Hemşirelerde liderlik geliştirmede formal mentorluk programı: Eylem araştırması
Formal mentoring program to develop leadership for nurses: Action research
- Tez No: 260178
- Danışmanlar: PROF. DR. AYLA BAYIK TEMEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
Son zamanlarda yapılan çalışmalarda, hemşirelikte liderliği geliştirmede, formal mentorluk programlarının olumlu örgütsel etkilere sahip bir yaklaşım olduğu savunulmaktadır. Bu araştırma; formal mentorluk programının hemşirelerde liderlik geliştirmede etkisini belirleyerek, öğrenen örgütlerde formal mentorluk programı geliştirmede kullanılabilir bir yapı oluşturulması amacıyla planlanmış niteliksel-eylem araştırması tipinde bir çalışmadır.Araştırma Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi' nde 10 ayrı klinikte yürütülmüştür. Araştırma örneklemine bu kliniklerin başhemşireleri ve bu kliniklerde yeni çalışmaya başlayan deneyimsiz hemşireler olmak üzere toplam 20 kişi alınmıştır. Başhemşireler mentor olarak (10 başhemşire), yeni işe başlayan hemşireler ise mentée olarak (yeni işe başlayan 10 hemşire) yer almışlardır. Mentor olacak başhemşirelerin seçiminde; pozitif düşünebilen, öğreten, dinleyen, saygılı, sabırlı, hoşgörülü, empati ve sözel-sözel olmayan iletişim tekniklerini uygulayabilme özelliklerine sahip hemşireler olmasına dikkat edilmiştir.Araştırma üç aşamada gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın birinci aşamasında; mentor ve mentée olarak araştırmaya katılacak hemşirelerin seçilmesi, açıklamalı yazılı onam formunun doldurtulması, ?Sosyodemografik Soru Formu?, ?Dönüşümcü Liderlik Anketi? nin uygulanması sağlanmıştır. Çalışmanın başlangıcında, mentor ve mentée hemşirelerin liderlik özellikleri ile ilgili veriler 360 derece değerlendirme yapılarak elde edilmiştir. Hem mentor hem mentée olarak belirlenen hemşireler ?Dönüşümcü Liderlik Anketi' nin ?özdeğerlendirme? formu ile önce kendilerini değerlendirmişlerdir. Daha sonra mentor ve mentée hemşireleri hem astları, hem akranları hem de yöneticileri ?Dönüşümcü Liderlik Anketi' nin ?gözlemci? formunu kullanarak değerlendirmişlerdir Araştırmanın ikinci aşamasında; mentor ve mentee olarak seçilen her iki hemşire grubuna dört saatlik oturumlar şeklinde iki gün ?Formal Mentorluk Eğitim Programı? uygulanmıştır. Araştırmanın üçüncü aşamasında; mentor ve öğrencilerin mentorluk kapsamında aldıkları eğitimi davranışa dönüştürme aşamasının izlenmesi (Altı ay) aşaması gerçekleştirilmiştir. Altı aylık izlem süresince mentor ve mentéelerden, bu süreç sırasındaki deneyimlerini paylaşmak için periyodik (iki haftada bir) yansıtıcı notları istenmiştir. Altı aylık izleme aşamasından sonra da, katılımcıların mentorluk programına yönelik geri bildirimleri alınmıştır. Bunun için hem mentorlardan hem de mentéelerden formal mentorluk programının etkililiğine ilişkin geribildirim sağlayan ve mentorluk sürecindeki kazanımları belirleyen ?Bireysel Öğrenme Ölçeği? ni doldurmaları istenmiştir. Yine her iki grup için ?Dönüşümcü Liderlik Anketi? 360 derece değerlendirme ile doldurtulmuştur. Böylece uygulamanın en başındaki değerlendirme ile sonundaki değerlendirme arasında fark olup olmadığına bakılmıştır. Bu aşamada yine sadece mentéeler mentorluk ilişkisinin özelliklerini, güçlü ve zayıf yönlerini mentéenin bakış açısından tanımlayan ?Mentorluk Profili Anketi? ni ve mentorun etkililiğini ölçen ?Mentorluk Etkililik Ölçeği? ni değerlendirmişlerdir.Araştırmadan elde edilen bulgular değerlendirildiğinde; mentéeler mentorlarının ?danışman? ve ?rol modeli? rolünün daha fazla olduğunu belirtmişlerdir. Formal mentorluk programı süresince yapılan görüşmelerde, temel mentorluk alanlarından ?planlama ve organizasyon? ve ?yönetim? alanlarında paylaşımları daha fazla olmuştur. Mentéeler bu programın kendileri için sağladığı yararlar kapsamında, yeni işe başladıkları için özellikle kuruma adaptasyonu kolaylaştırdığını, sorun çözme yeteneklerini geliştirdiklerini, olaylara bakış açılarının değiştiğini, iş ortamında iletişimlerini arttırdığını, eksik yönlerini fark ederek kendileri ile ilgili farkındalıklarını ve özgüvenlerini arttığını belirtmişlerdir. Mentéelere göre bu programın zayıf yönleri olarak çoğunluğu, zaman problemi, bir araya gelmede güçlük yaşadıklarını belirtmişlerdir. Diğer zorluklar arasında ise, istenilen formları doldurmada güçlük yaşadıklarını, ayrıca mentorla sık görüşme ve yakınlaşmanın diğer meslektaşlar tarafından yanlış anlaşıldığını belirtmişlerdir.Araştırmadan elde edilen sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde; hemşirelerde liderlik becerilerinde olumlu değişimin yaratılmasında formal mentorluk programı etkili olmuştur. Formal mentorluk programı, mentorların ilişkisel iş öğrenimlerine, mentéelerin bireysel becerilerinin gelişimine daha fazla katkıda bulunarak bireysel öğrenmelerini sağlamıştır. Mentéeler formal mentorluk programı sürecinde mentorlarını etkili bulmuşlardır.Sonuç olarak, iyi planlanmış mentorluk programları, hem kuruma hem de çalışanlara yarar sağlayacağı için bu programların kurum kültürüne yerleştirilmesine yönelik öneriler getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the most recent studies it is suggested that formal mentorship programs have positive organizational effects in order to develop leadership skills in nursing. Therefore this study is; a qualitative ? action research which is planned to establish an applicable structure for formal mentorship programs in learning organizations by determining the impact of formal mentorship to the nursing leadership skills.Study was conducted in 10 clinics