Türkiye'de sosyoekonomik gelişim sürecinde iş yasalarında kadınlara yönelik düzenlemeler
Regulations related to women in Turkish labur codes under the influence of socioeconomic developments
- Tez No: 265070
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ABDULKADİR ŞENKAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Law, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Kadın, İş Kanunu, Çalışma İlişkileri, Women, Labour Code, Labour Relations
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Türkiye'de bugüne kadar yürürlüğe konulan İş Kanunları, 1936 tarih ve 3008 sayılı İş Kanunu, 1967 tarih ve 931 sayılı İş Kanunu, 1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanunu ve 2003 tarihli 4857 sayılı İş Kanunudur. 931 sayılı İş Kanunu kısa bir süre yürürlükte kaldıktan sonra Anayasa Mahkemesi tarafından şekil yönünden tümüyle iptal edilmiştir.Bu kanunlar oluştukları dönemin sosyoekonomik koşullarına göre biçimlenmişlerdir. Bu kanunlarda yer alan kadınlara yönelik düzenlemeler de kanunun genel karakteri gibi dönemin sosyoekonomik dinamiklerine göre şekillenmiştir.Türkiye'de 1930'lardan itibaren devletçi ekonomi politikalarıyla planlı bir kalkınma stratejisi izlenmiştir. Halkçılık ideolojisine sahip tek partili siyasal rejimin belirlediği dönemde kadınlar ağırlıklı olarak tarım kesiminde ve evlerde kurulan dokuma atölyelerinde istihdam edilmektedir. Bu ortamda yasalaşan 1936 tarih ve 3008 sayılı yasa bireysel çalışma ilişkileri anlamında işçiyi koruyan dönemine göre ileri düzenlemeler içerirken, toplu iş ilişkileri anlamında otoriter bir karakter taşır. Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte kadınların toplumsal statüsünde önemli ölçüde iyileşme yaşanan bu dönemde çıkarılan yasanın kadınlara yönelik düzenlemeleri eşitlikçi olmaktan çok ?koruyucu? bir yaklaşım içerir.1950'lerle birlikte, çok partili hayata geçilmesi ile sosyal ve siyasal anlamda ciddi dönüşümler yaşanmıştır. Ekonomide tekrar özel kesime ağırlık verilmeye başlanmış ve 1970'lerin sonuna kadar ithal ikameci politikaların izlendiği dönemde ekonomik anlamda da olumlu gelişmeler yaşanmıştır. Bu dönem ayrıca çalışma ilişkilerinin işçi, işveren ve devlet olmak üzere üç aktörü açısından da kurumsallaşmanın yaşandığı bir dönemdir. Dönem içinde hala ağırlıklı olarak tarım sektöründe çalışan kadınlar, kırdan kente göçün hızlanmasıyla istihdam dışına itilmiştir. Bu sosyoekonomik gelişim sürecinde yasalaşan 1475 sayılı İş Kanunu, kadınlara yönelik düzenlemeleri açısından dönem içinde onaylanan uluslararası sözleşmelerin de etkisiyle ?eşitlikçi? hükümler taşır. Fakat ?koruyucu? perspektif hala devam etmektedir.1980 sonrası, sosyoekonomik açıdan dünyada küreselleşme adı altında yaşanan büyük değişimin etkisiyle Türkiye'nin de sosyal siyasal ve ekonomik anlamda köklü değişimler yaşadığı bir süreç olmuştur. IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşların önerdiği ?istikrar ve uyum? paketlerine göre uygulanan neoliberal ekonomi politikaları sonucunda dışa açılan ekonomi krizlerle sarsılarak bugüne kadar gelmiştir. Çalışma ilişkilerinde ve İş Hukukunda esnekleşme tartışmalarının yaşandığı ortamda 4857 sayılı İş Kanunu çıkarılmıştır. Kanunla İş Hukukunun pek çok temel kavramında değişiklik yapılmış ve kadınlar açısından önem taşıyan yeni esnek istihdam türlerine düzenleme getirilmiştir. Dönem içerisinde hala büyük çoğunluğu tarımda istihdam edilen kadın işgücü, hizmetler sektöründe artış göstermiştir. Avrupa Birliği'ne uyum çalışmalarının hız kazandığı sürecin 4857 sayılı yasaya yansımaları olmuştur. Yasa kadınlara yönelik düzenlemeler açısından koruyucu olmaktan çok eşitlikçi bir perspektife sahiptir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTTurkish labour codes which came into force to date are Labour law no 3008, 931, 1475 and 4857 which are dated 1936, 1967, 1971 and 2003, respectively. The law no 931 which remained in force for a short period of time was later completely abolished by the Constitutional Court of Turkey.The provisions of these laws including the legal regulations related to woman, were influenced by the socioeconomic dynamics of the period they came into force.In the early years of the Republic, state policies were implemented to encourage private sector development in order to speed up