Fezâilu's-Sahâbe rivayetleri bağlamında Şiî-Sünnî ihtilafının Sünnî hadis rivayetine yansımaları
Reflections of the Sunni-Shiite disagreements on the hadiths within the context of traditions about 'Fa???il al-Şa??bah?
- Tez No: 265399
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜNYAMİN ERUL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 362
Özet
Çalışmamızın konusu, Fezâilu's-Sahâbe rivayetleri özelinde, Şia ile Ehl-i Sünnet arasındaki görüş ayrılıklarının hadis rivayetine yansımalarıdır. Araştırmada tek tek tüm sahabilerin faziletlerine ilişkin rivayetler değil, genel olarak Sahabe ve Ehl-i Beyt'in, özel olarak da ilk dört halifenin faziletlerine ilişkin rivayetler inceleme konusu yapılmıştır.Birinci bölümde, İslam düşünce geleneğinin iki büyük ekolü olan Ehl-i Sünnet ile Şia'nın sahabe tasavvurları üzerinde durulmuş, bu tasavvurların dayandığı psikolojik, dînî ve siyâsî temeller ele alınmıştır. Ardından da Sünnî kesimde tafdîl edilen ?sahabe? ile Şia nazarında masum telakkî edilen Ehl-i Beyt'in faziletlerine ilişkin rivayetler, içerik ve üslup itibariyle mukayeseli olarak değerlendirilmiştir.İkinci bölümde Şia ile Ehl-i Sünnet arasındaki polemiklerin en bariz bir biçimde yansıdığı bir alan olarak Hz. Ebu Bekir ile Hz. Ali'nin faziletlerine ilişkin bazı rivayetler yine mukayeseli bir şekilde ele alınmıştır. Bu rivayetlerin imamet tartışmalarıyla ilişkisine temas edilmiş, böylece siyâsî mülâhazaların hadis rivayeti üzerindeki etkileri tartışılmıştır. Yine Şia'nın, bir yandan Hz. Ali'yi tafdîl edip aynı zamanda Hz. Ebu Bekir ile Hz. Ömer'i tahkîr etmeyi kurguladığı bir takım rivayetler ele alınmış, bu yaklaşımın Sünnî kaynaklara ne derece sirayet ettiği araştırılmıştır.Üçüncü bölümde ise, Ehl-i Sünnet'in, Şiî imamet nazariyesini çürütmeye yönelik dillendirdiği temel argümanlardan olan ?fazilet/hilafet sıralaması? düşüncesi ile hadis rivayeti arasındaki ilişki irdelenmiştir. Bu bölümde ağırlıklı olarak, Şia-Ehl-i Sünnet ihtilafına nispetle daha spesifik bir ayrışma olan ?Osmânî-Alevî? çekişmesinin hadis rivayeti üzerindeki tezahürleri incelenmiştir. Tespit edilen rivayet örneklerinin izi sürülerek maruz kaldıkları değişiklikler tespit edilmiş, bu değişikliklerin temel faktörleri araştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
This dissertation deals with the reflections of the Sunni-Shiite disagreement on the hadiths by studying the traditions about `fa???il al-?a??bah? (virtues of the Companions of the Prophet). Its aim is not to carry out an investigation into the hadiths on the virtues of every single Companion but rather to focus on the traditions that make general reference to the virtues of ?a??bah and ahl al-bayt, and those on the virtues of the first four Caliphs specifically.The thesis is divided into three chapters. The first chapter deals with the perceptions of ?a??bah in the two major sects of Islamic tradition, namely Ahl al-Sunnah and Sh??ah, and the psychological, religious and political foundations of these perceptions. Traditions on the `?a??bah?, who are highly regarded by Sunnis, and those on the `ahl al-bayt?, who are considered `infallible? by Shiites, are compared and examined in terms of content and style.In the second chapter, the traditions on the virtues of Ab? Bakr and ?Al? ibn Ab? ??lib are comparatively examined. Here I discuss the relationship between these traditions and the debates about im?mah (religio-political leadership), and also the influence of political considerations on the formation and transmission of these tradition. I also analyze a number of traditions fabricated by Shiites, which, on the one hand, favor ?Al?, and, on the other, disparage Ab? Bakr and ?Umar. Then I make an attempt to detect how far this `Shiite? approach may have spread in Sunni sources.The third chapter treats the relationship between the hadiths and the notion of ?the hierarchical order of virtue / caliphate?, as this is one of the principal arguments of Sunnis to discredit Shiite doctrine of im?mah. The predominant concern of this chapter is the ?Uthm?n? / ?Alaw? conflict, which is a more specific issue than the general Sh??ah - Ahl al-Sunnah disagreement, and the reflections of this conflict on the hadiths. Finally, I trace a group of selected hadiths in the sources in order to be able to observe the changes these hadiths may have undergone during transmission process and to identify the main factors behind these changes.
Benzer Tezler
- Ebü'l-Berekât en-Nesefî'nin Medârikü't-tenzîl'inde sahâbe tefsiri
The commentary of the companions in Abu al-Berekat Nesefi's Medariku't-tenzil and hakaiku't-te'vil
ABDULLAH TUNÇEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZEL
- İbn Şâhin'in Fezâilu Fâtıma adlı eserinin tahriç ve tenkidi
Ibn Shahin and Fadhâilu Fatima criticism
FERHAT KOÇYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN CİRİT
- Hadis literatüründe Fedâilü's-Sahâbe türü kaynaklar ve Nesâî'nin Fedâilü's-Sahâbesi
Sources like Fedâilü's-Sahâbe in hadith literature and Nesâî's Fedâilü's-Sahâbe book
HASAN ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinŞırnak ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET SAİT UZUNDAĞ
- Kur'an ilimlerinden biri olarak Havassu'l-Kur'an
Havassu'l-Kur'an as one of the Quran sciences
HURİYE AKBIYIK
- Sahâbe arasında efdaliyet konusu ve efdaliyetin hadis kaynaklarına yansıması
The issue of the ranking (Tafdîl) of the prophet's companions and its reflection in hadith sources
ABDURRAHİM YEŞİLMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EFENDİOĞLU