Topkapı Sarayı Haremi: IV. Mehmed Dönemi (1648-1687)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 265191
- Danışmanlar: PROF. DR. SERPİL BAĞCI, PROF. DR. FİLİZ YENİŞEHİRLİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: IV. Mehmed, Kösem, Turhan, Topkapı Sarayı, Harem, Mimari, İktidar, Sınırlar, Yasaklar, Yangın, Mehmed IV, Kösem, Turhan, Topkapi Palace, Harem, Architecture, Government, Borders, Restrictions, Fire
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 324
Özet
Topkapı Sarayı Haremi'nin ele alındığı bu tezde, Osmanlı hanedan üyelerinin yaşadığı Harem'in mimari örgütlenmesi ve mimariye kadınların etkisi IV. Mehmed dönemi sınırları içinde tartışılmıştır. Böyle bir sınırlama gidilmesinin en önemli nedeni Harem'in bir yaşam alanı olması ve mekânlardaki değişimin süreklilik arz etmesidir. Mimari örgütlenmenin beraberinde getirdiği ve ?bilinçli? veya ?bilinçsiz? olarak oluşturulan sınırlar da ele alınan bir başka konu olmuştur.Bilindiği üzere özellikle 16. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Topkapı Sarayı Harem'i ön plana çıkmaya başlamıştır. Özellikle valide sultanların artan siyasi gücünün yanında bir de dârüssaâde ağalarının siyasi bir güç elde etmeleri bunda önemli bir rol oynamıştır. Ancak Harem'in asıl etkin bir güç olmaya başlaması, 17. yüzyılın başında şehzadelerin sancaklara gönderilmeyip yerine Harem'de yaşamaya başlamısıyla olmuştur. Bu yeni durum Osmanlı hanedanlığı içinde süregelen iktidar oyununun sahnelendiği yerin Harem olmasına yol açmıştır.Bu çalışma sonucunda Osmanlı hanedan üyelerinin yaşadığı Harem'de mimari örgütlenmesinin doğrudan statüyle ilgili olduğu ortaya konmuştur. Bu örgütlenme içinde Harem'de yaşayan her bir bireyin sınırları da çizilmiştir. Bunun yanında Harem'deki mimari örgütlenmenin Saray'ın genel mimari örgütlenmesiyle örtüşen bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca 16. yüzyılın ikinci yarısından itibaren güçlenmeye başlayan valide sultan ve dârüssaâde ağalığı makamına gelen kişilerin elde ettikleri siyasi güce paralel olarak yaşam alanlarında da belirgin bir kalite artışı olduğu görülmüştür.Günümüze kadar gelen Harem'in yapısının, IV. Mehmed döneminde meydana gelen 1076 (1665) yangını sonrasında başlatılan mimari etkinliği sonrasına ait olduğu arşiv belgelerinden anlaşılır. IV. Mehmed'in annesi Valide Turhan Sultan'ın 1076 (1665) yılı yangını sonrasındaki yenileme projesinde yönlendirici bir rol oynaması, Harem'in mimari örgütlenmesinde kadının rolü olduğunu açıkça ortaya çıkarmıştır. Bugünkü Harem'in temel yapısının Valide Turhan Sultan'ın eseri olduğu kesinlikle söylenebilir.Bununla birlikte, Topkapı Sarayı'nda yaşayan Osmanlı hanedanına mensup kişilerin ortaya koydukları siyasi mücadelelerde sınırların kesin olarak çizildiği görülmüştür. Her grup kendi sınırlarında yaşamaya ve onu korumaya çaba göstermiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, studying the Harem of Topkapi Palace, architectural organization of the Harem, where members of Ottoman dynasty lives and effects of the women to architecture are discussed within the borders of the reign of Mehmed IV. The most important of confining to such a period is Harem?s being a living place and continuously changing characteristic of the places. Borders that are established in ?Conscious? or ?unconscious? manners accompanying architectural organization are also another issue handled.As known, Harem of Topkapi Palace started to become more important especially after the second half of the 16th Century. Strengthening political power of mothers of reigning sultans (sultanas) and Darussaade Chiefs? gaining political power played an important role for this result. However, real start of the Harem to be an effective power begins with princes? living in Harems instead of being sent to districts. This new situation made the Harem the place where games for government took place within Ottoman dynasty.As a result of this study, it is stated that architectural organization in the Harem, where Ottoman dynasty lives, is directly related to the status. Borders of each individual living in the Harem were set within this organization. In addition, it is seen that architectural organization in the Harem is similar to the general organization of the Palace. Moreover, in parallel to the increasing political power gained by mothers or darussaade chides beginning in the second half of the 16th Century, it is seen that there were also significant increase in the quality of living places.Following the archive documents, harem structure remaining until now is understood to belong to the architectural activities started after 1076 (1665) fire occurring in the reign of Mehmed IV. Mother Turhan Sultan?s (the mother of Mehmed IV.) leading role in the renovation project after 1076 (1665) fire clearly states the role of the women in architectural organization of the Harem. It can definitely be said that the basic structure of Harem remaining until now is the product of Turhan Sultan.In addition, it is seen that the borders are clearly set with political struggles of the members of Ottoman dynasty. Each group endeavored to live in and preserve its borders.
Benzer Tezler
- Topkapı Sarayı'ndaki kitabelerin belgelenmesi ve koruma önerileri
Documentation of instructions in Topkapı Palace and proposals for conservation
FURKAN AL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER DABANLI
- Topkapı Sarayı resmi toplantı birimlerinin(divan yapıları ve arz odasının) geçirdikleri değişimin araştırılması
Başlık çevirisi yok
GÜL AKDENİZ
- Topkapı Sarayı harem dairesi 17. yüzyıl çini pano tasarımları
Topkapi Palace harem section's 17.th century tile panel designs
FATMA ZEHRA DUMLUPINAR
Doktora
Türkçe
2015
Sanat TarihiMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA NALAN TÜRKMEN
- Yıldız Sarayı Harem yapılarından cariyeler dairesi restorasyon çalışmaları
Başlık çevirisi yok
TUNA KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZ CEYLAN