Yahya Kemal Beyatlı şiirinde düzyazı ve dünyevilik
Prose and worldliness in Yahya Kemal Beyatli's poetry
- Tez No: 262326
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET KALPAKLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 297
Özet
Yahya Kemal Beyatlı (1884 - 1958) üzerine yapılan çalışmalarda, şairin niyetinin bir edebî ölçüt olarak kabul edildiği görülmektedir. Bu bakış açısı, Yahya Kemal'in şiiri üzerine yapılan yorumlarda ortaya çıkan çelişkilerin, tutarsızlıkların ve eksikliklerin nedenidir. Bu çalışmalarda, Yahya Kemal'in kendi şiiri hakkındaki argümanları parçalı bir şekilde ele alınmış ve bu argümanların içeriği bir bütün olarak sorgulanmamıştır. Oysa, Yahya Kemal'in argümanları bir bütün hâline getirildiğinde ortaya çıkan şiir tasarımı ?modern Batı lirik şiir? kuramlarının arka planını yansıttığı hâlde, bu şiir tasarımı ile Yahya Kemal'in şiiri arasında bir örtüşme yoktur. Yahya Kemal'in şiir tasarımı, ?mana / lafız?, ?mesel / berceste şi'r?, ?mihaniki ahenk (vezin) / deruni ahenk? ?ikili karşıtlıklar?ı üzerine kuruludur. Şair, bu ikili karşıtlıkların ikinci terimlerine imtiyazlı bir konum atfeder. Ancak, Yahya Kemal'in şiir tasarımı ile şiirleri arasındaki ilişki, ?yapısökümcü? bir stratejiyle çözümlendiğinde, bu şiir tasarımında görülenin tam aksine, bu şiirlerde, ilk terimlere, yani ?mana?ya, ?mesel?e ve ?mihaniki ahenk?e imtiyaz tanındığı ortaya çıkarılabilir. Yahya Kemal'in ?mana? ile ?lafız? arasındaki uyumu ifade eden ?deruni ahenk? kavramı konusundaki argümanlarının tutarlı olmadığı söylenebilir. Bu nedenle, bu kavramın Yahya Kemal çalışmalarında ihmal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu kavramın yerine, ?mana? ile ?lafız? arasındaki uyuma karşılık gelebilecek her türlü dilsel aracın kullanılması çok daha işlevseldir. Bu noktada, Yahya Kemal'in şiirlerine özgü önemli bir ayrıntıya dikkat çekilebilir: Yahya Kemal'in şiirlerinde, ?mihaniki ahenk?, ?fonetik imla? ve ?imale? arasında bir iş birliği olduğu düşünülebilir. Bir vezin kusuru olarak ?imale?, gündelik dilin uzlaşımlarından sapmalara neden olmaktadır. Üstelik, Yahya Kemal'in şiirlerinde, bu sapmalar, ?fonetik imla? aracılığıyla, şiirlerin basımlarında özenle gösterilir. Dolayısıyla, ?mihaniki ahenk?, ?fonetik imla? ve ?imale? iş birliği Yahya Kemal'in şiirlerine bir müzikalite sağlar; ancak bu tür bir müzikalite, söz konusu şiirlerin iletişim işlevine herhangi bir zarar vermez. Öte yandan, bu çalışmada, Yahya Kemal'in şiirleri metin merkezli bir yöntemle çözümlenmiş, bu şiirlerde, dışa vurulamayan arzuların neden olduğu ?ressentiment? duygusunun ve dünyevi bir yaşam felsefesinin bileşenleri ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışma, aynı zamanda, ?vezin? ve ?vezin-dışı ses örgüleri?nin birer dilsel araç olarak bu içeriği nasıl pekiştirdiğini de gösterme çabası içindedir. Tezde, Yahya Kemal'in şiirlerindeki mecaz örgüsünün, ?metafor? yerine, ?metonimi? ağırlıklı bir yapıya sahip olduğu da vurgulanmıştır.mana, mesel, mihaniki ahenk, düzyazı, dünyevilik
Özet (Çeviri)
In the studies on the poems of Yahya Kemal Beyatlı (1884 - 1958), poet's intention is regarded as a literary criterion. This point of view gives rise to the contradictions, inconsistencies and deficiencies that are observable in the interpretations of Yahya Kemal?s poetry. In these studies Yahya Kemal?s arguments have been evaluated in piecemeal fashion, and no comprehensive examination has been conducted on their content as a whole. However, when Yahya Kemal?s arguments are considered as a whole, it emerges that although his poetic conception reflects the theoretical framework of ?modern European lyric poetry?, his poems do not conform with this conception. Yahya Kemal?s poetic conception depends on certain binary oppositions such as ?meaning / utterance,? ?parable / lyricism? and ?meter / internal rhythm.? In theory, the poet attributes privileged status to the latter terms in these binary oppositions. Yet, when the relationship between Yahya Kemal?s poetic conception and his poems are analyzed through a ?deconstructive strategy?, it is revealed that in direct contrast to his poetic conception, privileged status is attached not to the latter but rather to the initial terms in these binary oppositions; namely, ?meaning?, ?parable? and ?meter.? Yahya Kemal?s arguments on ?internal rhythm? turn out to be inconsistent, and it is necessary therefore to ignore this concept in studying his poetry. Much more functional than this concept are the linguistic devices corresponding to the harmony between ?meaning? and ?utterance?. In this respect, a crucial detail peculiar to Yahya Kemal?s poetry requires attention: the cooperation found in his poems between ?meter,? ?phonetic spelling,? and imale. İmale, as a kind of metrical defect, leads to deviations from ordinary language in poetry. Moreover, these deviations are meticulously displayed through ?phonetic spelling? in the printed copies of Yahya Kemal?s poems. Accordingly, the cooperation between ?meter,? ?phonetic spelling? and imale provide a sort of musicality to Yahya Kemal?s poems, while this musicality does not impair the communicative function of language. Another aspect of the present study is that Yahya Kemal?s poems are interpreted by means of a text-bound method to reveal the feelings of ?ressentiment? aroused by unexpressed desires, and also the constituents of a secular worldview. This study also attempts to demonstrate how ?metered and unmetered sound patterns? reinforce the content of the poems in their function as linguistic devices. The thesis also places emphasis on the predominance of ?metonymy? rather than ?metaphor? in the figural pattern of Yahya Kemal?s poems.meaning, parable, meter, prose, worldliness
Benzer Tezler
- Yahya Kemal Beyatlı'nın 'Kendi Gök Kubbemiz' adlı şiirinde kelime grupları
The word groups i̇n the work of Yahya Kemal Beyatlı named 'Kendi Gök Kubbemiz'
ZAFER KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimSiirt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YILMAZ AKDEMİR
- Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinde kurucu poetikalar
Founding poetics in Turkish poetry in the Republican Period
AYKUT NASİP KELEBEK
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KOÇAK
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türk şiirİnde bahçe metaforu
Garden metaphor in Turkish poetry from the Tanzimat to Republic
BEDİRHAN ÜNLÜ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TARIK ÖZCAN
- Modern Türk şiirinde mistik düşünce
Mistyc consept in the modern Turk's poem
HALİL SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNEŞ
- Modern Türk şiirinde hüzün ve melâl
Grief and tedium in modern Turkish poetry
AHMET KARAKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. HASAN AKAY