Tarihten günümüze Kırgızların Allah anlayışı
Allah understanding of Kyrghyz from history to our day
- Tez No: 265408
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞABAN ALİ DÜZGÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Kırgızlar itikadî yönden Ebû Mansûr Mâtûridî'nin takipçileri olarak bilinmektedirler. Fakat onların çoğunun, Karahanlılar döneminden sonra tasavvuf ve tarikat mensuplarının yoğun faaliyetleri sonucunda İslamiyet'i kabul ettikleri göz önünde bulundurulduğunda, Kırgızlar arasında Eşarî, tasavvuf ve tarikatların kader ve insanın özgür iradesi konusundaki görüşlerinin hâkimiyeti söz konusudur. Zira bu konuların hem sözlü kültüre, hem de günlük hayata yansımaları bu yöndedir.Eşarîlik, tasavvuf ve tarikatların kader (alın yazısı) konusundaki görüşleri, her ne kadar `tenzih' amaçlı geliştirilmiş olsa da, aslında bu tutum Allah'ı kaba kuvvet, kuralsız, kaprisli ve zorba görünümüne sokmakta, insanlar arasında tevekkül, teslimiyet ve korku duygusuna dayanan zihniyetin oluşmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla yoğun bir şekilde eleştiriye maruz kalmaktadır. Özellikle Sovyetler Birliği dönemindeki ilmî ateizmin sistemli bir şekilde yürüttüğü eleştirileri ve yaptırımları, birçok Kırgız'ı dinden korkma ve kopma noktasına kadar getirmiştir. Onlar arasındaki kopmalar, doğal olarak bir kısmını başka tür inanç arayışına itmiştir. Özellikle ataların dini ve eski Türk dininin bir yorumu olan Tengircilik, birçoğu için kurtuluşun yolu olarak kabul edilmektedir. Ancak göz ardı edilen nokta, birçok insanın korkma, kopma ve sapmalarına neden olan sebebin Müslümanların Allah anlayışlarından (Eşarî zihniyetinden) değil, İslam'dan aranmasında; dinin gelenek ve anlayışlarla özdeş hale getirilmesinde yatmaktadır.
Özet (Çeviri)
Kyrghyz are being known as the followers of Abu Mansur Maturidi in the creed way. But when considering that most of them accepted Islam in end of their dense activities of mysticism and sect members after Kara-Khanid Khanates reign, the domination of their views of Ash?arî, mysticism and the sects among Kyrghyz in fate and the free will of human exists. But the reflections of these subjects both to the verbal culture and to the daily life are in this way.The their views in the fate (determinism) subject of Ash?arism, mysticism and sects, although improved for ?sin cleansing? aim, this attitude really is being put Allah to the appearance of rude power, irregular, capricious and brutal, causes to form the mentality based on faith, submission and fear sense among human. So it is being exposed to the dense criticism. Especially the criticisms and the sanctions of scientific atheism conducted systematically during Soviet Union were brought to many Kyrghyz the fearing and the leaving point from religion. The leaving among them caused a part of them to look for another belief naturally. Especially Tengircilik being a comment of the religion of the ancestors and Old Turkish Religion (Shamanizm) is being accepted for many as a way of salvation. But the disregarded point that the reason caused fearing, leaving and deviations of many human is not only on the understanding of Allah of Muslims (Ash?arî mentality) but also on the looking for Islam; on bring religion to identical state with traditional and the understandings.
Benzer Tezler
- Manas Destanı'nın İslam itikadı açısından incelenmesi ve değerlendirilmesi(Sagımbay Orozbak Uulu'nun varyantı)
Analyzation and evaluation of Manas Epic in terms of Is-lamic heology (Sagymbai Orozbak Uulu's version)
USON MAMATTURSUN UULU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT SERDAR
- Alıkul Osmonov Ben, Şairi Kırgız'ın adlı eserin tematik bir incelemesi
Alıkul Osmonov Ben, a thematic analysis of the Poet Kyrgyz's title
MUAMMER İĞDEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZHYLDYZ ISMAILOVA
- Kırgız Türklerinde çocuk folkloru
Children's folklore in Kırgız Turks
SHADMANAİ SUPATAEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Nevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇERİBAŞ
- Махмуд Кашгаринин 'Диван Лугат ит-Түрк' сөздүгү кыргыз элинин культурогенези боюнча тарыхый-этнографиялык булак катары'
Kırgızların kültür tarihinin kaynağı olarak Kaşgarlı Mahmud'un 'Divanü Lugat it-Türk' sözlüğü
NURSULTAN ABDİMİTALİB ULUU
Doktora
Kırgızca
2023
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ANVARBEK MOKEEV
- Kırgız ve Kazak Türklerinde evlilik gelenekleri
Marriage traditions in Kyrgyz and Kazakhs
ELİÇE DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Erciyes ÜniversitesiAvrasya Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH ÇELİK