içeriklerinin niteliksel olarak değerlendirilmesi
Qualitative content analysis of cultural formulation interviews of patients diagnosed with major depressive disorder who first applied to the department of psychiatry of Dokuz Eylul University Faculty of Medicine
ALP ÇAĞATAY KANGAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN CAN CİMİLLİ
- Fears of children and adolescents and their relation to individual characteristics and contextual factors: A cross-sequential study
Çocuk ve ergenlerin korkuları ve bireysel özellikler ve çevresel etmenlerle ilişkisi: Enlemesine ardışık bir çalışma
BEGÜM SERİM YILDIZ
Doktora
İngilizce
2018
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR ERDUR BAKER
- Akademik yılmazlık ve akademik başarı arasındaki ilişkide sporun düzenleyici rolü
The moderating role of sports in the relation between academic resilience and academic achievement
MERVE NUR ŞAPOLYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHitit ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET KEMAL AYDIN