the process of industrialization and capital accumulation. These policies, under the influence of the Great Depression of 1929, were not successful. Starting from 1930s a statist economic policy was adopted by means of“planned economic development periods”. During the era of the one party regime which emphasized populist ideologies and rejected social class differences, the woman employment was largely concentrated in agricultural sector and home based handmade carpet workshops. The labour law no 3008 dated 1936 which came into force during this period has dual character. It is protective of the workers in its regulation of their individual relations with the employer but it is authoritative in its regulation of the collective industrial relations. The Republic era brought significant improvements for the status of woman in public life. However, the regulations of the labor code no 3008 related to woman has a 'protective' rather than 'equalitarian' approach.Turkey improved its relations with the United Nations in order to be a part of western democratic world in 1950s. The country experienced important social and political transformations following the introduction of multi-party system. Supporting the private sector once more became the priority of the Turkey and until 1970s import subtituion policies helped economic development. The welfare of the working class in Turkey improved in parallel with the“Golden Age”of the World Economy. This period also saw the institutionalization of the working relations of the three actors of the economy; employers, workers and the state. Urbanization forced woman, who was heavily employed in the agricultural sector, out of the workforce. The labour law no 1475 that came into force under the influence of the socioeconomic developments of the period and the international treaties signed, has an“equalitarian”approach in its regulations related to woman. Yet, the law still keeps its“protective”approach.After 1980s Turkey experienced significant social and political transformations under the influence globalization. The country adopted neo-liberal economic policies led by the IMF and the World Bank and opened its economy but could not escape experiencing several economic downturns until recently. The Labour law no 4857 come into force in a period where the need for flexible labour markets to maintain private sector profitability and competitiveness were opened up to debate. The law brought fundamental changes to regulations for flexible employment relationships which are particulary important for female employment. There was an increase in the employment of woman in the service sector but the women remained to be largely employed in the agricultural sector. The impact of flexible employment on increasing the female labour participation in Turkey was much less compared to the rest of the world. The influence of the acceleration of European Union harmonization process can also be seen in the Labour code no 4857. The law has more of an ?equalitarian? perspective rather than a ?protective? one in its regulations related to woman.
Benzer Tezler
- Engelli yakınlarının özel bakım merkezi deneyimi: Sakarya örneği
Special care center experience of disabled relatives: Sakarya example
DUDU AKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sosyal HizmetÇankırı Karatekin ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR AYKUT
- The Reflection social and economic changes to the physical structure of squatter housing Karşıyaka case
Başlık çevirisi yok
TÜLİN HAZAROĞLU
- Türkiye'deki hekimlerin beyin göçünü etkileyen mesleki faktörlere ilişkin nitel bir araştırma
A qualitative study on the professional factors affecting the brain drain of physicians in turki̇ye
FURKAN BAKİ ZARALİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİL SELENAY ERDEN
- Türkiye'de yapı kooperatiflerinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri
Problems and solution suggestions on building cooperative in Turkey
ÖZLEM HIŞMAN
- Doğal ve kültürel değerlerce zengin kıyı mekanlarına yönelik peyzaj planlama yönteminin Foça örneğinde ortaya konulması üzerinde araştırmalar
Başlık çevirisi yok
ADNAN KAPLAN
Doktora
Türkçe
1995
Peyzaj MimarlığıEge ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT ÖZKAN
