Modern Türk şiirinde hüzün ve melâl
Grief and tedium in modern Turkish poetry
- Tez No: 253022
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN AKAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Şiir, Şâir, Hüzün, Melâl, Psikoloji, poem, poet, grief, tedium, psychology
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
?Modern Türk Şiirinde Hüzün ve Melâl? adlı yüksek lisans tezimiz, dokuz bölümden oluşmaktadır. İlk kısımda hüzün ve hüznü oluşturan ?aşk, kadın, ölüm, melankoli? gibi esas unsurlar ve hüznün yoğunluğu melâl ile gelebilen ?intihar? kavramı derinlemesine ele alınmaktadır. Bunun yapılmasındaki gâye, şâirlere ve şiirlere geçmeden önce, şiirlerin yazılmasına sebep olan bu duyguların nasıl ortaya çıktığını araştırmaktır. Bu duyguların açımlanması, şâirlerin ve şiirlerinin daha iyi anlaşılması için önemlidir. Bu açımlama yapılırken gerektiği yerde şiirlerle örneklendirme yapılmış, ayrıca şâirlere ve şiirlere katılan hüzün ve melâl hâlinde ruhsal manevi unsurun (din unsurunun) etkisi olduğundan, hüzünle din ilişkisi bu bağlamda irdelenmeye çalışılmıştır.Diğer bölümlerde ise, dönemlere hakim olan ve söz konusu temi bir biçimde işleyen metinlere yer verilmiş; ?Tanzimat Dönemi?nden Recaî-zâde Mahmud Ekrem ve Abdülhak Hâmid Tarhan, ?Servet-i Fünûn Dönemi?nden Tevfik Fikret ve Cenab Şahabeddin, ?Fecr-i Âtî Dönemi?nden Ahmet Hâşim, ?Genç Kalemler Topluluğu?ndan Ali Canip Yöntem, ?Bağımsız İsimler? başlığıyla ?Nev-Yunanîlik? hareketi içinde Yahya Kemal Beyatlı ve Mehmet Âkif Ersoy, ?Garip Hareketi?nden öncü şairler, ?İkinci Yeni Hareketi?nden Edip Cansever, Cemal Süreya, Ece Ayhan, Tevfik Akdağ, ?Yaşayan Edebiyat ve Hüzün şâirlerinden örneklerle ?hüzün ve melâl? temel alınarak verilmeye çalışılmıştır. Bu dönem? olarak adlandırılan bahiste de çağımız şairlerinden - bütün şâirleri ve şiirlerini ele almak mümkün olmadığı için- tezimizle doğrudan ilişkili olan az sayıda şairin metinleri incelenmiştir.?Hüzün? ve ?melâl? kavramları arasında köklü fark gören araştırmacıya pek rastlanmamakla birlikte, ?melâl? kavramına ağırlık veren ve bu kavram etrafında ek veya yakın anlamlı kavramları değerlendirenlerin sayısı fazladır. ?Melâl? kavramı, `şâir hüznü' açısından daha anlamlı bulunmuş, bu yüzden yer edinmiş ve diğerlerine nispetle daha çok itibar edilmiştir. Kavram olarak ?melâl?, genel kabule göre, hüznün yoğun, derin ve kronikleşmiş hâlidir. Bu kronikleşmenin kuşkusuz birden çok sebebi vardır ve ?şair hassasiyeti? veya şairlerin `sıradan insan'a nispetle daha hassas bir yapıya veya yaratılışa sahip olması, etkin sebeplerin başında gelmektedir.?Modern Türk Şiirinde Hüzün ve Melâl? işlenirken, ?hüzün? ve ?melâl? duygularının şiirlere nereden, neden ve nasıl yansıdığı üzerinde durulmuş, psikolojik gerçeklikler ön planda tutularak izah edilmeye gayret edilmiştir. Bunun sebebi; ?hüzün? ve ?melâl? kavramlarının birey psikolojisini oluşturması, bireyi yoğun bir biçimde etkilemesi ve bu etkinin şiirlerde bir belirti veya sonuç olarak yansımasıdır. Bu psikolojik hallerin şâiri nasıl etkilediği ve şiire nasıl sirayet ettiği, tezimize dahil ettiğimiz şairlerde açıkça görülmektedir. Tanzimat ve Servet-i Fünûn Dönemi ile şâirleri ele alınırken, özellikle zamana ve fıtrata bağlı î özelliklerin ?hüzün ve melâl? şiirleri yazılmasında etkili olduğu fark edilmektedir. Ekrem'in ve Tarhan'ın yaşadığı yakın ölümler, şiirlerinde melâl'in yoğunca yaşanmasında etkilidir. Fikret ve Cenab'ın dinsel açıdan duyarsızlıkları, yaşadıkları olumsuz olaylar -özellikle Fikret- ve fıtrî açıdan melâl'e meyilli yapıda olmaları etkili olmuştur. Hâşim'in dini açıdan zayıflığı, kendini Fikret gibi yalnızlaştırması ve fıtratî açıdan kompleksli bir yapıya sahip olması nedeniyle şiirlerinde hüzün ve melâl hakimdir. Genç Kalemler Topluluğu içinde Yöntem'de hüzün ve melâl iki şiirde belirgindir. .Kemal'in şiirlerinde de hüzün ve melâl hâkim temdir; ancak Y.Kemal ve M.Akif hüzünlerini kronikleştirmemiştir. Bunda Y.Kemal `in dini duyarlılığını kaybetmemesi, Âkif'in mütedeyyin bir şâir olması etkilidir. Garipçiler ve İkinci yeni'de hüzün bir motif olarak görülebilir. Karakoç ve Bâkiler'in yaşadıkları ve Yavuz'un melâle kaymayan hüzün severliği de şiirlerine yansımıştır.
