Türkiye'de Yahudi aydınları
Jewish intellectuals in Turkey
- Tez No: 258509
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. TÜLİN ÇAĞDAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset ve Sosyal Bilimler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 293
Özet
Avrupa'da ulus devletlerin kurulmaya başlamasıyla beraber gözlenen bir olgu modern anlamda aydınların ortaya çıkmasıdır. Aydınlar içinde yaşadıkları toplumu temsil edici, yönlendirici ve değişen sosyal ve siyasi koşullara adapte olmalarını kolaylaştırıcı işlevler üstlenmektedir. Bu çalışmada aydınların söz konusu işlevleri Türkiye Yahudi cemaatine mensup aydınlar model alınarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda Türkiye'deki Yahudi aydınlarının cemaatlerine yönelik faaliyetleri, bu faaliyetleri şekillendiren toplumsal ve siyasi etkenler dahilinde incelenmiştir. Bu çalışma sözkonusu aydınların yazılı eserlerine ve günümüzde Yahudi cemaatinin önde gelen aydınlarıyla yapılmış olan görüşmelere dayanan niteliksel bir çalışmadır. Bu çalışmada elde edilen bulguları şu şekilde özetlemek mümkündür. Türkiye'de modern anlamda aydınların ortaya çıkışı Osmanlı Devleti'nin son dönemlerine tekabül etmektedir. Bu dönemdeki söz konusu aydın kitlenin içinde yer alan birinci kuşak Yahudi aydınlarının en temel amaçları cemaatlerinin, iç ve dış siyasi gelişmelere bağlı olarak çöküşün eşiğinde olan imparatorlukta sosyal ve ekonomik varlıklarını sürdürebilmeleri olmuştur. Osmanlı Devleti'nin sona ermesinin ardından kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin erken dönemlerinde uygulanan ulusal burjuvazi yaratma ve azınlıklara yönelik Türkleştirme politikaları Yahudi cemaatini olumsuz etkilemiştir. Bu süreçte Yahudi aydınları yaptıkları çalışmalarla ait oldukları cemaati Türkleşmeye yönlendirirken bir yandan da Yahudilerin yeni ulus-devlette toplum ve resmi makamlar nezdinde sosyal kabul görmesi amacıyla çeşitli temalar kullanmışlardır. Söz konusu temalar Yahudilerin tarih boyunca Türklere sadık kaldığı, Türklere minnet borçlu olduğu ve çeşitli açılardan Türklere faydalı olduklarıdır. Bu temalar özellikle seksenli yıllardan itibaren cemaatin ikinci kuşak aydınları tarafından da kullanılmaya başlamış ve buna ilaveten cemaat yönetimi ve aydınları Türkiye yararına dış politika alanında lobi çalışmalarına başlamışlardır. Dünyada antisemitizmin yükselişte olduğu bu dönemde bu çalışmalar sayesinde Yahudi cemaatine topluluk dışından gelebilecek tepkilerin önüne geçilmesi ve cemaatin iktisadi ve sosyal varlığını sorunsuz biçimde sürdürebilmesi hedeflenmiştir. Aynı dönemde cemaat içinde bu stratejiyi eleştiren bir başka aydın grubu ortaya çıkmıştır. Birinci kuşak aydınların geleneklerini sürdüren aydınlar ve onları eleştiren grup arasındaki çekişme halen sürekliliğini korumaktadır.
Özet (Çeviri)
A phenomenon observed within the rise of nation-states in Europe is the emergence of intellectuals in a modern sense. Intellectuals undertake functions whereby they represent and guide the societies they live within and enable the adaptation of these societies to the changing social and political conditions. In this study, these functions of intellectuals have been attempted to be analysed by taking the Jewish intellectuals in Turkey as a model. In this context, the activities of Jewish intellectuals in Turkey towards their community have been examined within the political and social factors which shape them. This is a quantitative study based on the literary works by these intellectuals and interviews held with the leading intellectuals of today?s Turkish Jewish community. It is possible to summarize the findings of this study as follows. The emergence of intellectuals in Turkey in a modern sense dates back to the latest decades of the Ottoman Empire. The ultimate aim of the first generation Jewish intellectuals who were a part of this intellectual group, was the social and economic survival of the Jewish community within the empire which was at the edge of a downfall due to political developments at the internal and external levels. The policies of building a national bourgeoisie and Turkification of minorities which were employed in the early decades of the Turkish Republic founded after the collapse of the Ottoman Empire, had negative effects on the Jewish community. In this process Jewish intellectuals, while orienting their community towards Turkification, also used certain themes in order to acquire a social acceptance for the Jewish community in the eyes of the general public and the authorities of the new nation-state. These themes are namely that Jews have been loyal to the Turks throughout history, that Jews owe a graditude towards the Turks; and that Jews proved to be useful for the Turks in certain aspects. These themes have been re-used by the second generation intellectuals of the Jewish community especially after the 1980?s and in addition to that, community leadership and intellectuals have initiated lobby activities in favor of Turkey in the arena of foreign politics. By means of such initiatives in this period which marked the rise of antisemitism throughout the world, it?s been aimed to overcome possible reactions towards the Jewish community by the outer group and to ensure the social and economic existence of the community. In the same period, another group of intellectuals within the Jewish community critical of this strategy has emerged. The conflict between the intellectuals who carry on the traditions of the first generation intellectuals and this critical group has been continuing.
Benzer Tezler
- Türkiye'de Cumhuriyet öncesi bazı telif psikoloji kitapları üzerine bir inceleme
A research on some compilation of psychologial books before rebuplic in Turkey
NİHAT KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNDÜZ
- Tek Parti dönemi'nde Türkiye'de iktidar-azınlık ilişkileri ve kamuoyu
Power-minorities relations during the time of the one-party in Turkey and public
COŞKUN TÜRKAN
Doktora
Türkçe
2022
TarihDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL ARI
- Popüler tarihçilik açısından Necip Fazıl Kısakürek'in eserlerinde tarih anlayışı ve öğretimine ilişkin görüşleri
In terms of popular history to Necip Fazil Kisakürek's history approach and history educations i̇n his works
MEHMET GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN ÇALIŞKAN
- Türk basınında Kudüs meselesi (1948 –1967)
The issue of Jerusalem in the Turkish press (1948-1967)
EDAGÜL DEMİR TURHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA EDİP ÇELİK
- Turkey's jewish heritage revisited: architectural conservation and the politics of memory
Türkı̇ye'nı̇n yahudı̇ mı̇rasını yenı̇den sahnelemek: Mı̇marı̇ koruma ve hafıza polı̇tı̇kaları
ROYSİ OJALVO
Doktora
İngilizce
2016
Antropolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İPEK AKPINAR