of Faculty of Medical of Eagen University. Study was composed of 10 head nurses and 10 new employed nurses of these clinics. Head nurses were considered as mentors (10 head nurses) while new hired nurses were considered as mentées ( 10 new employed nurses). During the selection of head nurses as mentors; positive thinking, teaching, listening, consideration, patience, tolerance, empathy and non verbal communication skills were considered as the selection criterias.Study was conducted in 3 stages: First stage of the study; Selection of the mentor and mentée nurses as study sample group, compilation of the written informed consent forms by mentor and mentee nurses, application of ?Social?Demographic Questionnaire Form? and ?Transformational Leadership Questionnaire? . Both mentor and mentée groups of sample performed a self ? assessment via ?self? form of ?Transformational Leadership Questionnaire?. Then, both mentor and mentée groups of sample were assessed by their junior staff, colleagues and managers via ?observer? form of ?Tansformational Leadership Questionnaire?. In other words, all the data regarding leadership skills of participant nurses were obtained via a 360 degree assessment. Second stage of the study; four hours session as ?Formal Mentoring Training Program? has been applied to both mentor and mentée groups of sample for two days. Third stage of the study; observation of the training to behavior transformation process (six months) was performed. Reflective notes have been requested from mentor and mentée periodically in every biweekly in order to share experiences during the six months observation process. After six months of observation process, feedbacks from participants regarding mentorship program have been collected.In order to get related data, both mentors and mentees have been asked to fill ?Personal Learning Measure? which provides feedback regarding the effectiveness of formal mentoring program and identifies acquisitions from mentoring process. Then again, both mentor and mentée groups of sample filled the ?Transformational Leadership Questionnaire? with 360 degree assessment in order to compare results with the results of same questionnaire performed before. In this phase, mentées have been asked to fill ?Mentorship Effectiveness Scale? which measures the effectiveness of ?Mentorship Profile Questionnaire? and effectiveness of mentor.When we asked about the role of the mentor, mentées responded as ?consultant? and ?rol modelling?. In the post ? program assessment, mentées listed benefits of this program such as; facilitating adaptation to organization, developed their problem solving skills, changed their point of view, enhanced their communication in the workplace and enhanced self esteem and self recognition by identifying their deficiencies. Regarding weakness or limitations of program, following items have been reported by the mentées: experienced difficulties to meet regularly, difficulties in filling the forms. Also they reported that relationship with mentor was occasionally misunderstood by colleagues.As a conclusion, in an overall assessment both mentor and mentée parties of study has benefits from mentoring program. Formal mentoring program has been effective for creating positive change in leadership skills for nurses. Formal mentoring program has contributed relational job learning for mentors, personal skill development for mentées. As a result, formal mentoring program has provided personal learning for both mentor and mentée parties of study. Mentées have found effective their mentors in the process of formal mentoring program.As a result; since that mentoring programs are beneficial for both employers and organization, suggestions were given in order to integrate formal mentoring programs organizational culture.
Benzer Tezler
- Acil serviste çalışan hemşirelerde hasta güvenliği kültürü ve tutumunu etkileyen faktörler
Factors affecting patient safety culture and attitude of nurses working in emergency service
AZİZE AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
HemşirelikOndokuz Mayıs ÜniversitesiAcil Tıp Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZELİHA KOÇ
- Yönetici hemşirelerde dijital liderlik ölçeği geliştirme çalışması
Development of the digital leadership scale in nurse managers
MERYEM TUTUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLNUR AKKAYA
- Evaluating psychosocial risk and leadership among nurses in Türkiye: An application of the psychosocial health and safety at work model
Türkiye'de hemşireler arasında psikososyal risk ve liderliğin değerlendirilmesi: İş yerinde psikososyal sağlık ve güvenlik modelinin uygulaması
EYÜP ATABERK ORAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Hemşirelikİstanbul Bilgi ÜniversitesiÖrgüt Psikolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İDİL IŞIK
- Hasta güvenliğinde liderlik becerilerini geliştirme programı ve güçlendirme stratejilerinin etkililiğinin değerlendirilmesi
Effectiveness of the leadership development program and empowerment strategies in patient safety
HASAN FEHMİ DİRİK
Doktora
Türkçe
2020
HemşirelikDokuz Eylül ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEYDA SEREN İNTEPELER
- Hastanede çalışan hemşirelerin hemşirelik hizmetlerinde yetenek yönetimi uygulamalarına ilişkin görüşleri
The views of nurses regarding talent management applications in hospital nursing departments
FURKAN CİHAT ARICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
HemşirelikKoç ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMİNE TÜRKMEN