Özet (Çeviri)
Our post graduate thesis with the title `Grief and Tedium in Modern Turkish Poetry? consists of nine parts. In the first part grief and basic elements such as `love, woman, death, melancholy? forming grief and the concept `suicide? that can be brought with tedium which is intensity of grief are dealt with. It is made to search how these feelings came out before they passed to poets and poems. To paraphrase these feelings is important to understand poems and poets better. While paraphrasing some poems were given as examples when necessary, besides, relationship between grief and religion was tried to be dealt with because of the fact that (religion) has an influence in grief and spirituality cases handled in poems by poets.In other parts some texts that dominate the periods and handle themes concerned are present, Recaî-zâde Mahmud Ekrem and Abdülhak Hâmid Tarhan from Tanzimat Period, Tevfik Fikret and Cenab Şahabeddin from ?Servet-i Fünûn Period?, Ahmet Hâşim from ?Fecr-i Âtî Period, Ali Canip Yöntem ?Genç Kalemler Topluluğu? (Group of young pens), Yahya Kemal Beyatlı and Mehmet Âkif Ersoy in movement of ?Nev-Yunanîlik?, some pioneering poets from Garip Haraketi, Edip Cansever, Cemal Süreya, Ece Ayhan, Tevfik Akdağ from ?İkinci Yeni Hareketi?, were given on the base of `grief and tedium? with the examples of living literature and grief. In the period called `this period? very few texts of the poets of our age were analyzed because it is impossible to look over all poets and poems.There is so few researchers who think that there is a rooted difference between the concepts `grief? and `tedium?, but so many researchers concentrating on `tedium? and evaluating close or additional meanings of it. `Tedium? was considered more meaningful in terms of `grief of poet? thus, respected. As concept `tedium? is intensive and chronic situation of grief. It has of course several reasons and one of the most efficient reasons is that poets are more sensitive than common people.While analyzing ``Grief and Tedium in Modern Turkish Poetry? it was concentrated on from where, why and how `grief? and `tedium? feelings came to poems, it was explained taking psychological facts into account. Because these concepts form psychology of an individual and it influences the psychology in a very intensive way, which is obvious and reflected as a result or a sign in poems. While analyzing Tanzimat and Servet-i Fünûn periods and their poets, it was realized that characteristics which were especially based on time and creation had an influence in writing poems about `grief and tedium?. The fact that Ekrem and Tahran had death experiences recently caused that tedium dominated their poems. Religious apathy of Fikret and Cenap, negative events they went through ? especially Fikret- and their creation made them be in tendency to tedium. Because of religious apathy of Haşim, the fact that he made himself alone like Fikret and his mixed-up character grief and tedium reigned over his poems. In method, in Genç Kalemler Topluluğu grief and tedium are clear in two poems. In Kemal?s poems they are dominant themes but Y. Kemal and M.Akif did not make grief chronic. It is because Y. Kemal did not lose his religious sensitivity and M. Akif was a pious poet. In supporters or Garip and İkinci Yeni Movements grief can be seen as a motif. What Karakoç and Baki lived and Yavuz?s fondness of grief that is away from tedium were all reflected in their poems.
Benzer Tezler
- Hilmi Yavuz şiirine metin-merkezli bir bakış
A Text-centered look at Hilmi Yavuz poetry
PINAR AKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiPROF. DR. TALAT HALMAN
- Bosna Savaşı'nın modern Türk şiirine yansıması
Reflections of the Bosnian War in the modern Turkish poetry
EMİNA VİLDİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. HASAN AKAY
- Esrar Dede; Hayatı, edebi kişiliği ve Divan'ının karşılaştırmalı metni
Esrar Dede; His life, literary career and a comparative study of his Divan
HASAN ALİ KASIR
Doktora
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TURGUT KARABEY
- Şefika Yarkın'ın hayatı, eserleri ve hikâyeciliği üzerine bir inceleme
An analysis on the life, works and storytelling of Şefika Yarkın
MOHAMMAD ÂLİM SEZGİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜRKAN GÖZÜTOK
- Modern Türk şiirinde mistik düşünce
Mistyc consept in the modern Turk's poem
HALİL SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNEŞ