Hastanın kendi geleceğini belirleme hakkı
Patient's right to self determination
- Tez No: 258510
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM Ö. KABOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Hukuk, Sağlık Eğitimi, Medical History and Ethics, Law, Health Education
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 366
Özet
1970'li yıllardan itibaren ortaya çıkan, devamında uluslararası bildirgelere konu olan ve nihayet ülke düzenlemelerinde yer alan hasta hakları bugün üçüncü kuşak haklardan biri olarak kabul edilmekte ve geniş ölçüde koruma görmektedir. Bu çalışmada da, hasta haklarından bir tanesi olan `hastanın kendi geleceğini belirleme hakkı' konu edilmektedir. Tıp bilimi ve sağlık alanında gerçekleşen teknolojik ve bilimsel gelişmeler, ileri uzmanlıkların doğması, hastalıkların çeşitlenmesi, sigorta sistemlerinin karmaşıklaşması gibi etmenler, hastalık, tanı, tedavi ve bakım yaklaşımlarının da değişmesine neden olmuştur. Tedavinin gidişatı ve seyri konusunda hekim odaklı sergilenen geleneksel paternalist yaklaşımlar bugün artık yerini hasta özerkliğini teşvik eden hasta odaklı yaklaşımlara bırakmışlardır. İnsanlığın uygarlaşması, hak anlayışının gelişmesi ve tarihte tıpla bağlantılı insan hakları ihlallerine ilişkin yaşanan kötü tecrübelerden de beslenen bu anlayış, hasta hakları yelpazesinde, hastanın kendi geleceğini belirleme hakkı olarak ortaya çıkmaktadır. Çalışmada anayasa ve insan hakları boyutuyla ele alınacak olan bu hak, gerçekten de hasta hakları anlayışının temelinde yer alır. Hastanın özerk bir birey olarak yaşamını yönlendirmede özgür olduğu savına dayanan bu hak, kişinin kendi tedavisini yönlendirmede, tedaviden vazgeçme ya da tedavinin tümünü reddetme konusunda karar verici pozisyonda olmasını sağlar. Hastanın maddi ve manevi varlığının bütünlüğünü, yaşama hakkını, özel yaşamının gizliliğini ve onurunu koruyan kendi geleceğini belirleme hakkı, hastanın kendi hakkında karar verme, özgür istemi ve düşünme yeteneğini kullanarak verdiği bu özgür kararı eyleme dönüştürmesinde önemli derecede rol oynar. Bu noktada hastanın kendi kararını doğru bir biçimde verebilmesi ve gerçek isteği doğrultusunda bir seçim yapabilmesni sağlamak üzere ortaya çıkan ve çalışmada ayrıntılarıyla yer alan bilgilendirilmiş rıza uygulaması hastanın kendi geleceğini belirleme hakkını bu bağlamda güvence altına almaktadır.Hastanın kendi geleceğini belirleme hakkının düşünsel ve hukuksal temellerini, düzenlenişini ve korunmasını insan hakları bağlantısıyla değerlendiren bu çalışma hastaların sahip olduğu bu çok önemli hakkı ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Patient?s rights movements emerged in 1970?s, then started to be debated at international level and finally were introduced with legal enforcement in different nations regulations. Today, these rights are accepted to be among third generations rights and recognised almost world-wide. This study is planned to put out one of these rights; generally knowns as `patient right to self determination?.Scientific innovations and tecnological developments introduces new kind of ilnesses and traetment alternatives, make health care systems more complicated and bring new meaning to definitions at the functions of the human body that forces the medical and legal field to adapt to the changes. That is to say, medical treatment has evolved over time in response to changes in the status of physician and medical knowledge. Thereto, physician centered paternalistic approaches are replaced by patient autonomy principle and patient centered approaches. Theese new approaches and understandings bring about the constitution of patient right to self determination as well as protecting the fundamental human rights. Patient right to self determination, constitutes the base of patients rights understandings. It is supported by the claim that patients are autonomous agents and can control their own medical treatment to make their health care decisions freely, including refusing treatment totally. This right also plays an important role to help patients to protect their right to live, right to privacy, right to liberty and right to dignity. This study is planned to introduce the basic right of a patient as called `patient right to self determination? mainly with human rights approach.
Benzer Tezler
- Tıbbi müdahalelerde hastanın aydınlatılması ve rıza kavramı
Informed consent of the patient
ÇAĞATAY DOĞAN
- Türkiye cumhuriyeti sağlık mevzuatının aydınlatılmış onam açısından değerlendirilmesi
Assesment of turkish health legislation regarding informed consent
SERKAN DURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Deontoloji ve Tıp TarihiMarmara ÜniversitesiDeontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEFİK GÖRKEY
ÖĞR. GÖR. GÜRKAN SERT
- Özel hastanelerde çalışan hekimlerin tıbbi müdahale ve tedavide malpraktisten doğan hukuki ve cezai sorumluluklarına ilişkin farkındalık düzeylerinin ölçümü: Ankara ili özel hastaneler uygulaması
The physicians who are working in private hospitals awareness levels on civil and criminal liability arising from medical interventions and malpractice are analyzed: Hospitals in Ankara province
AYŞEGÜL KARACA DEDEOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
HastanelerAtılım ÜniversitesiSağlık Kurumları İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEYİT MÜMİN CİLASUN
- Tıp hukukunda kişinin kendi geleceğini belirleme hakkı kapsamında rıza
Consent within the scope of the person's right to self determination in medical law
ESİN BERSU GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hukukİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTıp Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACI KARA
- Tıp Ceza Hukukunda kendi geleceğini tayin hakkının yansıması olarak rıza ve sınırları
Consent as a reflection of right to self - determination in Medical Criminal Law and its limits
BURCU ERTEM